Меню
Эл-Сөздүк
Список слов словаря - - слова начинающиеся с "са"

<< 5 >> 5 из 23 3 4 5 6 7 8
 сайма
зат. Кооздук үчүн бир нерсенин бетине сайып түшүр
үлгөн түр. Кыргагына калмактын Ноколоп сайма сай
ырган
(«Мендирман»). Сайма жоолук.
 саймала
этиш. Сайма саюу, сайма түшүрүү.
 саймалат
саймала этишинин аркылуу мамилеси.
 саймалоо
саймала этишинин кыймыл атоочу.
 саймалуу
сын. Саймаланган, сайма менен кооздолгон, саймасы
бар. Саймалуу баштык. Саймалуу белдемчи.
 саймачы
зат. Сайманы жакшы саюучу, уз.
 сайра
этиш. 1. Кубулжуган үн салуу, кубулжутуп таңшуу (са
йроочу куштар жөнүндө). «Баг-баг, баг-баг, бытпы
лдык, бытпылдык деп сайраган бөдөнөлөрдүн ченеми
 сайрагыч
сын. Жакшы сайроочу; жакшы, кооз, кубулжутуп сайра
ган.
 сайран
зат. 1. Сейилдик, дем алуу.
2. Кең, эркин (талаа, жер
өнүндө). Сайран талаа. Сайран жер.
3. Жыргал, эркин
дик, бакыт, шаттык. Салтанат, сайран өлкөмдү, Сайр
 сайранда
этиш. Шаттануу, шапар тебүү, таң-тамаша куруу. Жаш
ыктын багын сайрандап, Жадырап бирге гүлдөдүк

көнбаев). Дүнүйөнүн ыракатын тургузуп, Сан жырга
 сайрандат
сайранда этишинин аркылуу мамилеси.
 сайрандоо
сайранда этишинин кыймыл атоочу.
 сайрат
сайра этишинин аркылуу мамилеси.
 сайроо
сайра этишинин кыймыл атоочу.
 сайроон
зат. Суунун тайыз тарткан жери. Чөп башын кертпей
ылаалап, Жылкылар турар сайроондо
(Маликов).
 сайроондо
этиш. Суунун тайыз тарткан, сайроон жеринен өтүү.
Суудан сайроондоп кечтим.
 сайроочу
сын. Сайрагыч, сайрай турган. Сайроочу куштар.
 сайын
I жанд. Аныктоо, тактоо, белгилөө маанисинде колдо
нулат. [Далбай] жүз тубар койдон жыл сайын жүз он,
үз он бешке чейин козу асырайт
(Байтемиров). Кара
 сайыш
I зат. 1. Ат үстүнөн найзалашып беттешкен уруш. Ара
ап кирсең сайышка Адамдан кыйын сак эле
(«Курм
анбек»).
2. Ат үстүнөн бири-бирин сайып түшүрүү
 сак
Iсын. Дени соо, оорубаган. Саламат барып сак келги
!

Сак-саламат — аман-эсен, дени соо. Сак-са
амат жүрөсүзбү? Током, сак-саламат келдиңби?

