Меню
Эл-Сөздүк
Список слов словаря - - слова начинающиеся с "Ма"

<< 4 >> 4 из 11 2 3 4 5 6 7
 Мамлекет сымал түзүлүштөр
МАМЛЕКЕТ СЫМАЛ ТҮЗҮЛҮШТӨР (квазимамлекеттер) – м
амлекеттин айрым белгилерине ээ, бирок жалпы каб
л алынган мааниде андай болбогон эларалык укук с
 Мамлекет таризи
МАМЛЕКЕТ ТАРИЗИ – конституциялык укуктун теория
сында мамлекеттик жогорку бийлик органдарын, бий
ликтин аймактык түзүлүштөрүн жана аны ишке ашыру
 Мамлекет эгемендүүлүгүн сыйлоо принциби
МАМЛЕКЕТ ЭГЕМЕНДҮҮЛҮГҮН СЫЙЛОО ПРИНЦИБИ – мамле
кеттердин көзкарандысыздыгын, анын аймактык үст
мдүүлүгү менен бүтүндүүлүгүн, башка мамлекеттер
 Мамлекеттен ажыратуу
МАМЛЕКЕТТЕН АЖЫРАТУУ – мамлекеттештирүүгө кара
а-каршы жүрүм: мамлекеттик мүлктү (өнөржай ишкан
ларын, банктарды, жер участокторун, акцияларды ж.
 Мамлекеттер аралык кредит
МАМЛЕКЕТТЕР АРАЛЫК КРЕДИТ – мамлекет кредит алу
чу же кредит берүүчү катары чыккан кредит мамиле
леринин жыйындысы.
 Мамлекеттер аралык экономикалык комитет (мэк)
МАМЛЕКЕТТЕР АРАЛЫК ЭКОНОМИКАЛЫК КОМИТЕТ (МЭК)
МШга мүчө-мамлекеттердин Экономикалык бирлигин
н туруктуу иштей турган кординациялоочу жана ат
 Мамлекеттердин аймактык бүтүндүк принциби
МАМЛЕКЕТТЕРДИН АЙМАКТЫК БҮТҮНДҮК ПРИНЦИБИ – эла
ралык укуктун мамлекеттик мамилелерде туруктуул
укту камсыз кылууга багытталган негизги принцип
 Мамлекеттердин укук улануучулугу
МАМЛЕКЕТТЕРДИН УКУК УЛАНУУЧУЛУГУ – укуктардын ж
ана милдеттердин бир мамлекеттен экинчисине өтү
сү же кайсы бир аймак үчүн жооптуу мамлекеттин а
 Мамлекеттердин эгемендүү теңчилиги
МАМЛЕКЕТТЕРДИН ЭГЕМЕНДҮҮ ТЕҢЧИЛИГИ – азыркы эла
ралык мамилелерин түзүүчү өтө маанилүү эларалык
укук ынанымдарынын бири. 1970-жылкы БУУ Уставына ыл
 Мамлекетти башкаруу иштерине катышуу укугу
МАМЛЕКЕТТИ БАШКАРУУ ИШТЕРИНЕ КАТЫШУУ УКУГУ – би
катар конституцияларда (м.: Испания, РФ, Монголия
, Словакия, КР) адатта мамлекеттик бийлик жана жер
 Мамлекеттик (улуттук) коопсуздук органдары
МАМЛЕКЕТТИК (УЛУТТУК) КООПСУЗДУК ОРГАНДАРЫ – нег
изги ишмердиктери мамлекеттик (конституциялык) т
үзүлүшкө каршы кылмыштарды ашкерелөөгө жана бол
 Мамлекеттик (фискалдык
МАМЛЕКЕТТИК (ФИСКАЛДЫК ) ЖЕКЕБАСАРЛЫК – кеңири к
ректелүүчү товарларды (тамеки, туз ж. б.) өндүрүүг
ө жана сатууга мамлекеттин жекебасарлыгы. Эгер м
 Мамлекеттик автомобилдик инспекция (маи)
МАМЛЕКЕТТИК АВТОМОБИЛДИК ИНСПЕКЦИЯ (МАИ) – кыймы
лды иретке салуучу, жол кыймылынын коопсуздугун
актоону көзөмөлдөөчү жана көзөмөлгө алуучу орга
 Мамлекеттик аймак
МАМЛЕКЕТТИК АЙМАК – жер мейкиндигинин кандайдыр
бир мамлекеттин бийлигинде турган, анын эгеменд
