 ДевальвацияДЕВАЛЬВАЦИЯ (лат. de – төмөндөө, ылдыйлоо, жокко чы
гаруу деген кыймыл-аракетти билдирүүчү койунду ж
ана valeo –мааниге ээ болом, наркым) – 1) дүйнөлүк ак | Девиантное поведениеДЕВИАНТТЫК ЖҮРҮМ-ТУРУМ (лат. deviatio – чектен чыгуу)
коомдогу укук жана/же каада-салтка жат жүрүм-туру
м. Ага коомчулукка коркунуч келтирген жосундар д |
ДевизыДЕВИЗ (фр. devises ) – эларалык эсеп-кысап иштерин жүр
гүзүүгө арналган чет өлкө валютасындагы төлөм ка
ражаттары. Негизинен тышкы соода боюнча эсеп-кыс | ДедукцияДЕДУКЦИЯ (лат. deductio – чыгаруу) – жалпыдан жекеге,
жалпы ой жүгүртүүдөн жекечеге же дагы башка жалп
жыйынтыктарга карата логикалык жыйынтыкка келү |
ДеканДЕКАН (лат. decanus , баштапкысы – 10 адамдын жетекчис
) – ЖОЖдогу факультет жетекчиси. Д. келишимдик-ко
нкурстук негизинде 5 жылдык мөөнөткө, ЖОЖдун факу | ДекларантДЕКЛАРАНТ (ЖАРНАКЧЫ) – КР бажы мыйзамдарына ылай
к, товар менен унаа каражаттарын өз атынан жарна
таган, сунуштаган жана көрсөткөн товарларды кот |
ДекларацияДЕКЛАРАЦИЯ (ЖАРНАК) (фр. declaration – билдирүү) – 1) кон
ституциялык укуктагы тийешелүү мамлекеттин тагд
ыры үчүн өзгөчө зарыл маани берүү менен, салтанат | ДелегатДЕЛЕГАТ (лат. delegatus – жөнөтүлүүчү) – мамлекеттин,
уюмдун, жамааттын шайлануучу же дайындалуучу ыйг
арым укуктуу өкүлү. КР мыйзамдарында «Д.» аталгыс |
ДеликтДЕЛИКТ (лат. delictum – бузуу, күнөө) – жорук (жаранды
, административдик тартип бузуу) деген эле сөз; «
.» деген аталгы КР мыйзамдарында колдонулбайт, б | ДеликтоспособностьДЕЛИКТ ЖАРАМДУУЛУГУ – жарандын укук бузуу араке
инин аркасында келтирилген зыян үчүн жарандык-у
уктук жоопкерчилик тартууга жарамдуулугу. Айрым |
Деликтная ответственность (внедоговорная)ДЕЛИКТ ЖООПКЕРЧИЛИГИ (КЕЛИШИМДЕН СЫРТКАРЫ) – жар
андык укуктагы жарандык укук бузуунун натыйжасы
да, бир жактын экинчисине мүлктүк зыян келтирүүс | Деликтные обязательстваДЕЛИКТ МИЛДЕТТЕНМЕСИ – зыян келтиргенинин натый
жасындагы милдеттенме дегендин өзү. |
Деликтное правоДЕЛИКТ УКУГУ – жарандык укуктагы зыян келтирүүд
н улам келип чыккан милдеттенмелерди жөнгө салу
чу укук ченемдеринин жыйындысы. Милдеттенмелик | ДелькредереДЕЛЬКРЕДЕРЕ (СЫЙКЕПИЛ ) (ит. Del credere – ишенимден ул
м) – жарандык укуктагы, өзүнчө сыйакы алуу менен,
үчүнчү тараптын соода-сатык бүтүмүнүн аткарылуу |
ДемаршДЕМАРШ (фр. demarche , сөзмөсөз – чыгып сүйлөө) – дипл
матиялык актынын бири түрү; бир мамлекеттин тышк
ы мамилелер боюнча органынын башка бир мамлекет | ДемократияДЕМОКРАТИЯ (гр. demokratia – эл бийлиги, demos – эл, kratos –
