Меню
Эл-Сөздүк
Список слов словаря - - слова начинающиеся с "ра"

<< 19 >> 19 из 125 17 18 19 20 21 22
 разверзаться
несов.
см. разверзнуться.
 разверзнуться
сов. уст.
аңырайып ачыла түшүү;
бездна разверзлась
под его ногами
1) анын астынан түп сүз аң аңырайып
чылатүштү;
2) перен. анын барар жери, басар тоосу к
 развернуть
сов. что
1. (раскрыть) жазуу, жаюу, ачуу;
развернуть г
азету газетаны жаюу;
развернуть ковёр килемди жаз
уу, килемди жаюу;
2. перен. (предпринять в широких м
 развернуться
сов.
1. (раскрыться, распаковаться) жайылуу, ачылуу;

знамя развернулось туу жайылды;
2. воен. кеңитилип
түзүлүү;
3. перен. (развиться) көрүнүү, ачылуу;
талан
 разверстать
сов.
1. кого-что (распределить) развёрстка кылуу, бө
лүү, бөлүштүрүү, үлөштүрүү;
2. что, полигр. вёрсткал
ап орду-ордуна коюу, вёрстканы ажыратып бөлүү.
 разверстый
­ая, -ое
уст.
араандай ачылган (мис. жырткычтардын,
йбандардын оозу).
 развертеть
сов. что
1. (развинтить) бурап бошотуу, бурап чыгару
у (мис. бураманы);
2. (вертя расширить) бурап тешигин
кеңитүү;
3. (привести в круговое движение) тегерет
 развертеться
сов.
1. (отвинтиться) кайта буралып бошотулуу (мис.
урама);
2. (начать быстро вращаться) ылдам тегеренү
ү, ылдам дөңгөлөөнүү, зырылдап тегеренүү, зырылда
 развес
м.
таразалап бөлүү (таразалап салмагына карай бөл
ү);
развес чая чайды таразалап бөлүү.
 развеселить
сов. кого
көңүл ачуу, көңүл көтөрүү, көнүл сергитү
, шаттандыруу, кубандыруу, кубантуу, жарпты жазуу
.
 развеселиться
сов.
көңүл ачылуу, көңүл сертүү, шаттануу.
 развесистый
~, ­ая, -ое
бутактуу, барпыйган (жыгач).
 развесить
развесить I
сов. что
(на весах) таразалап бөлүү.
разв
есить II

сов. что
1. (повесить) ар кайсы жерге асып ил
ү, илип коюу (мис. сүрөттөрдү);
2. (раскинуть) барпый
 развеска
развеска I
ж.
см. развес.
развеска II
ж.
(картин т. п.) ас
п, илип-илип жайлаштыруу (мис. сүрөттөрдү).
 развесной
­ая, -ое
таразалап сатыла турган, таразаланып берм
е;
развесной хлеб таразаланып сатыла турган нан.
 развести
развести I
сов.
1. кого-что (отвести) орду-ордуна ээр
итип баруу, алып баруу, жеткирүү, келүү;
развести
о домам үй-үйүнө ээрчитип, алып баруу;
2. воен. (рас
 развестись
развестись I
сов. с кем
(расторгнуть брак) ажырашып
кетүү (аялы менен, эри менен).
развестись II
сов. раз
.

(раствориться) эрип кетүү.
развестись III
сов.
(расп
 разветвить
сов. что
тармактандыруу, тармак чыгаруу;
разветвит
ь железнодорожный путь темир жолдон тармак чыгар
уу.
 разветвиться
сов.
тармактоо, тармак жаюу, тармакталып кетүү;
дор
ога разветвилась жол тармакталып кетти.
 разветвление
ср.
1. тармактоо, тармак жаюу, тармакталып кетүү;
ра
ветвление нерва анат. нерв тармактары;
2. (отделен
е, часть) тармак;
организация со многими разветвл
 разветвляться
несов.
см. разветвиться.
 разветвлённый
~, ­ая, -ое
1. прич. от разветвить;
2. прил. тармактуу,
армактанган.
 развешать
сов. что
ар кайсы жерге асып илүү, илүү, илип коюу;
р
азвешать картины сүрөттөрдү илүү.
 развешивать
развешивать I
несов.
см. развесить I.
развешивать II
н
сов.

