 спиритуалистм. филос. спиритуализмдин жолун жолдоочу. |
| спиритуалистический ~, ая, -ое спиритуализм-ге т.; спиритуализмдик. |
| спирометр м. мед. спирометр (өпкөнүн сыйымын өлчөөчү прибор). |
| спирохета ж. бакт. спирохета (кээ бир жугуштуу ооруларды жуг зуучу, спираль жиби түрүндөгү бактерия). |
| спирт м. спирт; нашатырный спирт нашатыр спирти; древесны й спирт жыгач спирти. |
| спиртной ~, ая, -ое 1. спирт-ке т.; спирттүү; спиртной запах сп ирттин жыты; спиртные напитки спирттүү ичкиликте ; спиртной завод спирт чыгаруучу завод, спирт зав |
| спиртовать несов. кого-что спирттөө. |
| спиртовка ж. спиртовка (спирт менен күйүүчү лампа). |
| спиртовой ~, ая, -ое спирт-ке т.; спирттүү; спиртовая лампа сп рт лампасы. |
| списать сов. 1. что, с чего көчүрүү, көчүрүп жазуу, көчүрүп ж азып алуу; списать с доски условия задачи маселен н шарттарын доскадан көчүрүп жазуу; 2. кого-что, с |
| списаться сов. с кем-чем кат алышуу, кат жазышуу, кат жазышып кабар алуу; списаться на берег мор. деңиз кызматын ан бошонуу. |
| список м. 1. (документ) тизме, список; списки избирателей ша йлоочулардын тизмелери; опубликован список награ ждённых сыйлангандардын тизмеси жарыяланган; тру |
| списывать несов. см. списать. |
| списываться несов. 1. см. списаться; 2. страд. к списывать. |
| спитой ~, ая, -ое разг. суюлган, суюлуп калган (чай, кофе жө нүндө). |
| спиться сов. разг. пьянкеч болуп кетүү; спиться с кругу пья кеч болуп, адамгерчиликтен чыгуу. |
| спихивать несов. см. спихнуть. |
| спихнуть сов. кого-что, разг. түртүп жиберүү; спихнуть со сту ла стулдан түртүп жиберүү; спихнуть в яму чуңкург түртүп жиберүү. |
| спица ж. 1. (для вязания) токуу үчүн арналган темир шиш; 2. ( олеса) чабак, дөңгөлөктүн чабагы; последняя спица в колеснице разг. кепкелечте жок жаман, санда жок |
| спич м. спич (банкетте айтылуучу кыска речь). |
| спичечница ж. ширеңке кутусунун сыртынан кийгизилүүчү метал кутуча. |
| спичечный ~, ая, -ое спичка-га т.; спичечная коробка ширеңкен н кутусу; спичечная фабрика ширеңке фабрикасы. |
| спичка ж. ширеңке; коробка спичек бир куту ширеңке; чиркну ь спичкой ширеңке чагуу. |
| сплав сплав I м. (смесь плавких тел) эритме, кошунду (бир н че металлдын эритиндиси, кошундусу); сплав меди с оловом жез менен калайдын эритмеси (кошундусу). сп |
| сплавить сплавить I сов. что (металлы) эритип кошуу (эки же би р нече металлды бирге эритип аралаштыруу). сплави ь II сов. 1. что (лес) сал агызуу; 2. кого-что, перен. раз |
| сплавиться сов. (о металлах) эритилип кошулуу, эритүү аркылуу аралашуу. |
| сплавка ж. см. сплав II. |
| сплавлять сплавлять I несов. см. сплавить I. сплавлять II несов. с м. сплавить II. |
| сплавляться сплавляться I несов. 1. см. сплавиться; 2. страд. к спл влять I. сплавляться II несов. страд. к сплавлять II. |
| сплавной ~, ая, -ое 1. (о лесе, дровах) агызылма, агызылуучу; с лавной лес агызылуучу сал (жыгач); 2. (удобный для с плава) агызууга ыңтайлуу; сплавная река сал (жыгач |
| сплавщик м. (леса) сал агызуучу (жыгач агызуучу киши). |
| спланировать сов. 1. что (составить план) пландаштыруу, пландап к оюу; спланировать строительство курулушту планда штыруу; 2. ав. сызып учуп келип конуу (түшүү). |
| сплачивать несов. см. сплотить. |
| сплачиваться несов. 1. см. сплотиться; 2. страд. к сплачивать. |
