 сплавщикм. (леса) сал агызуучу (жыгач агызуучу киши). |
| спланировать сов. 1. что (составить план) пландаштыруу, пландап к оюу; спланировать строительство курулушту планда штыруу; 2. ав. сызып учуп келип конуу (түшүү). |
| сплачивать несов. см. сплотить. |
| сплачиваться несов. 1. см. сплотиться; 2. страд. к сплачивать. |
| сплеснуть сов. что, разг. чаюу, чайкоо; сплеснуть лицо водой с у менен жүз чаюу. |
| сплести сов. что 1. (изготовить плетением) согуу, токуу; спле сти циновку бойро согуу; сплести сеть тор согуу; 2. ( соединить плетением) өрүп (эшип) улоо; сплести кон |
| сплестись сов. 1. (соединиться переплетаясь) өрүлүү, эшилүү, ч ырмалышуу, буралуу; ветки сплелись бутактар чырма лышты; 2. перен. татаалдануу, чиеленишүү, чиеленип |
| сплетать несов. см. сплести. |
| сплетаться несов. 1. см. сплестись; 2. страд. к сплетать. |
| сплетение ср. 1. анат. аркы-терки, каршы-терши чаташуу; чырмал шуу, чиеленүү; сплетение кровеносных сосудов кан тамырларынын чиелениши; 2. перен. чиеленүү; неожида |
| сплетник м. ушакчы. |
| сплетница женск. р. к сплетник. |
| сплетничать несов. разг. ушактоо, ушак айтуу. |
| сплетня ж. ушак. |
| сплотить сов. кого-что бириктирүү, баш коштуруу; сплотить на родные массы эл массаларын баш коштуруу. |
| сплотиться сов. биригүү, баш кошуу. |
| сплоховать сов. разг. бир аз каталык кылуу, бир аз жаңылып кал у, бир аз ката иш кылуу. |
| сплочение ср. бириктирүү, баш кошуу, баш коштуруу. |
| сплочённость ж. бириккендик, баш кошкондук. |
| сплочённый ~, ая, -ое 1. прич. от сплотить; 2. прил. бириккен, баш кошкон. |
| сплошать сов. разг. жаңылышуу, жаңылыш иш кылуу, каталык кыл уу. |
| сплошной ~, ая, -ое 1. (непрерывный, сплошь идущий) туташ, баш тан аяк бүт; сплошная грамотность баштан аяк бүт с абаттуулук; сплошным потоком туташ агын менен; спл |
| сплошь нареч. 1. (без перерывов) токтоосуз, тынымсыз, бүт; с лошь всё лето шли дожди жай бою бир токтоосуз жам гыр жаап турду; 2. (целиком, без исключения) туташ, ж |
| сплутовать сов. разг. митаамдык кылуу, алдоо. |
| сплыть сов. разг. 1. (оторвавшись уплыть) агып кетүү, суу ал ып кетиш; мостки сплыли көпүрөлөр агып кетти; 2. пер ен. (исчезнуть) жок болуу, жок болуп кетүү; было да |
| сплыться сов. (слиться) кошулуу, аралашуу, жайылуу, жайылып етүү; краски сплылись боёктор жайылып аралашып к тти. |
| сплю ~, сплю, спишь и т.д. наст. вр. от спать. |
| сплюнуть сов. что түкүрүү. |
| сплюснуть сов. что, разг. см. сплющить. |
| сплюснуться сов. разг. см. сплющиться. |
| сплющивание ср. жалпаюу, жалпайтуу, былчыюу, былчыйтуу. |
| сплющивать несов. см. сплющить. |
| сплющиваться несов. 1. см. сплющиться; 2. страд. к сплющивать. |
| сплющить сов. что жалпайтуу, жалпак кылуу, былчыйтуу. |
| сплющиться сов. жалпаюу, жалпайып калуу, былчыюу. |
| сплясать сов. что, разг. бийлеп берүү; сплясать русскую орус бийин бийлеп берүү. |
| сплёвывать несов. см. сплюнуть. |
| сплёскивать несов. см. сплеснуть. |
| сподвижник м. сподвижник (чоң иште максатташ болуп бирге иште шүүчү). |
