 эмI зат. Эски ишеним боюнча: ооруга жагуучу, аны айык
тыруучу даба, амал, айла; анын каражаттары. Эми тү
үү. Оорунун эми табылбады.
♦Сөзү же айтканы эм | эмальзат. 1. Металл буюмдардын ичи сыртын чайкап, дат ба
суудан сактоо жана кооздоо үчүн колдонулган, кат
анда чыныдай жылмакай болуп калуучу сыр зат.
2. Т |
эмблемазат. Кандайдыр бир идеяны билдирген символдук сү
өт, шарттуу белги. Орок жана балка — СССРдин эм
блемасы. | эмгекII зат. 1. Акыл-эстин, күч кубаттын жумшалышы аркылу
у белгилүү максатка ылайык жүргүзүлгөн иш аракет
и, жумуш, адамдын ишмердүүлүк сапатынын белгиси. |
эмгектеэтиш. Төрт аяктап жылуу (буту баса элек балдарга к
арата). Орусбек төрт аяктап эмгектеп жүрөт (Сыдык
еков). | эмгектенэтиш. Эмгек кылуу, иштөө, жумуш кылуу. Эл алдында э
мгектенген, тынбаган (Нуркамал). |
эмгектентэмгектен этишинин аркылуу мамилеси. | эмгектенүүэмгектен этишинин кыймыл атоочу. |
эмгектешсын. Бирге иштешкен, бирге эмгектенишкен, эмгеги
ирге, биргелешип иштешкен. Андрей бирге иштеген
мгектештеринин кучагынан араң бошонуп, трибунаг | эмгекчизат. Өз эмгеги менен күн көргөн, эмгекти сүйгөн, э
гек кылган адам, жумушчу-дыйкан, эл массасынын өк
үлү. Эмгекчиге эрк бербей, Жетим менен жесирди Же |
эмгекчилсын. Эмгекти сүйгөн; өз эмгеги менен жашаган, эмге
кти ардактаган. Падышаны тактан кулаткан, Эркин б
ерип колуна, Эмгекчил элин кубанткан (Осмонкул). | эмгичетакт. Али, ушул убакка чейин, ушул кезге чейин, эмд
игиче. Атай эмгиче уктап жатабы? (Бейшеналиев). |
эмдеэтиш. 1. Ооруга жагып, аны айыктырып кетүүгө тийиш
деген түшүнүктөгү табыпчылык, дарымчылык амал-ай
лаларды колдонуу. Эмчилер эмдеп, домчулар домдоп, | эмдетэмде этишинин аркылуу мамилеси. |
эмди:кысыр эмди — энесин кысыр калгандан кийин да э
мп жүргөн же эки эне эмген тай же торпок. Эки энен
и тел эмген, Кысыр эмди тайды сой (Барпы). | эмдигетакт. Ушу кезге чейин, ушул убакка чейин, алигиче.
Кубандын жалындуу сөзү эмдиге эсимде («Советт
к Кыргызстан»). |
эмдигитакт. 1. Азыркы, ушул кездеги, ушул замандагы. Эмди
инин балдары бара-бара балыкка тил киргизеби деп
корком (Сыдыкбеков).
2. Келерки, соңку, кийинки. Эм | эмдигиче |
эмдөөэмде этишинин кыймыл атоочу. | эмеекI зат. Эмчектеги жаш баланын маңдайы менен төбөсү
үн ортосундагы ката элек, былкылдап туруучу жери
. Сылап көрсө баланын, Былкылдап турат эмгеги (Тог |
эмерекзат. Жууркан-төшөк, идиш аяк ж. б. сыяктуу уй буюмд
ры, үйдүн жасалгалары, мүлк. Үйдөгү эмеректер өзү
иреттеп кеткен калыбында («Ала-Тоо»). Анарх | эмесмод. Терс маанини, танууну билдирүү үчүн колдонул
ат. Чал эмес, дудук эмес, Жигит экен (Үмөталиев). |
эмесебайл. Андай болсо, андай болгондон кийин деген ма
нидеги сөз. Эмесе газета, китеп окуп берип, ата-эн
елерибизди караңгычылыктын залдарынан куткарыш | эмитакт. Азыр, азыр эле, азыркы убакта. Эшикке чыгам э
леңдеп, Эми жарым келет деп (Тоголок Молдо). Капа б
олбо, баатыр деп, — Калыстык сөзүн эми айтты (&laq |
эмигрантзат. Эмиграцияда жүргөн киши. | эмиграциязат. Түрдүү себептерден улам өз ата мекенин ташта
п, аргасыздан же өз эрки менен башка өлкөгө өтүп к
етүүчүлүк. |
эмизэм этишинин аркылуу мамилеси.
♦Тил эмизүү —
үмүтүн үздүрбөй алдап коюу, куру бекер үмүткөр к
лып, көпкө создуктура берүү. Барамын деп Өскөнба | эмирзат. Чыгыштагы кээ бир мусулман өлкөлөрүнүн башк
руучуларынын бийлик жүргүзүүчү өкүлдөрүнүн тит
лу. Бухара эмири. |
эмитентакт. Азыртадан, ушу кезден, башталышынан тарта. К
апырай, эмитен ушунча суук болобу («Советтик К
ргызстан»). Кышка эмитен камынгыла. | эмкитакт. 1. Азыркы, ушул кездеги, азыркы убактагы. Баш
агынын жакшысы болсоң, эмкинин карысы болорсуң (
акал). Эркинче элим дуулаган, Эмки турмуш сонун д |
=
=