| сплеснуть сов. что, разг. чаюу, чайкоо; сплеснуть лицо водой с у менен жүз чаюу. |
| сплести сов. что 1. (изготовить плетением) согуу, токуу; спле сти циновку бойро согуу; сплести сеть тор согуу; 2. ( соединить плетением) өрүп (эшип) улоо; сплести кон |
| сплестись сов. 1. (соединиться переплетаясь) өрүлүү, эшилүү, ч ырмалышуу, буралуу; ветки сплелись бутактар чырма лышты; 2. перен. татаалдануу, чиеленишүү, чиеленип |
| сплетать несов. см. сплести. |
| сплетаться несов. 1. см. сплестись; 2. страд. к сплетать. |
| сплетение ср. 1. анат. аркы-терки, каршы-терши чаташуу; чырмал шуу, чиеленүү; сплетение кровеносных сосудов кан тамырларынын чиелениши; 2. перен. чиеленүү; неожида |
| сплетник м. ушакчы. |
| сплетница женск. р. к сплетник. |
| сплетничать несов. разг. ушактоо, ушак айтуу. |
| сплетня ж. ушак. |
| сплотить сов. кого-что бириктирүү, баш коштуруу; сплотить на родные массы эл массаларын баш коштуруу. |
| сплотиться сов. биригүү, баш кошуу. |
| сплоховать сов. разг. бир аз каталык кылуу, бир аз жаңылып кал у, бир аз ката иш кылуу. |
| сплочение ср. бириктирүү, баш кошуу, баш коштуруу. |
| сплочённость ж. бириккендик, баш кошкондук. |
| сплочённый ~, ая, -ое 1. прич. от сплотить; 2. прил. бириккен, баш кошкон. |
| сплошать сов. разг. жаңылышуу, жаңылыш иш кылуу, каталык кыл уу. |
| сплошной ~, ая, -ое 1. (непрерывный, сплошь идущий) туташ, баш тан аяк бүт; сплошная грамотность баштан аяк бүт с абаттуулук; сплошным потоком туташ агын менен; спл |
| сплошь нареч. 1. (без перерывов) токтоосуз, тынымсыз, бүт; с лошь всё лето шли дожди жай бою бир токтоосуз жам гыр жаап турду; 2. (целиком, без исключения) туташ, ж |
| сплутовать сов. разг. митаамдык кылуу, алдоо. |
| сплыть сов. разг. 1. (оторвавшись уплыть) агып кетүү, суу ал ып кетиш; мостки сплыли көпүрөлөр агып кетти; 2. пер ен. (исчезнуть) жок болуу, жок болуп кетүү; было да |
| сплыться сов. (слиться) кошулуу, аралашуу, жайылуу, жайылып етүү; краски сплылись боёктор жайылып аралашып к тти. |
| сплю ~, сплю, спишь и т.д. наст. вр. от спать. |
| сплюнуть сов. что түкүрүү. |
| сплюснуть сов. что, разг. см. сплющить. |
| сплюснуться сов. разг. см. сплющиться. |
| сплющивание ср. жалпаюу, жалпайтуу, былчыюу, былчыйтуу. |
| сплющивать несов. см. сплющить. |
| сплющиваться несов. 1. см. сплющиться; 2. страд. к сплющивать. |
| сплющить сов. что жалпайтуу, жалпак кылуу, былчыйтуу. |
| сплющиться сов. жалпаюу, жалпайып калуу, былчыюу. |
| сплясать сов. что, разг. бийлеп берүү; сплясать русскую орус бийин бийлеп берүү. |
| сплёвывать несов. см. сплюнуть. |
| сплёскивать несов. см. сплеснуть. |
| сподвижник м. сподвижник (чоң иште максатташ болуп бирге иште шүүчү). |
| сподвижница женск. р. к сподвижник. |
| сподобиться сов. уст. бир нерсеге жетишүүгө ылайык табылуу, ил йык көрүлүү (мис. сыйлыкка). |
| сподручник м. презр. жардамчы. |
| сподручный ~, ая, -ое разг. 1. ыңтайлуу, ыңгайлуу, ылайыктуу, ту ра келүүчү, колдон келе турган; это дело мне сподр учное бул иш менин колумдан келет; 2. в знач. сущ. м. |
| спозаранку нареч. разг. таң атар менен, таң атпай, таң азандан, таңдын эре-сереси менен; встать спозаранку таң аз андан туруу. |
| споить сов. 1. что, разг. (израсходовать на питьё) сугаруу, чирүү; споить лошади два ведра воды атка эки чака суу ичирүү; 2. кого (приучить к пьянству) ичкиликке |