үлүгүнө баш ийген бөлүгү. М. а-тын тутумуна: а) мат
 Мамлекеттик айыптоочу
МАМЛЕКЕТТИК АЙЫПТООЧУ – сот алдында кылмыш-жаза
иши боюнча айыптоону ишке ашыруучу прокурор. М. а-
нун ыйгарым укуктары КР процесстик мыйзамдары ме
 Мамлекеттик алымдар
МАМЛЕКЕТТИК АЛЫМДАР – мамлекет тарабынан белгил
енген акчалай төлөмдөр, юридикалык мааниге ээ иш-
аракеттерди жасаган же болбосо документтерди бе
 Мамлекеттик аңчылык фонду
МАМЛЕКЕТТИК АҢЧЫЛЫК ФОНДУ – КР мыйзамдары боюнч
баардык жапайы айбанаттар, канаттуулар, табигый
шарттарда сойлоочулар жана жерде-сууда жашоочул
 Мамлекеттик аппарат
МАМЛЕКЕТТИК АППАРАТ – конституциялык укук илими
ндеги мамлекет милдеттерин иш жүзүндө жүзөгө ашы
руучу органдар тутуму. Тар маанисинен алганда, ма
 Мамлекеттик асыл-тукум кызматы
МАМЛЕКЕТТИК АСЫЛ-ТУКУМ КЫЗМАТЫ – өз ишмердигин м
амлекеттин атынан жүргүзүп, малчарбачылыгында а
ыл-тукум иштерин уюштуруу жана жүргүзүү боюнча а
 Мамлекеттик асыл-тукум регистри
МАМЛЕКЕТТИК АСЫЛ-ТУКУМ РЕГИСТРИ – асыл-тукум үйү
рлөр тууралуу маалыматтардын жыйнагы. М. а.-т. р. к
мбат баалуу жаныбарларды жана канаттууларды иде
 Мамлекеттик атайын табигый коруктар
МАМЛЕКЕТТИК АТАЙЫН ТАБИГЫЙ КОРУКТАР – жаратылы
ш комплекстерин же алардын компоненттерин сакто
же калыбына келтирүү жана экологиялык теңдешт
 Мамлекеттик баалуу кагаз
МАМЛЕКЕТТИК БААЛУУ КАГАЗ – бийликтин өкмөттүк б
рбордук, жергиликтүү органдары тарабынан карызд
арды жайгаштыруу жана акча каражаттарын багытто
 Мамлекеттик бааракы
МАМЛЕКЕТТИК БААРАКЫ – социалдык камсыздоонун ма
млекеттик фондунан жарандарга төлөнүүчү бааракы
. КРда камсыздандырылган жарандар, республика ай
 Мамлекеттик бааракы камсыздандыруусу
МАМЛЕКЕТТИК БААРАКЫ КАМСЫЗДАНДЫРУУСУ – жаранда
ды карылыгына, майыптыгына, багуучудан айрылган
на байланыштуу жана иштеген жылдары үчүн баарак
 Мамлекеттик банк
МАМЛЕКЕТТИК БАНК – мамлекеттин менчигинде турга
н банк ; почталык, инвестициялык, сактык (аманатты
к) ж. б. ушуга маанилеш банктардын таризинде түзүл
 Мамлекеттик бийлик органдары
МАМЛЕКЕТТИК БИЙЛИК ОРГАНДАРЫ – мыйзамдарга ылай
ык түзүлгөн жана бийликтин ыйгарым укуктарын жүз
өгө ашыруучу органдар. М. б. о.өздөрүнүн ыйгарым у
 Мамлекеттик бийликке каршы кылмыштар
МАМЛЕКЕТТИК БИЙЛИККЕ КАРШЫ КЫЛМЫШТАР – КР кылмы
-жаза мыйзамдары боюнча конституциялык түзүлүшт
үн негиздерин, мамлекеттин коопсуздугун, мамлеке
 Мамлекеттик бюджет
МАМЛЕКЕТТИК БЮДЖЕТ (фр. budget ) – мамлекеттик бийли
органдарынын ишмердүүлүгүн жана мамлекеттик иш
тин аткарылышын камсыз кылуу үчүн акча каражатын
 Мамлекеттик бюджет балансы
МАМЛЕКЕТТИК БЮДЖЕТ БАЛАНСЫ – мамлекеттин акчала