| сподвижница женск. р. к сподвижник. |
| сподобиться сов. уст. бир нерсеге жетишүүгө ылайык табылуу, ил йык көрүлүү (мис. сыйлыкка). |
| сподручник м. презр. жардамчы. |
| сподручный ~, ая, -ое разг. 1. ыңтайлуу, ыңгайлуу, ылайыктуу, ту ра келүүчү, колдон келе турган; это дело мне сподр учное бул иш менин колумдан келет; 2. в знач. сущ. м. |
| спозаранку нареч. разг. таң атар менен, таң атпай, таң азандан, таңдын эре-сереси менен; встать спозаранку таң аз андан туруу. |
| споить сов. 1. что, разг. (израсходовать на питьё) сугаруу, чирүү; споить лошади два ведра воды атка эки чака суу ичирүү; 2. кого (приучить к пьянству) ичкиликке |
| спокойно нареч. тынч, акырын, шашпай, жайбаракат; сидеть спо ойно тынч отуруу; вести себя спокойно өзүн тынч а ып жүрүү; спокойно обдумать жайбаракат ойлонуу, ш |
| спокойный ~, ая, -ое 1. тынч, жай, жайбаракат, жоош; спокойное м оре тынч деңиз; спокойные глаза жай караган көз; он сказал спокойным голосом ал жай үн менен айтты; с |
| спокойствие ср. 1. (тишина, покой) тынчтык, жымжырт; вокруг царил спокойствие айлана жымжырт болуп турду; 2. (отсут твие тревог, уравновешенность) тынчтык; для вашег |
| спокон ~: спокон веку или спокон веков разг. уст. атам зам ндан бери, эзелтен, эзелден бери. |
| споласкивать несов. см. сполоснуть. |
| сползать несов. см. сползти. |
| сползти сов. жылмышып түшүү, жылмышып түшүп кетүү, сойлоо, шыпырылып түшүү, жөрмөлөө, жөрмөлөп жылып түшүү; с ползти с камня таштан жылмышьш түшүү; платок спол |
| сполна нареч. бүт, бүт бойдон, толук, толугу менен; деньги олучены сполна акча бүт алынды; заплатить долг сп олна карызды бүт төлөө. |
| сполоснуть сов. что чаюу, чайкоо, чайкап тазалоо. |
| сполохи только мн. обл. 1. (северное сияние) жаркырактар (тү дүк жактын жаркырашы); 2. (зарница) караңгыда алыст ан жарк-журк этүү. |
| спондей м. лит. спондей (метрикалык ырда эки созулма муунд н турган стопа же тоникалык ырда эки басымдуу му ндан турган стопа). |
| спонтанный ~, ая, -ое спонтандык (сырткы таасирлерден эмес, и ки себептердин натыйжасында пайда болуучу). |
| спор м. 1. айтыш, тартыш, талаш; затеять спор айтыш чыгару у; решить спор талашты чечүү; 2. юр. талаш, тартыш; сп р о наследстве мурас мүлк жөнүндө талаш (тартыш); |
| спора ж. биол. спора (козу карын, эңилчек, балыр өңдүү гүл сүз өсүмдүктөрдүн жана кээ бир клеткалуу жаныбар лардын жакындашуусуз тукумдоо кызматын аткарууч |
| спорадический ~, ая, -ое анда-санда учуроочу; кээде болуп, кээде олбой калуучу. |
| спорадичный ~, ая, ое см. спорадический. |
| спорангий м. биол. спорангий (гүлсүз өсүмдүктөрдүн спора жас алуучу көңдөйүү). |
| спорить несов. 1. айтышуу, тартышуу, талашуу; спорить с това ищем жолдошу менен айтышуу; спорить о пустяках бо лбогон нерсе жөнүндө талашуу; спорить по пустякам |
| спориться несов. разг. оңунда болуу; кызуу, жакшы жүрүп жатуу ; работа спорится иш жакшы жүрүп жатат, иш кызуу жү рүп жатат. |
| спорность ж. талаштык; спорность решения чечимдин талаштыгы. |
| спорный ~, ая, -ое талаш; спорный вопрос талаш маселе. |