см. развесить II, развешать.
 развеять
сов. что
1. (разогнать) таратып жиберүү, учуруп жибе
рүү;
ветер развеял облака шамал булутту таратып ж
берди;
ветром развеяло пыль шамал чанды учуруп жи
 развеяться
сов.
1. (рассеяться) туш-тушка учуп таралуу, сапырыл
уу;
2. перен. таралып жок болуу, жоюлуу;
все опасения
развеялись бардык коркунучтар жоюлду.
 развивать
развивать I
несов.
см. развить I.
развивать II
несов.
см
.
развить II.
 развиваться
развиваться I
несов.
1. см. развиться I;
2. страд. к раз
ивать I
.
развиваться II
несов.
1. см. развиться II;
2. стр
ад.
к развивать II.
 развилина
ж.
эки ача, айрылыш;
развилина дороги эки жолдун ай
ылышы.
 развилистый
~, ­ая, -ое
ача, айры;
развилистый сук ача бутак, айр
бутак.
 развилка
ж.
см. развилина.
 развинтить
сов. что
бурамаларын ажыратуу, бурамасын чыгаруу;

азвинтить части замка кулпунун бөлүктүрүнүн бур
амаларын ажыратуу.
 развинтиться
сов.
1. бурамалары шалдыроо, кайра буралып бошотул
у;
2. перен. разг. бошоңдоо, алдыроо, шалдыроо, алы к
етүү, начарлоо, керисинен кетүү;
я совсем развинти
 развинченность
ж.
шалдырагандык, бошогондук, керисинен кеткендик
.
 развинченный
~, ­ая, -ое
1. прич. от развинтить;
2. прил. разг. (о чел
веке) шалдыраган, далдыраган, бошогон;
3. прил. (нет
вёрдый) шөлбүрөгөн;
он идёт развинченной походкой
 развинчивать
несов.
см. развинтить.
 развинчиваться
несов.
1. см. развинтиться;
2. страд. к развинчивать.
 развитие
ср.
1. өнүгүү, өрчүү, өркүндөө; гүлдөө (расцвет);
разв
итие промышленности өнөр жайдын өнүгүшү;
2. филос.
өнүгүү;
законы общественного развития коомдук өн
 развитой
~, ­ая, -ое
1. өскөн, өнүккөн, өрчүгөн;
развитая промы
шленность өрчүгөн өнөр жай;
2. (в умственном отноше
нии) жетилген, маалыматтуу, окумуштуу;
3. (распрост
 развить
развить I
сов. что
(раскрутить) чыйрыгын, жазуу, жан
ыруу;
развить верёвку жипти жандыруу.
развить II
со
.

1. что (усилить, укрепить) бекемдөө, жетилтүү, чың
 развиться
развиться I
сов.
(раскрутиться, расплестись) жануу,
жазылуу, тармалы жазылуу;
волосы развились чач са
сайып жазылды, чачтын тармалы жазылды.
развиться
 развлекательный
~, ­ая, -ое
кызыктыруучу, өзүнө тартуучу;
развлекат
льные рассказы кызыктыруучу аңгемелер.
 развлекать
несов.
см. развлечь.
 развлекаться
несов.
1. см. развлечься;
2. страд. к развлекать.
 развлечение
ср.
1. көңүл ачуу, эриккенди-жазуу;
2. (то, что развлек
ает) көңүл ачуучу, эриккенди жазуу.
 развлечь
сов. кого
көңүл ачуу, эриккенди жазуу;
эта игра оче
ь развлекла детей бул оюн балдардын көңүлүн абда
н ачты;
ничто не могло его развлечь анын көңүлүн э
 развлечься
сов. чем
көңүл ачуу, эриккенди жазуу.
 развод
развод I
м.
1. (расторжение брака) ажырашуу (күйөөдөн
чыгуу, аялын коё берүү);
2. воен. орду-ордуна коюу;
р
звод часовых по местам часовойлорду (кароолдорд
 разводить
разводить I
несов.
см. развести I.
разводить II
несов.
с
м.
развести II.
разводить III
несов.
см. развести III.
раз
водить IV