й кирешеси менен чыгымдарынын өзара катышы. Чыгы
дардын кирешеден оодук болуусу бюджет таңсыктыг
 Мамлекеттик валюта жекебасарлыгы
МАМЛЕКЕТТИК ВАЛЮТА ЖЕКЕБАСАРЛЫГЫ – валюта баалу
улуктары менен иш жүргүзүүгө же мындай аткарымда
рды белгилүү бир органдар менен уюмдардын жүргүз
 Мамлекеттик герб
МАМЛЕКЕТТИК ГЕРБ (поляк. herb , нем. Erbe – мурас) – м
млекеттин ырасмий символдорунун бири болуп эсеп
телүүчү айырмалоочу белги; желектерге жана туул
 Мамлекеттик гимн
МАМЛЕКЕТТИК ГИМН (гр. hymnos – салтанаттуу ыр) – ата
екенди, тарыхый окуяларды, алардын каармандарын
даңктоочу музыкалык-поэтикалык чыгарма; мамлеке
 Мамлекеттик деңиз соода кемелеринин иммунитети
МАМЛЕКЕТТИК ДЕҢИЗ СООДА КЕМЕЛЕРИНИН ИММУНИТЕТИ
мамлекет иммунитетинин билдирүүсүнүн бири, аны
н мааниси мындай кемелерге карата же андай кемел
 Мамлекеттик жана мамлекеттик эмес жыйынды карыз
МАМЛЕКЕТТИК ЖАНА МАМЛЕКЕТТИК ЭМЕС ЖЫЙЫНДЫ КАРЫЗ
– өлкөнүн кредиттик макулдашуу же башка карыз ми
лдеттенмеси боюнча алынган өздөштүрүлгөн жана т
 Мамлекеттик жаратылыш эстеликтери
МАМЛЕКЕТТИК ЖАРАТЫЛЫШ ЭСТЕЛИКТЕРИ – экологиялы
, илимий, тарыхый-маданий жана эстетикалык жакта
сейрек кездешүүчү, өтө баалуу объекттер. Жараты
 Мамлекеттик жер пайдалануучу
МАМЛЕКЕТТИК ЖЕР ПАЙДАЛАНУУЧУ – жер участогун мө
нөтсүз (мөөнөтү көрсөтүлбөстөн) же мөөнөттүү (уб
ктылуу) пайдаланууга алган КРдеги мамлекеттик у
 Мамлекеттик зайым келишими
МАМЛЕКЕТТИК ЗАЙЫМ КЕЛИШИМИ – зайым келишиминин
Р жарандык мыйзамдарында каралган өзгөчө түрү. М
. з. к. боюнча зайым алуучу КР болот, ал эми зайым б
 Мамлекеттик ички карызды жоюу
МАМЛЕКЕТТИК ИЧКИ КАРЫЗДЫ ЖОЮУ – мамлекеттин кар
з боюнча милдеттенмелеринен толук баш тартуусу.
Ал адатта, саясий бийликтин алмашуусу шарттаган
 Мамлекеттик казыналык билет
МАМЛЕКЕТТИК КАЗЫНАЛЫК БИЛЕТ – мамлекеттин милде
ттенмеси, эл арасына таратылган, ээлери акча кара
жаттарын чегеришкенин күбөлөгөн жана аларга мил
 Мамлекеттик казыналык милдеттенмелер (мкм)
МАМЛЕКЕТТИК КАЗЫНАЛЫК МИЛДЕТТЕНМЕЛЕР (МКМ) – ыкт
ыярдуу негизде жайгаштырылуучу (калк жана юридик
алык жактар арасында) мамлекеттик баалуу кагазда
 Мамлекеттик камсыздандыруу
МАМЛЕКЕТТИК КАМСЫЗДАНДЫРУУ – камсыздандыруучу
атары мамлекеттик уюм чыккан камсыздандыруунун
уюштуруу тариздеринин бири. Өнүккөн өлкөлөрдө М.
 Мамлекеттик карыз
МАМЛЕКЕТТИК КАРЫЗ – мамлекеттин кредиттик макул
дашуулары жана башка карыздык милдеттенмелери б
юнча белгилүү күнгө карата өздөштүрүлгөн жана ж
 Мамлекеттик карыз милдеттенмелер
МАМЛЕКЕТТИК КАРЫЗ МИЛДЕТТЕНМЕЛЕР – мамлекеттик
бийлик органдарынын карыздар экенин күбөлөөчү б
алуу кагаздар
.