| споровый ~, ая, -ое спора-га т.; споралуу; споровые растения поралуу өсүмдүктөр. |
| спорок м. кийимдин сөгүлгөн тышы. |
| спороть сов. что кыркып алуу, сөгүп алуу, үзүп алуу; спороть пуговицы топчуларды кыркып алуу. |
| спороться сов. сөгүлүү, кыркылуу; пуговицы легко споролись т пчулар оңой кыркылды. |
| спорт м. спорт; лыжный спорт лыжа спорту; гребной спорт ка йык менен сууда сүзүү спорту; заниматься спортом порт менен иришүү. спорт- кээ бир татаал сөздөрдүн |
| спортивный ~, ая, -ое спорт-ко т.; спорттук; спортивные игры сп рттук оюндар, спорт оюндары; спортивная площадка спорттук аянтча; спортивные соревнования спортту |
| спортсмен м. спортсмен (спорт ойноочу). |
| спортсменка женск. р. к спортсмен; спортсменка. |
| спортсменский ~, ая, -ое спортсмен-ге т.; спортсмендик. |
| спорхнуть сов. пыр этип учуп кетүү. |
| спорщик м. разг. айтышуучу; тартышууну, талашууну сүйүүчү. |
| спорщица женск. р. к спорщик. |
| спорый ~, ая, -ое ийгиликтүү, кызуу; спорая работа ийгилик түү иш, кызуу жүрүп жаткан иш. |
| спорынья ж. бот. кара көсөө. |
| способ м. жал, ык, арга; механический способ обработки ишт түүнүн механикалык жолу; способ производства өнд үрүү жолу; способ употребления пайдалануу жолу; сп |
| способность ж. 1. чаще мн. (дарование, талант) жөндөмдүүлүк, зээн дүүлүк; человек с большими способностями өтө жөнд өмдүү киши; 2. (возможность производить какие-л. де |
| способный ~, ая, -ое 1. (одарённый) зээндүү, жөндөмдүү; способн ый ребёнок зээңдүү бала; 2. жарамдуу, ийкемдүү; стол овая способна пропустить сто человек столовая жү |
| способствовать несов. кому-чему жардам берүү, мүмкүндүк берүү, тү ткү берүү, демилге берүү; успеху способствовало р азвитие социалистического соревнования ийгилик |
| споткнуться сов. 1. обо что мүдүрүлүү, сүрүнүү; споткнуться о по ог босогого мүдүрүлүү; 2. на чём, перен. разг. мукак тана калуу, туруп калуу, тык этип туруп калуу; спот |
| спотыкаться несов. 1. см. споткнуться; 2. перен. (говорить с запин ами) кекечтенүү, мукактануу; спотыкаться при чтен ии мукактанып окуу. |
| спохватиться сов. эстей коюу, эсине түшө калуу, сезүү; спохватит ся вовремя өз убагында сезе коюу. |
| спохватываться несов. см. спохватиться. |
| справа нареч. оңдон, оң жактан (о направлении); оң жак, оң ж акта (о местонахождении); справа от дороги жолдун ң жагында; справа налево оң жактан сол жакка. |
| справедливо нареч. адилеттик менен, адилеттик кылып, туура; спр аведливо поступить адилеттик кылуу. |
| справедливость ж. 1. адилеттүүлүк, тууралык, калыстык; чувство спра ведливости калыстык сезим; по справедливости кал стык менен, тууралык менен; справедливость замеч |
| справедливый ~, ая, -ое 1. (беспристрастный) эдилет, туура, калыс; справедливый судья адилет судья; справедливая во на адилет согуш; 2. (правильный) туура, чын, жөндүү; |
| справить сов. что 1. разг. өткөрүү, белгилөө; справить день ро ждения туулган күндү майрамдап белгилөө; 2. прост. (приобрести) жасатып алуу, жайлап алуу, даярдап ал |