несов.
см. развести IV.
 разводиться
разводиться I
несов.
см. развестись I.
разводиться II

есов.

см. развестись II.
разводиться III
несов.
см. раз
естись III
.
 разводка
ж.
1. ажыратуу, экиге ажыратуу;
разводка моста көпүр
өнү экиге ажыратуу;
2. эки жакка матоо;
разводка пил
ы араанын тишин эки жакка матоо;
3. тех. (инструмент
 разводной
~, ­ая, -ое
экиге ачылма, экиге ажыратылма;
разводно
й мост экиге ажыратылма көпүрө.
 разводный
~, ­ая, -ое
развод 1-ге т.; ажыратуучу, ажыраштыруучу
(мис. эрди-катынды);
разводное свидетельство ажыр
штыруу күбөлүк каты.
 разводы
только мн.
сайма, көчөт, гүл;
тарелка с красными раз
водами кызыл көчөтү бар тарелка.
 разводье
ср. обл.
1. (половодье) жазгы суунун киргени;
2. (вода
ежду льдами) муз аралыгындагы (арасындагы) суу.
 разводящий
м. воен.
разводящий (часовойлорду, кароолдорду орд
у-ордуна коюп туруучу киши).
 развоз
м.
ташып таратуу, ташып баруу, ташып тиешелүү жерл
рине жеткирүү (мис. машинага, арабага салып);
разв
з товаров по магазинам товарларды магазиндерге
 развозить
несов.
см. развезти 1.
 развозиться
сов. разг.
(поднять возню) бака-шака түшүү, кыйкыры
уу;
дети что-то развозились эмнегедир балдар аркы
-терки жүгүрүп, бака-шака түштү.
 развозка
ж.
см. развоз.
 развозной
­ая, -ое
ташып таратылма;
развозной товар ташып тар
атылма товар.
 разволновать
сов. кого-что, разг.
тынчты кетирүү, санааны бөлө а
ды кылуу;
эта весть разволновала меня бул кабар м
нин санаамды бөлө алды кылды.
 разволноваться
сов. разг.
тынчсыздануу, санаа бөлө алды болуу;
мор
разволновалось деңиз толкуду.
 разворачивать
разворачивать I
несов.
см. разворотить.
разворачива
ть II

несов.
см. развернуть.
 разворачиваться
разворачиваться I
несов.
страд. к разворачивать I.
р
зворачивать II

несов.
1. разг. см. развернуться;
2. стр
ад.
к разворачивать II.
 разворовать
сов. что, разг.
уурдап жоготуу, уурдап түгөтүү.
 разворовывать
несов.
см. разворовать.
 разворот
м.
1. (поворот) бурулуш, имерилиш, кайрылыш;
машина с
елала крутой разворот машина чукул бурулду;
2. раз
г.
(рост, развитие) дүркүрөп өсүү, дүрүлдөө, күчөп
 разворотить
сов. что, разг.
1. (разбросать) көңтөрүү, оодаруу, оо
арып таштоо;
экскаватор разворотил землю экскава
тор жерди (топуракты) оодарып таштады;
2. (разломат
 разворошить
сов. что
оодарып жаюу, которуп жаюу, оодарыштыруу;