САК
 сака
зат. Чүкө оюнунда чүкөнү атуу үчүн колдонулуучу к
оночоок, атууга эптүү жана салмактуу келген чүкө
(көбүнчө тоо текенин, аркардын, кулжанын же эликт
 сакадай
сын. Тула бою жыйнак, тыгырчыгынан келген чымыр. К
ишимжан келди буралып, Сакадай бою чыңалып
(«О
жобай менен Кишимжан»).
 сакай
этиш. Айыгуу, оорудан жакшы болуп кетүү. Балдар ту
ш-туштан жаалашты.
Дарыларды тез жут, Ашым, те
з сакаясың!
(Сыдыкбеков). Бүгүн Жылдызкан оорусун
 сакайт
сакай этишинин аркылуу мамилеси.
 сакал
зат. 1. Эркектердин жаактан ылдый тарта, ээкти кап
ай чыккан кылы. Сакалдын көркү чалда бар, Сулууну
н көркү калда бар
(Токтогул).
2. Айрым айбандардын
 сакалдуу
сын. Жашы улуу, улгайган, улуулук жолу бар. — Са
алдуу башы менен акеме эмне болду!
(Убукеев). Сака
лдуу киши жоого түшөрбү?
(макал).
 сакалдуулук
зат. Жашы улуулук, жаш жагынан улуулук жолу бар бо
лгон абал.
 саканак
зат. Керегенин бурчтарындагы кыска жыгачтары. Са
анактары сынып бүткөн кереге
(Жантөшев).
 сакаюу
сакай  этишинин  кыймыл атоочу.
 саквояж
зат. Колго алып жүрүүгө ылайыктуу, оозунда бекитм
еси бар сумка.
 сакманчы
зат. Койлордун жаңы төлүн асыроочу адам.
 сакоо
зат. 1. Жаш жылкынын (кулун, тайлардын) көбүнчө алк
м жаккы бездеринин ириңдеп кеткен жугуштуу ылаң
.
2. Кекеч, кекечтенип түзүк сүйлөй албаган адам.
 саксай
этиш. Үрпөйүп иретсиз, көрксүз болуп көрүнүү (жүн,
чач, сакал жөнүндө). Төбө чачы тик туруп, Чал сака
ы саксайды
(«Мендирман»). Саксайган сары аю
 саксак
сын. Жүндөрү, көрпөсү саксайган. Башында чоң сакс
к тебетей

(Аалы). Саксак көрпө тумакчан (Бейшенал
иев).
 саксаң
саксак менен бирдей.
 саксаңда
этиш. Саксайган, үрпөйгөн кебетеде болуу. Суксур
үйүнгөнүнө чыдабай жылаң баш саксаңдап кирип ке
ди
(Абдумомунов).
 саксаңдат
саксаңда этишинин аркылуу мамилеси.
 саксаңдоо
саксаңда этишинин кыймыл атоочу.
 саксаюу
саксай этишинин кыймыл атоочу.
 саксый
этиш. Сак көрүнүү, сак болгонсуу.
 сакта
этиш. 1. Бир нерсени бөлүп катып коюу, башкага тийг
избей, коротпой катуу. Куба курут, сары май Сактап
жүрдүң ар дайым
(Нуркамал).
2. Коргоо, кол салдырб
 сактал
сакта этишинин туюк мамилеси.
 сактан
сакта этишинин өздүк мамилеси.
 сактат
сакта этишинин аркылуу мамилеси.
 сактоо
сакта этишинин кыймыл атоочу.
 сактык
зат. Этияттык, кыраакылык, сергектик, сезгичтик. С
актыкка кордук жок
(макал).
 сакчы
зат. 1. Кароолчу, кайтаруучу. Кылыч алып кымпыйган,
Так кырк балбан сакчысы («Манас»). Көрбөсүн
душман кокус деп, Сыртынан сакчы коюшту
(«Менд
 сакчылык
зат. Сакчы болуу, бир нерсени кайтаруу, сактоо иши
. Калың токой арасында, Сакчылыкта турамын (Мидин)
.
 сал
I зат. 1. Үстүнө ар кандай жүктөрдү салып, суу үстү
енен алып өтүүгө же жүктү суунун бир жээгинен эк
нчи жээгине алып чыгарууга керектелүүчү устунда
 салаа
зат. 1. Манжалардын арасындагы аралык. Жеңиш катты
оң колунун салаасына кысып, велосипедин минип, у
кан куштай зыпылдады
(«Жаш ленинчи»). Салаа
 салаала
этиш. 1. Тарам-тарам болуп бөлүнүп туруу. Коктулар
нан салаалап аккан тунук булак
(Жантөшев). Салаал
аган тоолордо Малдарың өсүп жайылган
(Барпы).
2. Б
 салаалуу
сын. Салааланган, салаа-салаа болгон.
 салабат
зат. Бедел, нарк, сымбат. Байкай салдым бир карап,
алабат чоң өзүңдү
(«Мендирман»). Менин сырт
ы сымбатыма, сүйкүмдүү салабатыма карап, мөлтүрө
 салабаттуу
сын. Салмактуу, нарктуу, даражалуу; кагылган, токт
олгон;
келишкен, сымбаттуу. Алардын ичинде орто ж
ашап калган салабаттуу бирөө бар
(Сыдыкбеков). Са
 салака
зат. Кесепет, зыян, залал. Менин силерге салакам т
йген эмес
(Байтемиров).
 салакта
этиш. Салаңдап, салбырап, туруу. Теңденип келатка
серке чаначтар.. салактап эки жагында бултаңдай
(Сыдыкбеков). Карай салса ал кушту, Сол жагында к
 салактат
салакта этишинин аркылуу мамилеси.
 салактоо
cалакта этишинин кыймыл атоочу.
 салам
зат. 1. Саламдашуу, учурашуу, кадыр-көңүлдү суроо и
ретинде айтылуучу сөз. Базарда миң киши бар, ар ки
миси сүйгөнүнө салам берет.