бийлик) – азыркы түшүнүк боюнча, баш мыйзам мене
мыйзамдардын үстөмдүгү, жарандардын эркиндиги |
ДемонстрацияДЕМОНСТРАЦИЯ (лат. demonstratio – көрсөтүү) – коом турм
ушунун баардык маселери боюнча, кайсыбир чечимде
рге, аракеттерге же мамлекеттик жана өзалдынча б | ДемпингДЕМПИНГ (англ. dumping – ыргытып таштоо) – кадимки ба
асына караганда кыйла арзан баада эркин жүгүртүү
үчүн КР бажы чегарасына товар ташуучунун нысапс |
Дендрологические парки и ботанические садыДЕНДРОЛОГИЯЛЫК СЕЙИЛБАК ЖАНА БОТАНИКАЛЫК БАКЧА (
гр. dendron – бак, logos – сөз, түшүнүк, окуу) – артүркүн
өсүмдүк ресурстарын илимий, маданий, чарбачылык | ДеноминацияДЕНОМИНАЦИЯ (лат. denominatio – атын өзгөртүү) – улутт
к валютанын наркын
көтөрүү жана акча жүгүртүмү
тартипке салуу максатында өлкөнүн акча бирдиги |
ДепартаментДЕПАРТАМЕНТ (фр. departement ) – 1) Франция ж. б. биркатар
өлкөлөрдөгү негизги административдик-аймактык
ирдик; 2) айрым мамлекеттерде (м.: АКШ, Швейцария, Р | ДепозитДЕПОЗИТ (лат. depositum – сактоого берилген буюм) – 1)
анктардагы жана сактык кассаларындагы аманатта
. Мөөнөттүү, талап кылууга чейинки жана шарттуу Д |
Депозитарная деятельностьДЕПОЗИТАРДЫК ИШКЕРДҮҮЛҮК – баалуу кагаздардын б
азарында баалуу кагаздардын тастыктамаларын сак
тоо жана/же баалуу кагаздарга укукту жана анын өт | Депозитарный договор (договор о счете депо)ДЕПОЗИТАРДЫК КЕЛИШИМ (депозит эсеби жөнүндө кели
шим) – депозитардык ишкердүүлүктүн жүрүшүндө ал
рдын мамилелерин теске салуучу депозитарий мене |
ДепозитарийДЕПОЗИТАРИЙ (фр. depositaire ) – 1) депозиттер ишенилген
жак; 2)
депозитардык ишкердүүлүктү жүзөгө ашыру
чу баалуу кагаздар базарынын кесипкөй
катышууч | Депозитные операцииДЕПОЗИТТИК АТКАРЫМ – кредиттик уюмдардын юридик
алык жактар менен жеке адамдардын акча каражатта
рын аманатка тартуу жана аларды жайгаштыруу боюн |
Депозитная кассаДЕПОЗИТТИК КАССА – банктагы башка каржылык-кред
ттик уюмдардын депозиттерди кабыл алууга жана с
ктоого багышталган бөлүмчөсү. Мында акча депози | ДепозиторДЕПОЗИТЧИ – 1) депозит ээси; 2) кандайдыр бир себеп
тер менен белгилүү мөөнөттө уюмдар төлөп бералба
й калган акча каражатына укуктуу юридикалык же ж |
ДепонентДЕПОНЕНТ (лат. deponens (deponentis ) – кийинкиге калтырууч
у) – 1) депозитке баалуулук берген жеке адам же юр
дикалык жак; 2) өз убагында айлыктарын албай калы | ДепонированиеДЕПОНИРЛӨӨ (лат. deponere ) – 1) кредиттик уюмга акча к
ражаттарын, баалуу кагаздарды (акцияларды, вексе
лдерди, облигацияларды, чектерди) ж. б. баалуулукт |
=
=