МаалыматМААЛЫМАТ – берүү таризинин артүрдүүлүгүнө караб астан адамдар, буюмдар, окуялар, көрүнүштөр, кубу уштар ж.б. тууралуу маалыматтар. | Маалымат базасы (кору)МААЛЫМАТ БАЗАСЫ (КОРУ) (фр. base – негиз) – ЭЭМдин жа рдамы менен керектүү учурда таап алып, кайра пайд алануу үчүн бир нукка салынган маалыматтардын (м. |
Маалымат коруМААЛЫМАТ КОРУ – адам ишмердигинин белгилүү тарм гында борборлоштуруп сактоого эсептелген маалы аттарды жамаатык пайдалануу жана сактоонун прог | Маалымат тутумуМААЛЫМАТ ТУТУМУ – маалымат жүрүмдөрүн жүзөгө аш руучу уюмдаштырып-иретке келтирилген документт рдин (документтер тобунун) жана маалымат техноло |
Маалымат укугуМААЛЫМАТ УКУГУ – маалыматты түзүү, колдонуу, тар туу жана коргоо (маалымат корун) тармагындагы ко мдук мамилелерди жөнгө салуу жаатында пайда бол | Маалымат эркиндигиМААЛЫМАТ ЭРКИНДИГИ – конституциядагы бүтүндөй у кук менен эркиндиктердин тобун камтый турган түш үнүк: сөз эркиндиги (өз оюн айтуу эркиндиги), басм |
Маалыматтарды ачыкка чыгарууМААЛЫМАТТАРДЫ АЧЫККА ЧЫГАРУУ – мамлекет тарабын ан маалыматтарды таратууга чектөөнү алып салуу б оюнча белгиленген иш-чаралардын жыйындысы. | МаалыматташтырууМААЛЫМАТТАШТЫРУУ – маалымат ресурстарын, маалым ат технологияларын иштеп чыгуу, түзүү, өздөштүрү жана пайдалануу; коомдук жашоонун баардык чөйрө |
Маалыматтык инфратүзүм (маалыматташтыруу инфратүзүмү)МААЛЫМАТТЫК ИНФРАТҮЗҮМ (маалыматташтыруу инфрат үзүмү) – мамлекеттин маалымдоо тармагынын иштөө үн камсыз кылуучу маалымат базаларынын жана бан | Маалыматтык ресурстардын, маалыматтык технологиялардын, маалыматтык тутумдардын менчик ээсиМААЛЫМАТТЫК РЕСУРСТАРДЫН, МААЛЫМАТТЫК ТЕХНОЛОГИ ЯЛАРДЫН, МААЛЫМАТТЫК ТУТУМДАРДЫН МЕНЧИК ЭЭСИ – у шул объекттерге ээлик кылуу, пайдалануу жана тес |
Маалыматтык-укук тутумуМААЛЫМАТТЫК-УКУК ТУТУМУ – ЭЭМге коюлуучу укукту маалыматтардын автоматташтырылган банкы. Ал ат йын программалардын жардамы менен аргандай издө | Маалыматтын пайдалануучусу (керектөөчүсү)МААЛЫМАТТЫН ПАЙДАЛАНУУЧУСУ (КЕРЕКТӨӨЧҮСҮ) – өзү ө зарыл болгон маалыматты алуу үчүн маалымат тут умуна же анын ортомчусуна кайрылган жана аны пай |
Маалымкат жүргүзүүМААЛЫМКАТ ЖҮРГҮЗҮҮ – ыкчам издөө кызматкерлерин ин оперативдик, криминалисттик ж. б. маалымат кор ларынан ыкчам издөө тапшырмасын аткаруу үчүн ма | МагистрМАГИСТР (лат. magister – башчы, устат, мугалим) – 1) Бай ыркы Римдеги кызмат адамы (м.: атчандар М-и); кийин ерээк Европадагы айрым диний эмес жана чиркөө ме |