ы разворошили сено для просушки биз чөптү кургат
уу үчүн оодарыштырдык.
 разворчаться
сов. разг.
каңкылдап жиберүү, күңүлдөө, күңүлдөй б
рүү, уруша кетүү, жемелеп салуу.
 разврат
м.
бузуктук, бузукчулук.
 развратитель
м.
бузуучу, бузуктукка үйрөтүүчү, бузуктукка бет а
лдыруучу.
 развратить
сов. кого
бузуу, бузуктукка үйрөтүү, бузуктукка бе
т алдыруу.
 развратиться
сов.
бузулуу, бузуктукка үйрөнүү.
 развратник
м.
бузукчул.
 развратница
женск. р. к развратник.
 развратничать
несов.
бузуктук кылуу.
 развратность
ж.
бузукчулук, бузуктук, бузулган дык.
 развратный
~, ­ая, -ое
бузук;
развратное поведение бузук жүрүш-
туруш.
 развращать
несов.
см. развратить.
 развращаться
несов.
1. см. развратиться;
2. страд. к развращать.
 развращение
ср.
бузуу, бузуктукка үйрөтүү, бузуктукка бет алды
руу.
 развращённость
ж.
бузулгандык, бузукчулук жаына оогандык.
 развращённый
­ая, -ое
1. прич. от развращать;
2. прил. бузулган, буз
ктук жагына ооган, бузук.
 развьючивать
несов.
см. развьючить.
 развьючить
сов. кого
жүк түшүрүү, унаанын жүгүн түшүрүү.
 развязать
сов. кого-что
1. чечүү (түйүндү, байлоону, таңгакты);

2. перен. (дать возможность развиться) жол берүү, с
бепкер болуу, себепчи болуу;
развязать войну согу
 развязаться
сов.
1. чечилүү (түйүн, байдоо, таңгак);
2. с кем-чем, п
рен.
разг. бошонуу, кутулуу;
еле-еле с этим делом р
звязался араң дегенде ушул иштен кутулдум;
языки
 развязка
ж.
1. лит. развязка (адабий чыгарманын корутунду бө
үгү; ошондой эле татаал, чаташкан иштип чечилиши)
;
2. перен. (конец чего-л.) аякталыш, натыйжа;
дело бли
 развязно
нареч.
ыгы жок ачык-айрым болуп, калжактап, калжак-
кулжак этип, эпсиз жалжактап.
 развязность
ж.
ыгы жок ачык-айрымдык, калжак-кулжак этүүчүлүк.

 развязный
~, ­ая, -ое
ыгы жок ачык-айрым, калжактаган, калжак-
улжак эткен;
развязный человек калжактаган киши;

азвязное поведение калжак-кулжак эткен жүрүш-ту
 развязывание
ср.
чечүү (мис. түйүндү).
 развязывать
несов.
см. развязать.
 развязываться
несов.
1. см. развязаться;
2. страд. к развязывать.
 развёрнутый
~, ­ая, -ое
1. прич. от развернуть;
2. прил. жайылтылга
, кең түрдө жайылган;
развёрнутое строительство к
еңири жайылган курулуш;
3. прил. воен. жайылтылган,
 развёрстка
ж. тех.
тешик кеңиткич бургу.
ж.
1. развёрстка, развёр
стка кылуу, бөлүү, бөлүштүрүү, үлөштүрүү;
развёрст
ка окончивших курсы по районам курсту бүтүргөндө
 развёрстывать
несов.
см. разверстать.
 развёртывание
ср.
1. (чего-л. свёрнутого) ачуу, жаюу, жазылуу, жайыл
уу, жайылтуу;
2. воен. кеңитилип түзүлүү, кеңитип тү
зүү;
3. перен. (развитие) кең түрдө уюштуруу, жайылт
 развёртывать
несов.
см. развернуть.
 развёртываться
несов.
1. см. развернуться;
2. страд. к развёртывать.
 разгадать
сов.
1. что табуу;
разгадай-ка загадку табышмак тапч
ы;
2. кого-что түшүнүү, табуу, билүү;
я разгадал его н
амерения мен анын оюн билдим.
 разгадка
ж.
жандырмак (табышмакка жандырмак).
 разгадывать
несов.
см. разгадать.
 разгар
м.
кызуу убак, кызуу кез, кызуу маал;
сенокос был в с
амом разгаре чөп чабуунун абдан кызыган убагы эл
.
 разгибать
несов.
см. разогнуть;
работать не разгибая спины эс
албастан иштөө, баш көтөрбөй иштөө.
 разгибаться
несов.
1. см. разогнуться;
2. страд. к разгибать.
 разгильдяй
м. разг.
шалакы, илээнди.
 разгильдяйничать
несов. разг.
шалакылык кылуу, илээндилик кылуу.
 разгильдяйство
ср. разг.
шалакылык, илээндилик.
 разглагольствование
ср. разг.
чеченсий берүү, тантый берүү.
 разглагольствовать
несов. разг.
чеченсий берүү, тантый берүү.
 разгладить
сов. что
1. таптоо, бырыш-тырышты тегиздөө (жазуу);
р
згладить платье утюгом көйнөктү үтүк менен басы
таптоо;
2. (напр. морщины) кетирүү, жазуу (мис. бетт
 разгладиться
сов.
1. бырыш-тырыш тегизделүү (жазылуу);
складки пл
тья разгладились көйнектүн бырыш-тырыштары теги
зделди;
2. (напр. о морщинах) кетүү, жазылуу (мис. бет
 разглаживать
несов.
см. разгладить.
 разглаживаться
несов.
1. см. разгладиться;
2. страд. к разглаживать.
 разгласить
сов.
1. что (секрет, тайну) элге таратуу (жашырын нер
сени, сырды);
2. о чём, разг. (распространить что-л.) ж
айып жиберүү, таратып жиберүү (жок нерсени).
 разглашать
несов.
см. разгласить.
 разглашение
ср.
элге таратуу (жашырын нерсени);
разглашение слу
жебной тайны карается законом кызматтык жашырын
сырды элге таратуу закон боюнча жазаланат.
 разглядеть
сов. кого-что
карап ажыратуу, карап билүү;
разгляде
ть в темноте караңгыда карап ажыратуу.
 разглядывать
несов. кого-что
жакшылап кароо, абдан кароо.
 разгневаться
разгневаться I
сов. кого, уст.
каарын келтирүү, ачуу
сун келтирүү.
разгневаться II
сов. уст.
каардануу, ач
уулануу.
 разговаривать
несов. с кем-чем, о ком-чём
сүйлөшүү, аңгемелешүү.
 разговеться
сов. церк.
ооз ачуу (христиан дининде - орозодо жел
ей турган эт, сүт, жумуртка аралашкан ташкты бири
нчи жолу жеш).
 разговляться
несов.
см. разговеться.
 разговор
м.
сүйлөшүү, кеп, сөз;
крупный разговор катуу айтыш
п калуу;
никаких разговоров! сөз болууга мүмкүн э
ес!;
завести разговор кеп козгоо.
 разговориться
сов.
1. (вступить в разговор) сүйлөшө баштоо, сүйлөй
баштоо;
2. (увлечься разговором) кызыгып сүйлөшүү,
узун сөзгө кирүү, көпкө сүйлөшүү;
разговориться п
 разговорник
м.
разговорник (суроо-жооп, сүйлөшүү түрүндө түзүл
гөн тил үйрөнүү китеби).
 разговорный
~, ­ая, -ое
разговор-го т.; оозеки;
разговорный язык
озеки тил (адабий эмес);
разговорная будка разг. с
йлөшүү будкасы (телефон менен сүйлөшүү бөлмөсү).
 разговорчивость
ж.
кепкордук, сөзмөрдүк.
 разговорчивый
­ая, -ое
кепкор, сөзмөр.
 разгон
м.
1. (толпы, собрания) кууп таратуу, кууп тым-тырака
йын чыгаруу;
разгон демонстрации демонстрацияны
ууп таратуу;
2. (разбег) жүгүрүү;
прыжок с разгона ж
 разгонистый
~, ­ая, -ое
разг.
арасы ачык, тартагай (жазуу);
разгон
стый почерк тартагай жазуу.
 разгонять
несов.
см. разогнать.
 разгораживать
несов.
см. разгородить.
 разгораживаться
несов.
1. см. разгородиться;
2. страд. к разгораживат
.
 разгораться
несов.
см. разгореться.
 разгореться
сов.
1. (начать гореть) күйүү, жануу, тутануу, жалбыр
ттап күйүү, лапылдап күйүү;
сырые дрова насилу раз
горелись суу отун араң күйдү;
пожар разгорелся өр
 разгородить
сов. что
бөлүп тосуу, тосуп бөлүү;
мы разгородили к
мнату биз бөлмөнү тосуп бөлдүк.
 разгородиться
сов. с кем-чём
тосуп бөлүнүү.
 разгорячить
сов. кого-что
кызытуу, ээликтирүү, кызандатуу, алч
лантуу, алкынтуу;
разгорячить коня атты алчылант
у;
разгорячить кровь канын кызытуу.
 разгорячиться
сов.
кызуу, ээлигүү, кызаңдоо, ачуулануу.
 разграбить
сов. что
талоо, талап алуу, талап кетүү.
 разграбление
ср.
талоо, талап алуу, талап кетүү, талануу.
 разграблять
несов.
см. разграбить.
 разграничение
ср.
1. (разделение границей) чектөө, чек салуу, чект
лүү, чек салынуу, чек коюлуу, чек коюу;
2. перен. чек
төө, чек коюп ажыратуу, ажыратуу.
 разграничивать
несов.
см. разграничить.
 разграничиваться
несов.
1. см. разграничиться;
2. страд. к разграничив
ть
.
 разграничительный
~, ­ая, -ое
чектегич, чек салуучу, чектеп бөлүүчү, ч
ктеп ажыраткыч;
разграничительная линия чектеп б
өлүүчү сызык.
 разграничить
сов. что
1. (разделить границей) чектөө, чек салуу, ч
ек салып бөлүү, чек коюу;
2. (точно определить) такт
о, чектөө, чек коюп ажыратуу, ажыратуу;
разграничи
 разграничиться
сов.
чектелүү, чектөө.
 разграфить
сов. что
сызуу, сызык түшүрүү, графалоо, графалап с
ызуу;
разграфить бумагу кагазды графалап сызуу.
 разграфление
разграфление I
ср.
сызуу, сызык түшүрүү, сызылуу, гр
афалоо, графалануу, графалап сызуу.
разграфление I
I