2. Бирөө аркылуу айтт
 саламат
сын. Аман-эсен, дени соо, таза. — Көрүшкөнчө сал
мат туруңуз!
(Каимов). Саламат барып сак келиңиз! (
Жантөшев).
 саламаттык
зат. Ден соолук. Ушу өткөн анча-мынча күнү чырныкт
ай калганы болбосо,
[Жылдызкандын] саламаттыгы жа
кшы
(Байтемиров). Саламаттык сактоо бөлүмү. Тамек
 саламдаш
этиш. Учурашуу, амандашуу, салам айтышуу. Бирөө ка
ры, бирөө жаш, Тааныштарга саламдаш
(Шүкүрбеков).
луу-кичүү баарыңа, Жашың менен карыңа Саламдашып
 саламдаштыр
саламдаш этишинин аркылуу мамилеси.
 саламдашуу
саламдаш этишинин кыймыл атоочу.
 саламчы
зат. 1. Кокусунан каттаган киши. Саламчыдан берип
иберди.

2. Атайлап чакырылбаган, бирок өзүнчө сал
ам айтып кирип келген киши (көбүнчө жородо). Кыйла
 салаңда
этиш. Ылдый карай салбырап туруу, түшүп кетчүдөй
линип турган абалда болуу. Кере карыш салаңдап, А
к буудайдын баштары
(Осмонкул). Шашып калдым, жүзү
 салаңдат
салаңда этишинин аркылуу мамилеси.
 салаңдоо
салаңда этишинин кыймыл атоочу.
 салат
зат. Тууралган жашылчаларга жумуртка, кээде эт же
балык кошуп, каймак куюп жасалган муздак тамак. Ф
екла Андреевна закускалык салат даярдап берди
 салбар
зат. Күйөөсү көңүлүн бөлбөй, сыйлабай койгон аял.
 салбыра
этиш. 1. Салаңдап туруу, ылдый карай чубалжып, самс
аалап түшүп туруу. Кай бирлери салбыраган жүзүмд
рдү аралап жүрүшөт
(Байтемиров). Көчүп жүрдүң ады
 салбырак
сын. Салбыраган, салбырап көрүнгөн. Үстү-башы сал
ырак.
 салбырат
салбыра этишинин аркылуу мамилеси.
 салбыроо
салбыра этишинин кыймыл атоочу.
 салгылаш
I зат. Уруш, согуш. Кызуу салгылаш жүрүп жаткан (Сы
ыкбеков). Салгылашта далай кийим жыртылды (Аалы).

САЛГЫЛАШ II этиш. Урушуу, согушуу. Баатырлар кан м

Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук: