ыйзат. Капалуу, кайгылуу, ишке, кырсыкка ж. б. карата ыйлап муңкангандык. Бышактаган ый, уу-чуу басыла үштү (Баялинов). Кайгы — пайдасыз, ый — жарда | ыйбаазат. Сыйлаган, ызат кылган кишисинен уялып тартын гандык, уяттуу
ишке бара албай кысынгандык, өзүн адептүү кармагандык. Эшик алдында турган солдат |
ыйбаалуусын. Ызаттуу, адептүү, кичи пейил. Ал канчалык баа ыр болсо да, ушул өңдүү кыздын жанында ыйбаалуу с ылык жүрдү (Сыдыкбеков). | ыйгарэтиш. 1. Бирөөгө бир нерсени берүүнү ой кылуу, бирө өгө арноо. Боз атты Салыкка ыйгарып калышынын себ еби ошол экен (Каимов).
2. Чектөө, белгилөө. Предсе |
ыйгарууыйгар этишинин кыймыл атоочу. | ыйгарылыйгар этишинин туюк мамилеси. |
ыйкаэтиш. Бир нерсени сүргүлөө, өйкөө. Токтор үңкүйүп араасын татырата ыйкап кирди (Касымбеков). | ыйкы:ыйкы-тыйкы зат. Бир пикирде болбой араздашкандык, келишпестик, өйдө-төмөн кетишип, өз ара татуу бол ушпагандык, жаман-жакшы айтышып, сен-мен деп калы |
ыйлаэтиш. Капалуу, кайгылуу ишке, кырсыкка ж. б. карата көзүнө жаш алып муңкануу, ый баштоо. Кайгырып ыйл ап турсам да, Кайрылып чыкпайт кабарың (Токтогул). | ыйлаакI зат. Бир жерин күйгүзүп алганда, өйкөлгөндө ж. б. учурларда пайда болуучу ичине суу толгон каканак сыяктуу жара.
ЫЙЛААК II сын. Көп ыйлаган, ыйы басы |
ыйлаактанэтиш. Ыйлаак болуу, каканактап калуу. | ыйламсыраэтиш. Ыйлагансып, ыйлай тургансып көрүнүү, ыйлап иберүүгө даяр болуу. Абышка ордунан тура албай ж тып ыйламсырады (Жантөшев).
Ыйламсырап кемпир-ча |
ыйламсыратыйламсыра этишинин аркылуу мамилеси. | ыйламсырооыйламсыра этишинин кыймыл атоочу. |
ыйлатыйла этишинин аркылуу мамилеси. | ыйлооыйла этишинин кыймыл атоочу. |
ыйлуусын. Ыйы көп, кайгы-капалуу. Ыйлуу үйгө батынып ки бей кетет дийванаң (Жантөшев). | ыймамзат. дин. Намазга жыгуу, мечитте намаз окутуу, куд йга сыйынуу ж. б. сыяктуу диндик кызматтарды алып баруучу динчил. Мекедеги чоң ыймам — Ак эшенди |
ыйманзат. 1. Уят, ынсап, абийир. Кыздарга ыйман берсе, жа шылыктын жышааны кылт этип калгысы бардыр («А а-Тоо»). Ыйманыңа камчы баспай айт (Маликов). Ыш | ыймандашзат. Жаны бирге, көңүлдөш. Атабыз бирге ыймандаш, ууган деп тентип келебиз («Манас»). А дүйнөг ө ыймандаш, Бу дүйнөгө жыйгандаш («Манас»). |
ыймандуусын. Уяттуу, ынсаптуу, ыйманы бар. Бул жер Кетмен-Т өбө эмес, ыйык сапар кудайдын үйүнө бараткан ыйма ндуулардын жолу (Аалы). | ыйыксын. 1. Касиеттүү, баалуу, кымбат. Сөзүң чын, жолуң уура, молсуң, кеңсиң, Шертиң ак, ошондуктан ыйык э лсиң (Осмонов). Социалисттик улуттардын үй-бүлөсү |
ыйыктаэтиш. Ыйык коюу, ыйык көтөрүү. Куттуу Кулам совет ерген төл башым, Ыйыктаймын малдарымдын булагы ( алы). | ыйынэтиш. Заңдоо же төрөө, тууш үчүн толгоо убагында к үч менен ычкынуу.
♦ Ыйынып-ычкынып — бардык күчүн салып, тырыша аракеттенип, күчтөнүп. |
ыйынтыйын этишинин аркылуу мамилеси. | ыйынууыйын этишинин кыймыл атоочу. |
| |
| |