| спокойно нареч. тынч, акырын, шашпай, жайбаракат; сидеть спо ойно тынч отуруу; вести себя спокойно өзүн тынч а ып жүрүү; спокойно обдумать жайбаракат ойлонуу, ш |
| спокойный ~, ая, -ое 1. тынч, жай, жайбаракат, жоош; спокойное м оре тынч деңиз; спокойные глаза жай караган көз; он сказал спокойным голосом ал жай үн менен айтты; с |
| спокойствие ср. 1. (тишина, покой) тынчтык, жымжырт; вокруг царил спокойствие айлана жымжырт болуп турду; 2. (отсут твие тревог, уравновешенность) тынчтык; для вашег |
| спокон ~: спокон веку или спокон веков разг. уст. атам зам ндан бери, эзелтен, эзелден бери. |
| споласкивать несов. см. сполоснуть. |
| сползать несов. см. сползти. |
| сползти сов. жылмышып түшүү, жылмышып түшүп кетүү, сойлоо, шыпырылып түшүү, жөрмөлөө, жөрмөлөп жылып түшүү; с ползти с камня таштан жылмышьш түшүү; платок спол |
| сполна нареч. бүт, бүт бойдон, толук, толугу менен; деньги олучены сполна акча бүт алынды; заплатить долг сп олна карызды бүт төлөө. |
| сполоснуть сов. что чаюу, чайкоо, чайкап тазалоо. |
| сполохи только мн. обл. 1. (северное сияние) жаркырактар (тү дүк жактын жаркырашы); 2. (зарница) караңгыда алыст ан жарк-журк этүү. |
| спондей м. лит. спондей (метрикалык ырда эки созулма муунд н турган стопа же тоникалык ырда эки басымдуу му ндан турган стопа). |
| спонтанный ~, ая, -ое спонтандык (сырткы таасирлерден эмес, и ки себептердин натыйжасында пайда болуучу). |
| спор м. 1. айтыш, тартыш, талаш; затеять спор айтыш чыгару у; решить спор талашты чечүү; 2. юр. талаш, тартыш; сп р о наследстве мурас мүлк жөнүндө талаш (тартыш); |
| спора ж. биол. спора (козу карын, эңилчек, балыр өңдүү гүл сүз өсүмдүктөрдүн жана кээ бир клеткалуу жаныбар лардын жакындашуусуз тукумдоо кызматын аткарууч |
| спорадический ~, ая, -ое анда-санда учуроочу; кээде болуп, кээде олбой калуучу. |
| спорадичный ~, ая, ое см. спорадический. |
| спорангий м. биол. спорангий (гүлсүз өсүмдүктөрдүн спора жас алуучу көңдөйүү). |
| спорить несов. 1. айтышуу, тартышуу, талашуу; спорить с това ищем жолдошу менен айтышуу; спорить о пустяках бо лбогон нерсе жөнүндө талашуу; спорить по пустякам |
| спориться несов. разг. оңунда болуу; кызуу, жакшы жүрүп жатуу ; работа спорится иш жакшы жүрүп жатат, иш кызуу жү рүп жатат. |
| спорность ж. талаштык; спорность решения чечимдин талаштыгы. |
| спорный ~, ая, -ое талаш; спорный вопрос талаш маселе. |
| споровый ~, ая, -ое спора-га т.; споралуу; споровые растения поралуу өсүмдүктөр. |
| спорок м. кийимдин сөгүлгөн тышы. |
| спороть сов. что кыркып алуу, сөгүп алуу, үзүп алуу; спороть пуговицы топчуларды кыркып алуу. |
| спороться сов. сөгүлүү, кыркылуу; пуговицы легко споролись т пчулар оңой кыркылды. |
| спорт м. спорт; лыжный спорт лыжа спорту; гребной спорт ка йык менен сууда сүзүү спорту; заниматься спортом порт менен иришүү. спорт- кээ бир татаал сөздөрдүн |
| спортивный ~, ая, -ое спорт-ко т.; спорттук; спортивные игры сп рттук оюндар, спорт оюндары; спортивная площадка спорттук аянтча; спортивные соревнования спортту |
| спортсмен м. спортсмен (спорт ойноочу). |
| спортсменка женск. р. к спортсмен; спортсменка. |
| спортсменский ~, ая, -ое спортсмен-ге т.; спортсмендик. |
| спорхнуть сов. пыр этип учуп кетүү. |
| спорщик м. разг. айтышуучу; тартышууну, талашууну сүйүүчү. |