 Мамлекеттик карыздарды башкаруу
МАМЛЕКЕТТИК КАРЫЗДАРДЫ БАШКАРУУ – мамлекеттин з
айымдарды жоюу, алар боюнча кирешелерди төлөөнү
юштуруу, мурда чыгарылган зайымдардын шарттарын
 Мамлекеттик катчы
МАМЛЕКЕТТИК КАТЧЫ – КР мыйзамы боюнча түздөнтүз
КР Президентине баш ийген жана мамлекет башчысын
ын конституциялык ыйгарым укуктарын ишке ашыруу,
 Мамлекеттик көзөмөл
МАМЛЕКЕТТИК КӨЗӨМӨЛ – мамлекеттик бийликти ишке
ашыруучу, мамлекеттик органдар тарабынан чыгары
лган мыйзамдардын ж. б. укуктук актылардын сактал
 Мамлекеттик контракт
МАМЛЕКЕТТИК КОНТРАКТ – мамлекеттик керектөөлөр
үчүн товар берүүчү (аткаруучу) өзү чыгарган товар
ды мамлекеттик тапшырыкчыга же анын көрсөтмөсү б
 Мамлекеттик кор
МАМЛЕКЕТТИК КОР – КР мыйзамдары боюнча КР мобили
зациялык муктаждыктарын камсыз кылууга багыттал
ган материалдык баалуулуктардын мамлекеттик өзг
 Мамлекеттик коргоо тапшырыгы
МАМЛЕКЕТТИК КОРГОО ТАПШЫРЫГЫ – мамлекеттик мукт
аждыктар үчүн мамлекеттин коргонуу жөндөмдүүлүг
үн жана коопсуздугун зарыл болгон деңгээлде карм
 Мамлекеттик кредит
МАМЛЕКЕТТИК КРЕДИТ – берүүчүсү мамлекет, алуучу
у жеке же юридикалык жактар болгон кредит. Ал нег
изинен калкка сатылуучу мамлекеттик зайымдар, об
 Мамлекеттик кызмат
МАМЛЕКЕТТИК КЫЗМАТ – 1) мамлекеттик органдардагы
мамлекеттик кызматчылардын КР Конституциясында
ж. б. ченемдик укуктук актыларында аныкталган ми
 Мамлекеттик кызмат оруну
МАМЛЕКЕТТИК КЫЗМАТ ОРУНУ – КР мыйзамдарында кар
лган кызмат оруну, болбосо мыйзамдарында белгил
нген тартипте мамлекеттик органдын штаттык бирд
 Мамлекеттик кызматкер
МАМЛЕКЕТТИК КЫЗМАТКЕР – КР мыйзамдары боюнча ма
лекеттик кызматта турган, туруктуу негизде белг
лүү акчалай акы үчүн өз кызматына ылайык берилге
 Мамлекеттик кызматтын кеңешчиси
МАМЛЕКЕТТИК КЫЗМАТТЫН КЕҢЕШЧИСИ – КРде мамлекет
тик улук кызмат орундарын ээлеген мамлекеттик кы
зматкерге ыйгарылуучу класстык чин. Ал 1, 2 же 3-кла
 Мамлекеттик кылмыш
МАМЛЕКЕТТИК КЫЛМЫШ – мамлекеттин коомдук жана с
ясий түзүлүшүнө, ошондой эле мамлекеттин коопсу
дугуна каршы багытталган кылмыш жосундары. КРде
 Мамлекеттик менчик
МАМЛЕКЕТТИК МЕНЧИК – мамлекетке менчик укугунда
таандык мүлктөр. Мамлекет өз ишмилдетин аткаруу
а зарыл болгон каалагандай мүлккө ээ боло алат. М
 Мамлекеттик муктаждыктар үчүн товарларды жеткирип берүү
МАМЛЕКЕТТИК МУКТАЖДЫКТАР ҮЧҮН ТОВАРЛАРДЫ ЖЕТКИР
ИП БЕРҮҮ
– алып келип берүү келишиминин бир түрү;
мамлекеттик контракттын, ошондой эле ага ылайык
 Мамлекеттик орган
МАМЛЕКЕТТИК ОРГАН – КРде КР Конституциясына, КР
онституциялык жана башка мыйзамдарына, КР Прези
ентинин жарлыктарына ылайык туруктуу негизде ую
 Мамлекеттик санитардык-эпидемиологиялык көзөмөлгө алуу
МАМЛЕКЕТТИК САНИТАРДЫК-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫК КӨЗӨМӨ
ГӨ АЛУУ
– министрликтердин, ведомстволордун ж. б
. уюмдардын, ошондой эле жарандардын санитардык ч
 Мамлекеттик символдор
МАМЛЕКЕТТИК СИМВОЛДОР (гр. symbolon – белги) – айкын
амлекеттин улуттук эгемендүүлүгүнүн жана өзалд
нчалыгынын жүзүн көрсөтүүчү мыйзамда белгиленг

Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук: