аласаI зат. Бирөөдөн алууга тийиштүү болгон акча же бую м. Аласаң болсо сабыр кыл, Ачууланып кыстаба (Того лок Молдо).
АЛАСА II сын. Кыска, жапыз, кичирээк. Ал | аласалуу |
аласачызат. Ала турган аласасы бар, аласасын доолаган ки и. | аласкы |
аластаэтиш. 1. Арчаны түтөтүп ооруну эмдөө, арча түтөтүп ырымдоо.
2. өт. Четтетүү, кууп жиберүү. Аластап чир ик эскини, Кайнады эмгек жык толду (Бөкөнбаев). | аласталаласта этишинин туюк мамилеси. |
аластаталаста этишинин аркылуу мамилеси. | аластооаласта этишинин кыймыл атоочу. |
алат: кокуй алат же алат күн — кейигенде, чочуганда айтылуучу сырдык сөз. О, алат күн десе, ал чолок эт ектин кеткени качан («Чалкан»). | алачыкзат. Керегеси жок, сайылып жасалган жапыз боз үй, р түрдүү нерселерден, мис., чөптөн, үстүн жаап жас алган калканч жай. Кан үйүнүн тардыгы, кара алачы |
алашасын. Сулуу, татынакай, келбеттүү. Алаша келин, сул у кыз. | алашем |
алаюуалай этишинин кыймыл атоочу. | алба: алба-далба же алба-салба — абдан жыртылган, ай рылып самсаалаган, тамтыгы кеткен. Көйнөгү туш-ту шунан айрылып алба-далба болгон («САЖИ»). Ал |
албагайсын. Албайган, калдайып долдогой көрүнүштө болго . | албайэтиш. Калдайып туруу, калдайган долдогой көрүнүш ө болуу. Астынкы эрди албайып, Устүнкү эрди далба йып («Манас»). Алтымыш балбан Момунжан Аттан |
албайталбай этишинин аркылуу мамилеси. | албансын. Нечен-нечен, нечен түрдүү, ар кыл. Ак эмчегин мизген, Албан тамак жегизген («Эр Табылды»). Албан-албан күлүк бар, алына карай жүгүрөт (макал |
албарсзат. 1. Таза болот, курч болот. Албарс кылыч колунд , Каршы-терши кайсалап («Манас»). Албарс бол ун жабдыгың, Шилтегенди кескендей (Осмонкул).
2. Т | албарстызат. 1. Элдик ишеним боюнча: уктап жатканда же төрө т мезгилинде көрүнбөй келип басып муунтуучу, чач саксайган, аял кебетесиндеги жан, азыткыч кара к |
албет | албеттемод. Арийне, ооба. Албетте, бул чындык, нукура чынд ык (Жантөшев). Эгерде атты достугу үчүн берсе, алб тте, чоң иш кылганы (Каимов). |
албеттүү | албуутсын.. 1. Ачуулуу, кой-айды билбей чамына берген; дол у, бейжай. Ызырынып камчы үйүрөт, Кай бир албуут з рлору (Жантөшев). ...ашкан албуут, жаактууга жай бе |
албууттанэтиш. 1. Буркан-шаркан түшүп ачуулануу, долулануу, ээжаа бербей чамынуу. Казанчы бай Токтогулду көр өр менен эле адатынча албууттанып сөгүнө баштад | албууттанталбууттан этишинин аркылуу мамилеси. |
албууттанууалбууттан этишинин кыймыл атоочу. | албууттукзат. Албуут кишиге таандык сапат. |
албынзат. Түтөк болгондо айтылуучу дарым. Албын айтып мдешип, Аттанып бери кел дешип («Эр Табылды» ;). | албындаэтиш. Албын айтып дарымдоо. |