| спорщица женск. р. к спорщик. |
| спорый ~, ая, -ое ийгиликтүү, кызуу; спорая работа ийгилик түү иш, кызуу жүрүп жаткан иш. |
| спорынья ж. бот. кара көсөө. |
| способ м. жал, ык, арга; механический способ обработки ишт түүнүн механикалык жолу; способ производства өнд үрүү жолу; способ употребления пайдалануу жолу; сп |
| способность ж. 1. чаще мн. (дарование, талант) жөндөмдүүлүк, зээн дүүлүк; человек с большими способностями өтө жөнд өмдүү киши; 2. (возможность производить какие-л. де |
| способный ~, ая, -ое 1. (одарённый) зээндүү, жөндөмдүү; способн ый ребёнок зээңдүү бала; 2. жарамдуу, ийкемдүү; стол овая способна пропустить сто человек столовая жү |
| способствовать несов. кому-чему жардам берүү, мүмкүндүк берүү, тү ткү берүү, демилге берүү; успеху способствовало р азвитие социалистического соревнования ийгилик |
| споткнуться сов. 1. обо что мүдүрүлүү, сүрүнүү; споткнуться о по ог босогого мүдүрүлүү; 2. на чём, перен. разг. мукак тана калуу, туруп калуу, тык этип туруп калуу; спот |
| спотыкаться несов. 1. см. споткнуться; 2. перен. (говорить с запин ами) кекечтенүү, мукактануу; спотыкаться при чтен ии мукактанып окуу. |
| спохватиться сов. эстей коюу, эсине түшө калуу, сезүү; спохватит ся вовремя өз убагында сезе коюу. |
| спохватываться несов. см. спохватиться. |
| справа нареч. оңдон, оң жактан (о направлении); оң жак, оң ж акта (о местонахождении); справа от дороги жолдун ң жагында; справа налево оң жактан сол жакка. |
| справедливо нареч. адилеттик менен, адилеттик кылып, туура; спр аведливо поступить адилеттик кылуу. |
| справедливость ж. 1. адилеттүүлүк, тууралык, калыстык; чувство спра ведливости калыстык сезим; по справедливости кал стык менен, тууралык менен; справедливость замеч |
| справедливый ~, ая, -ое 1. (беспристрастный) эдилет, туура, калыс; справедливый судья адилет судья; справедливая во на адилет согуш; 2. (правильный) туура, чын, жөндүү; |
| справить сов. что 1. разг. өткөрүү, белгилөө; справить день ро ждения туулган күндү майрамдап белгилөө; 2. прост. (приобрести) жасатып алуу, жайлап алуу, даярдап ал |
| справиться сов. 1. с чем (сладить, суметь исполнить что-л.) колд н келүү, колунан келүү; справиться с работой иш ко лунан келүү; справиться с поручением тапшырманы а |
| справка ж. 1. (сведение) кабар, маалымат; получить справку о арактере работы иштин мүнөзү жөнүндө маалымат а уу; навести справку сураштыруу, сураштырып билүү; |
| справлять несов. см. справить. |
| справляться несов. 1. см. справиться; 2. страд. к справлять. |
| справочник м. справочник (белгилүү бир маселе тууралу маалым т берүүчү китеп). |
| справочный ~, ая, -ое справка-га т.; справочный; справочное бюр о справка бюросу; справочная книга справка берүүч ү китеп. |
| спрашивать несов. см. спросить. |
| спрашиваться несов. 1. см. спроситься; 2. страд. к спрашивать; 3. без .: спрашивается демек, суроо туулат, ой туулат; спр шивается, сколько дней вам нужно? сизге канча күн |
| спрессовать сов. что пресстөө, пресс менен басуу. |
| спрессоваться сов. басылуу, ныкталуу, ныкталып калуу; сено спресс овалось чөп ныкталып калды. |
| спрессовывать несов. см. спрессовать. |
| спрессовываться несов. 1. см. спрессоваться; 2. страд. к спрессовыват . |
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
| Эл-сөздүк | Бөлөк сервистер... | 0.4659 сек. |
|