 атаI зат. 1. Балалуу болгон эркек (балдарына карата). Б
ланын атасы. Атанын сакалын сыйлоо.
2. Жалпы эле ж
ашап калган кишилерге кайрылганда айтылат. — Т | атаа |
атаандашэтиш. Бирине-бири эрегишүү; биринен бири калышпоо
го тырышуу. Айылда жаштайынан бирге өскөн Марзия
менен Каныйпа аябай атаандаша турган (Абдумомуно | атаандаштыратаандаш этишинин аркылуу мамилеси. |
атаандашууатаандаш этишинин кыймыл атоочу. | атаганатсырд. Өкүнгөндүктү же кейиштүү тилекти билдирүүд
ө колдонулат. — Атаганат, ушундайда атасынын ж
ктугун карачы! (Баялинов). |
| атайлап | атайытакт. Белгилүү максат менен. Атайы эле камына чык
ан турбайсыңарбы (Сыдыкбеков). Сөздү башкага бур
усу келген Шамбет үнүн атайы бек-бек чыгарды (Сыд |
атайылаптакт. Атайы, атайын максат менен, биле туруп, коку
унан эмес. Кычан атайылап келгенин билдирүү макс
атында айланчыктап токтоду (Бейшеналиев). | атайын |
атакзат. 1. Даңк. Кыргыздын баатыр уулу деп, Ардактуу а
ак алып кел! (фольклор).
2. Наам, ат. Сынчы деп бул а
дамга атак конгон (Тоголок Молдо). Жүз бээден алып | атака зат.Душманга качырып кирген чабуул. Атака жасоо.
Атакага баруу. Абадан жасалган атака. Атаканы кай
таруу. |
атаксызсын.Атагы жок, даңкы жок; белгилүү эмес, аты тарал
аган. | атактаэтиш. Атакка, даңкка бөлөө, атагын, даңкын көтөрүү
. |
атакталатакта этишинин туюк мамилеси. | атактанатакта этишинин өздүк мамилеси. |
атактуусын. Даңктуу, атагы чыккан; белгилүү. Алтымыштай а
тактуу, Балбандар чыкты шахтадан (Осмонкул). Үч-Та
ш — Какшаал тараптагы жайлоолордун атактуусу ( | аталата этишинин туюк мамилеси. |
аталазат. Ун чалып жасалган жарма. Загыранын кара каты
жармасы, илээнди зайыптын бозолук үчүн борк этт
ре койгон аталасына окшоп, былжырап турган эле (К | аталашсын. 1. Атасы бир, энеси башка. Аталаштан алтоо бол
ончо, энелештен экөө бол (макал).
2. Аталары бир ту
уган, аталары туушкан. Тууган-туушкандары.. Шейше |
| аталга | аталгызат. 1. Ич жаккы мизи жарым тегерек формада келген,
көбүнчө ээр чабууда, аяк чабууда ж. б. колдонулуу
у керки, аспап.
2. Бозо сүзүүдө колдонулуучу башы |
аталуусын. Атасы бар. Аталуу жетим — арсыз жетим, энел
үү жетим — эрке жетим (макал). | атам: атам замандагы же атам заманкы — эзелки, эң эл
е илгерки, алда качанкы. |
атаманзат. 1. Революцияга чейинки Россияда: казак-оруста
рдын аскерлеринде жана кыштактарында дайындалуу
чу же шайлануучу начальник.
2. Башчы. Каракчылард | атанI зат. Бычылган төө. Атан өлсө, тайлак бар, кому жер
де калган жок (макал).
АТАН II этиш. Аталуу, атка ко
уу; аты чыгуу, белгилүү болуу. Бала баатыр атанды |
атантатан этишинин аркылуу мамилеси. | атанууатан этишинин кыймыл атоочу. |
атаны: атаны арман же атаны кокуй — өкүнүчтү билдирү
үдө колдонулуучу сырдык сөз. Атаны арман карылык,
Алтымыш жашап карыдык (Токтогул). | атармансын. Аткыч, мерген Атар
мандар бөлүнүп, Алдына тү
тү атмакка («Семетей»). |
=
=