несов.
см. разграфить.
 разгребать
несов.
см. разгрести.
 разгрести
сов. что
туш-тушка же эки жакка күрөө (шилөө).
 разгром
м.
1. (врага) кыйратуу, талкалоо, таш-талканын чыгар
у, быт-чытын чыгаруу;
разгром армии противника ду
мандын армиясын талкалоо;
2. (разорение) бүлүнүү, к
 разгромить
сов. что
1. (врага) кыйратуу, талкалоо, таш-талканын
чыгаруу, быт-чытын чыгаруу;
2. (разорить) кыйроо, бү
үндүрүү, талап алуу.
 разгружать
несов.
см. разгрузить.
 разгружаться
несов.
1. см. разгрузиться;
2. страд. к разгружать.
 разгрузить
сов. кого-что
1. жүк түшүрүү, жүгүн түшүрүү;
разгруз
ть вагоны вагондордун жүгүн түшүрүү;
2. перен. арт
к нагрузкадан, артык жүктөлгөн жумуштан бир аз б
 разгрузиться
сов.
1. жүгү түшүрүлүү;
пароход разгрузился пароход
дун жүгү түшүрүлдү;
2. перен. артык нагрузкадан, ар
ык жуктөлгөн жумуштан бир аз бошоо; иши бир аз же
 разгрузка
ж.
1. жүк түшүрүү, жүгүн түшүрүү, жүктөн бошоо, жүкт
н бошотуу;
разгрузка вагона вагондун жугүн түшүр
ү;
2. перен. ашык нагрузкадан, артык жуктөлгөн иште
 разгрузочный
~, ­ая, -ое
разгрузка-га т.
разгрузочные работы на ж
лезнодорожном и водном транспорте темир жол жан
суу транспортторунда жүк түшүрүү жумуштары;
раз
 разгрызать
несов.
см. разгрызть.
 разгрызть
сов. что
кемирип сындыруу, кемирип чагуу, тиштеп ч
гуу (мис. жаңгакты).
 разгул
м.
1. (кутёж) зөөкүрдүк, аракечтик, пьянкечтик;
2. пер
н.
ээнбаштык, ээнбаштыктын күчөшү;
разгул реакции
реакциянын ээнбаштыгы.
 разгуливать
несов.
1. разг. тамаша кылуу, тамаша кылып жүрүү;
раз
гуливать по городу шаарды аралап, тамаша кылып жү
рүү;
2. см. разгулять.
 разгуливаться
несов.
см. разгуляться.
 разгульный
~, ­ая, -ое
зөөкүрдүк, аракечтик, пьянкечтик;
разгул
ьный образ жизни өмүрдү зөөкүрдүк менен өткөрүү;