| справиться сов. 1. с чем (сладить, суметь исполнить что-л.) колд н келүү, колунан келүү; справиться с работой иш ко лунан келүү; справиться с поручением тапшырманы а |
| справка ж. 1. (сведение) кабар, маалымат; получить справку о арактере работы иштин мүнөзү жөнүндө маалымат а уу; навести справку сураштыруу, сураштырып билүү; |
| справлять несов. см. справить. |
| справляться несов. 1. см. справиться; 2. страд. к справлять. |
| справочник м. справочник (белгилүү бир маселе тууралу маалым т берүүчү китеп). |
| справочный ~, ая, -ое справка-га т.; справочный; справочное бюр о справка бюросу; справочная книга справка берүүч ү китеп. |
| спрашивать несов. см. спросить. |
| спрашиваться несов. 1. см. спроситься; 2. страд. к спрашивать; 3. без .: спрашивается демек, суроо туулат, ой туулат; спр шивается, сколько дней вам нужно? сизге канча күн |
| спрессовать сов. что пресстөө, пресс менен басуу. |
| спрессоваться сов. басылуу, ныкталуу, ныкталып калуу; сено спресс овалось чөп ныкталып калды. |
| спрессовывать несов. см. спрессовать. |
| спрессовываться несов. 1. см. спрессоваться; 2. страд. к спрессовыват . |
| спринт м. спорт. спринт (кыска аралыкка чуркоо). |
| спринтер м. спорт. спринтер (жөө же коньки менен кыска аралы кка чуркоочу киши). |
| спринцевать несов. кого-что спринцовка менен жу уш (атайын при ор менен сууну чачыратып жууш). |
| спринцовка ж. спринцовка (дары, суу сепкич, бүрк күч прибор). |
| спровадить сов. кого-что, прост. эптеп кетирүү, жөнөтүү, айдап жоготуу, эптеп жолго салуу. |
| спроваживать несов. см. спровадить. |
| спровоцировать сов. провокация кылуу; көкүтүп, азгырып жаман ишке түртүү. |
| спроектировать сов. что проект түзүү, проектилөө; спроектировать ысотное здание бийик имараттын проектисин түзүү . |
| спрос м. суроо (талап кылуу, керектөө); спрос и предложени е суроо жана сунуш; большой спрос на книги китепте рди суроочулар көп (сатып алуучулар көп); без спро |
| спросить сов. 1. кого-чего, у кого, что, о чём суроо, сураштыру у; спросить совета кеңеш суроо; спросить о времени отхода поезда поезддин кетер убагы жөнүндө суроо |
| спроситься сов. кого-чего, у кого-чего 1. (попросить разрешения ) уруксат суроо; ушёл не спросясь уруксат сурабай етти; 2. безл.: спросится суралат; с тебя спросится, |
| спросонок нареч. разг. уйку-сурап, уйку-суроонун ортосунда, у йкулуу көзү менен; спросонок он ничего не мог поня ть уйкулуу көзү менен ал эч нерсеге түшүнө албады |
| спросонья нареч. см. спросонок. |
| спроста нареч. разг. жөн эле; ойлобой эле. |
| спрут м. зоол. спрут (сегиз чоң соргуч мурутчалары бар де ңиз айбаны). |
| спрыгивать несов. см. спрыгнуть. |
| спрыгнуть сов. с чего секирип түшүү, ыргып түшүү. |
| спрыскивать несов. см. спрыснуть. |
| спрыснуть сов. что 1. суу бүркүп нымдоо; спрыснуть бельё перед глаженьем жуулган кирге таптоодон мурда суу бүр үү; 2. перен. разг. жууш, ичкилик ичүү менен белгилө |
| спрягать несов. что, грам. жактоо (этишти чак, жак, сан ж.б. ме нен өзгөртүү). |
| спрягаться несов. 1. грам. жакталуу; 2. страд. к спрягать. |
