 эрзат: 1. Эркек киши, адам. Эр өлтүрүп кун тартпай, Ай
алып келдим алыстан (Токтогул).
2. Аялдын күйөөсү,
күйөө. Кадырлаш болсо өлгөнчө, Катындын көркү эр | эразат. Жылдын саналышы, сүрүлүшү башталган убак, ме
гил жана жыл саноонун системасы. Биз кыргыз элин
н тарыхын биздин эрабыздан эки миң жыл мурунтан |
эрбейэтиш. Серейип кичинекей көрүнүү. Төө үстүндө эрбе
йип, Индус чалдан ал кетти (Аалы). Жердин үстүн кар
басып, эрбейген куурайлар көрүнөт (Байтемиров). А | эрбеңдеэтиш. Алыстан сербеңдеп көрүнүү, билинер-билинбе
элестелип кыймылдоо. Эрбеңдеген көлөкө Келет, к
тет изи жок (Аалы). Эрбеңдешет алыстан Эликтин те |
эрбеңдетэрбеңде этишинин аркылуу мамилеси. | эрбеңдөөэрбеңде этишинин кыймыл атоочу. |
эргежээлзат. Нормалдуу түрдө өспөгөн, бою өтө эле жапыз ад
ам, кодоо. | эргиэтиш. 1. Ээлиге жүгүрүү, булкунуп секирүү, ээлигүү,
катуу умтулуу. Көк зоодон эргип чуркаган, Кийикт
р мага карагын (Бөкөнбаев).
2. Толкундоо, көңүлү к |
эргилчекзат. Жумуру жыгачтарды туурасынан аштап жасаган
оз үйдүн, короонун эшиги. Боз үйдүн эргилчеги. Ко
оонун эргилчеги. | эргитэрги этишинин аркылуу мамилеси. |
эргиштеэтиш. 1. Эргүү, толкундоо. Басылып тентек толкун эр
гиштеген, Магдырап көлдүн үстү тынчып жатты (Бөкө
нбаев).
2. Ыргыштоо, жактырбай силкинүү, сыртын са | эргиштөөэргиште этишинин кыймыл атоочу. |
эргулзат. Көк жал, оён, шер, баатыр, азамат. Бүркүт кабак
эргулдарым... келишти (Сыдыкбеков). Эргулдар жоон
сүрүштү. | эрдемсын. диал. Эр жүрөк, баатыр. |
эрдемсиэтиш. Баатырсынуу, кыйынсынуу, мыктысынуу. Эрдемс
иген бурутка Кордукту мыктап салабыз («Манас&ra
quo;). Эрдемсийт ээ-жаа бербей нечендер, Сынап көрсө | эрдемсүүэрдемси этишинин кыймыл атоочу. |
эрдикзат. Баатырлык, эр жүрөктүүлүк, кайраттуулук, тай
анбастык. Ат жоорутмак — тердиктен, найза сайм
ак — эрдиктен (макал). | эрегишI зат. Атаандашкандык, атаандашуучулук, атаандашк
ан уруш, чатак, талаш-тартыш. Эрегиште эр өлөт (мак
ал). Эр жигит үйдө жатабы, Эрегиш майдан кезинде (О |
эрегишүүэрегиш этишинин кыймыл атоочу. | эрежезат. 1. Жыгач уста тактайга так, тилке, белги түшүр
п алуучу жип.
2. Белгилүү негизге таянган жобо, ша
рт, тартип. Жайыттар зоотехникалык эреже боюнча б |
эрензат. Эр, баатыр, эр жүрөк, шер. Көк ырапыс тон кийге
н, Көк жал Чубак эренге айт («Манас»). Найза с
унчу берени, Ай балта чапчу эрени («Сейтек»). | эреркеэтиш. Сүйүнгөндүктөн, кубангандыктан токтоно алб
ай жашуу, көзүнө жаш алуу; өзүн кармай албоо. Кырг
з тоолорун көргөндө, өзүнүн энесин көргөндөй эре |
эреркетэрерке этишинин аркылуу мамилеси. | эреркөөэрерке этишинин кыймыл атоочу. |
эресезат. Эр жеткен чак, өсүп жетилген учур. Энеден жал
ыз туулуп , Эресеге мен жеттим («Курманбек»)
. | эрешен: эрешен тартуу — эр жетүү, бой тартуу. Тилек кы
ган Күлчоро Эрешен тартып эр болду («Сейтек&raqu
o;). Эрешен тартып эр болуп, Эр уулу менен тең болуп |
эриэтиш. 1. Жылуулуктун, ысытуунун ж. б. таасири менен
суюктукка айлануу, суюлуп же көлкүлдөп жибип кет
ү (катуу, тон, нерселерге карата). Жаз келип, карла | эригиштирэрегиш этишинин аркылуу мамилеси. |
эригүүэрик этишинин кыймыл атоочу. | эрикI эрк менен бирдей.
ЭРИК II этиш. 1. Кылар иш жок, бек
ер, бош жүрүүдөн, бош отуруудан тажоо, зеригүү. Кы
ар иши жок эригип отуруу. Эриккенди жазып тамаша |
=
=