МагистратураМАГИСТРАТУРА – 1) Байыркы Римдеги мамлекеттик кы маттардын жыйындысы; 2) азыркы укукта сот менен п окурордук көзөмөлдү түздөнтүз ишке жүзөгө ашыра | Маданий баалуулуктар (дөөлөтөр)МАДАНИЙ БААЛУУЛУКТАР (ДӨӨЛӨТӨР) – көркөмдүк, тар хый, археологиялык, этнографиялык мааниси бар ад ам колунан жаралган объектилер менен буюмзаттар |
Мажбур жайгаштырууМАЖБУР ЖАЙГАШТЫРУУ – 1) эларалык укукта белгилүү категориядагы чет элдиктерди кандайдыр бир жерг , анын чегинен чыгып кетүү укугу жок мажбурлоо ме | Мажбурлап дарылооМАЖБУРЛАП ДАРЫЛОО – сот чечиминин негизинде дар лоо; өз кылган иштерине жооп бергиз абалда кылмы ишин жасаган баңгилерге, аракечтерге, жана башк |
Мажбурлап жоюуМАЖБУРЛАП ЖОЮУ – кудуретсиз жакты мыйзамда көрс түлгөн негиздер боюнча мажбурлоо мүнөзүндөгү ча ралар менен жоюу тартиби. Сотко М. ж. талабы мыйза | Мажбурлоо лицензиясыМАЖБУРЛОО ЛИЦЕНЗИЯСЫ – патенттелген табылганы к олдонууга улуксат; ал патент ээсинин макулдугусу з эле тийешелүү мамлекеттик органдар тарабынан с |
Мажбурлоо чарасыМАЖБУРЛОО ЧАРАСЫ – эларалык укуктагы тынчтыкка елтирилген коркунучту же баскынчылык аракеттер и жоюу максатында, БУУ Коопсуздук Кеңешинин чечи | Мажбурлоо эмгегиМАЖБУРЛОО ЭМГЕГИ – кайсыбир жактан, ал өз кызмат н ыктыярдуу сунуштабаганда, кандайдырбир жазало о коркунучу алдында талап кылынган баардык иш жа |
Мажоритардык шайлоо тутумуМАЖОРИТАРДЫК ШАЙЛОО ТУТУМУ (фр. majoritee – көпчүлүк) – шайлоолор тутуму, мында өзү талапкерлигин койг он шайлоо округу боюнча көпчүлүк добуш алган тал | МазактооМАЗАКТОО – инсандын эркиндиктерине, ар-намысына жана абыроюна каршы кылмыш, башка адамдын ар-намы сын жана абыроюн атайылап, уятсыз таризде кемсин |
МазохизмМАЗОХИЗМ – австриялык жазуучу Леопольд Зухер-Ма оханын (1836–1895) атынан аталып, өнөгүн денебой жан адеп-ахлактык кыйноого салуу аркылуу өзү канага | Майда издерМАЙДА ИЗДЕР – криминалистикада оптикалык жардам чы жабдыктарсыз так аныктоого мүмкүн болбогон из дер. М. и-ге булалар, сырдалган нерселердин бөлүкт |
Майда тартип бузуучулукМАЙДА ТАРТИП БУЗУУЧУЛУК – коомдук жайларда сөгү үп-сагынуу, жарандарга мазактоо менен тийиштик к ылуу жана башка (ошондой) коомдук тартипти бузууч | Майда уурулукМАЙДА УУРУЛУК – өзүмдүк кылып алуу, уурдоо, жок к лып коюу, кызмат абалынан кыянат пайдалануу же а доо жолу менен жасалган укукка каршы аракеттер. |
МайорМАЙОР (лат. major – чоң, улук) – аскердик чин; КРде ал улук офицердик курамга кирет. | МайыпМАЙЫП – дене саламаттыгынын же акыл-эсинин артта калуусунун кесепетинен жашоо ишмердигинин чект лүүсүнө байланыштуу социалдык жардамга жана кор |