ести разгульную жизнь зөөкүрдүк турмушта жашоо.
 разгулять
сов. кого, разг.
ойнотуп алагды кылуу;
разгулять ре
ёнка, чтоб не спал уктап калбасын үчүн, баланы ой
отуп алагды кылуу.
 разгуляться
сов. разг.
1. (проясниться) ачылуу, чайыттай ачык бо
уу;
погода разгулялась күн ачылып кетти;
2. бир нер
еге кызыгып уйку качуу;
ребёнок разгулялся и засн
 раздавать
несов.
см. раздать I.
 раздаваться
раздаваться I
несов.
см. раздаться I.
раздаваться II
н
сов.

страд. к раздавать.
 раздавить
сов.
1. кого басып өлтүрүү, эзип өлтүрүү;
2. что (смят
) басып былчыйтуу;
раздавить ягоду жемишти басып
ылчыйтуу;
3. кого-что, перен. (нанести поражение) та
 раздаивать
несов.
см. раздоить.
 раздаривать
несов.
см. раздарить.
 раздарить
сов. что
сыйлап үлөштүрүү, сыйлык кылып таратып бе
шүү;
он раздарил все свои книги ал өзүнүн китептер
инин бардыгын сыйлык кылып таратып берди.
 раздаточный
­ая, -ое
таратып берме, үлөштүрүп берүүчү, бөлүп бе
рме;
раздаточный пункт таратып берме пункт.
 раздатчик
м.
таратып берүүчү, таркатып берүүчү, үлөштүрүп бе
рүүчү.
 раздатчица
женск. р. к раздатчик.
 раздать
раздать I
сов. что
таратып берүү, таркатып берүү, үл
өштүрүп берүү;
раздать зарплату кызмат акыны тара
тып берүү;
раздать подарки сыйлыктарды үлөштүрүп
 раздаться
раздаться I
сов.
(прозвучать) жаңыруу, угулуу (үн, до
буш).
раздаться II
сов.
1. (расступиться) экиге жарылу
, эки бөлүнүп жол берилүү (мис. көп киши);
толпа раз
 раздача
ж.
таратып берүү, таркатып берүү, үлөштүрүп берүү;