| спряжение ср. грам. 1. (действие) жактоо; спряжение глагола по ицам этиштин жак боюнча жакталышы; 2. (грамматичес кая форма) жакталыш; таблица спряжения жакталыш т |
| спрясть сов. что ийрүү, ийрип чыгуу, чыйратуу (жипти). |
| спрятать сов. кого-что жашыруу, катуу. |
| спрятаться сов. жашынуу, жашырынуу, катылуу. |
| спугивать несов. см. спугнуть. |
| спугнуть сов. кого-что, разг. чочутуу; спугнуть воробьёв тар нчыларды чочутуп учуруп жиберүү. |
| спуд м.: под спудом 1) (в потайном месте) жашырын жерде, кө мөскү жерде; 2) перен. (без применения) пайдасыз, па даланбай, пайдаланбастан, бекер, колдонуусуз, ко |
| спуск м. 1. (действие) түшүү, түшүрүү; спуск флага желекти үшүрүү; спуск с горы тоодон түшүү; 2. (откос) эңкейи , кыя; ылдый түшкөн жол; крутой спуск тик ылдый түш |
| спускать несов. см. спустить. |
| спускаться несов. 1. см. спуститься; 2. страд. к спускать. |
| спускной ~, ая, -ое агыза турган, агызма, түшүрө турган; спус кной кран тех. агыза турган чорго. |
| спусковой ~, ая, -ое 1. см. спускной; 2. спуск 3-кө т.; спускалык; с пусковой механизм спускалык механизм (мис. мылты та). |
| спустить сов. 1. кого-что (переместить вниз) түшүрүү, түшүрүп коюу, ылдый түшүрүү; спустить флаг желекти ылдый үшүрүү; спустить в шахту шахтага түшүрүү; 2. что (на |
| спуститься сов. 1. (переместиться вниз) түшүү, конуу, төмөн түш ү, ылдый түшүү; спуститься с горы тоодон түшүү; сам олёт спустился на аэродром самолёт аэродромго тү |
| спустя предлог с вин. п. дан кийин, өткөн соң; өткөндөн ки йин; спустя час бир сааттан кийин; спустя год бир ж лдан кийин. |
| спутать сов. 1. что (нитки, волосы и т.п.) чатыштыруу, чатышты рып жиберүү; 2. кого-что с кем-чем жалган таануу, жа ылышуу, чаташтыруу; я спутал вас с Ивановым мен си |
| спутаться сов. 1. чатышуу, чатышып калуу; нитки спутались жип атышып калды; 2. перен. (смешаться) чатышуу, аралаш у; мысли спутались ой чатышты; 3. перен. (сбиться) ад |
| спутник м. 1. жолдош (жолдо бирге баруучу); 2. перен. ажырагыс жолдош, түбөлүк жолдош; 3. астр. жолдош; Луна - спутн к Земли Ай - Жердин жолдошу. |
| спутница женск. р. к спутник 1. |
| спутывать несов. см. спутать. |
| спутываться несов. 1. см. спутаться; 2. страд. к спутывать. |
| спьяна нареч. разг. мастыктан, мас бойдон. |
| спьяну нареч. см. спьяна. |
| спятить сов. прост.: да он спятил с ума! ал акылынан адашты!, ал жинди болду!; он окончательно с ума спятил ал б ротоло жинди болуп калды. |
| спячка ж. 1. (у животных) чээнге кирүү; 2. перен. (бездеятельн ость) бекерчилик, эч нерсе кылбоочулук, активдүүл үктү такыр жоготуп коюу, аракетсиздик, уктап жату |
| спящий ~, ая, -ее 1. прич. от спать; 2. прил. уктап жаткан, укт оочу; спящий ребёнок уктап жаткан бала; спящая кра авица (в сказке) уктап жаткан сулуу (жомокто); 3. в з |
| спёртость ж. разг. бузулгандык; спёртость воздуха абанын буз лгандыгы. |
| спёртый ~, ая, -ое бузулган; спёртый воздух бузулган аба. |
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
| Эл-сөздүк | Другие сервисы... | 0.4402 сек. |
|