аздача подарков сыйлыктарды таратып берүү.
 раздваивать
несов.
см. раздвоить.
 раздваиваться
несов.
1. см. раздвоиться;
2. страд. к раздваивать.
 раздвигать
несов.
см. раздвинуть.
 раздвигаться
несов.
1. см. раздвинуться;
2. (быть раздвижным) сууру
луп чыгуу (кеңүү);
3. страд. к раздвигать.
 раздвижной
~, ­ая, -ое
1. зки жакка суурулуп кеңиме;
раздвижной
тол суурулуп кеңиме стол;
2. эки жакка жыйылма, эки
жакка түрүлмө;
раздвижной занавес эки жакка жыйы
 раздвинуть
сов.
1. что арасын ачып жылдыруу, эки жакка ажыраты
арасын ачуу;
2. кого-что (заставить расступиться)
киге жаруу, экиге жарылтып жол ачуу (мис. көп киши
 раздвинуться
сов.
1. эки жакка ачылуу, ачылуу, эки жакка бөлүнүү;

анавес раздвинулся көшөгө ачылды;
2. (расступитьс
) эки жакка жарылып жол берүү, экиге бөлүнүп жол б
 раздвоение
ср.
экиге айрылуу;
раздвоение личности мед. кишини
экиге бөлүнүшү (психикалык оору).
 раздвоенный
­ая, -ое
1. прич. от раздвоить;
2. прил.:
раздвоенное ко
пыто ача туяк;
3. прил. перен. эки жактуу, эки анжы.
 раздвоить
сов. что
экиге бөлүү, экиге ажыратуу.
 раздвоиться
сов.
1. (разделиться надвое) экиге бөлүнүү, экиге ай
рылуу, экиге ажыроо, эки ача болуу;
2. перен. эки анж
ы болуу, эки ойлуу болуу, деңдароо болуу;
сознание
 раздвоённый
­ая, -ое
см. раздвоенный.
 раздевалка
ж. разг.
раздевалка (кийим чечилип коюлуучу жай).
 раздевальня
ж.
см. раздевалка.
 раздевальщик
м. разг.
раздевалкада иштей турган киши.
 раздевание
ср.
чечиндирүү, чечинтүү, чечинүү, чечүү.
 раздевать
несов.
см. раздеть.
 раздеваться
несов.
1. см. раздеться;
2. страд. к раздевать.
 раздел
м.
1. (разделение) бөлүү, үлөштүрүү, бөлүштүрүү;
разд
ел имущества мүлктү бөлүү;
2. (часть текста) раздел,
бөлүк;
раздел книги китептин бөлүгү;
3. (граница) че
 разделать
сов.
1. что (отделать) окшотуп боёо;
разделать стены
под берёзу дубалды кайыңга окшотуп боёо;
2. что (об
аботать). иштетүү (мис. жерди);
3. кого-что, перен. ра
 разделаться
сов. с кем-чем, разг.
1. (освободиться) кутулуу (мис.
арыздан);
2. (расправиться) өч алуу, сазайын колуна
берүү.
 разделение
ср.
бөлүштүрүү, бөлүү, үлөштүрүү;
общественное раз
еление труда эмгектин коомдук бөлүнүшү.
 разделимый
­ая, -ое
белүнүүчү, бөлүнө турган.
 разделительный
~, ­ая, -ое
1. (делящий) белүүчү, бөлө турган;
2. грам. б
өлгүч, ажыраткыч;
разделительный знак бөлгүч белг
и;
разделительный союз бөлгүч байламта.
 разделить
сов.
1. кого-что (на части, группы) бөлүү, бөлүштүрүү
, үлөштүрүү;
разделить десять на пять онду бешке б
лүү;
2. что (поделить с кем-л.) бөлүү, бөлүшүү;
раздел
 разделиться
сов.
1. бөлүнүү;
разделиться на части бөлүктөргө бө
үнүү;
это число разделится на три без остатка бул
сан үчкө калдыксыз бөлүнөт;
2. с кем (разделить иму
 разделывать
несов.
см. разделать.
 раздельно
нареч.
даана, бөлүп-бөлүп, ачык;
раздельно произнос
ить бөлүп-бөлүп айтуу.
 раздельный
­ая, -ое
1. (отдельный) бөлөк, өзүнчө бөлөк, айрым, өз
үнчө;
раздельное жительство өзүнчө бөлөк туруу;
2. (
чёткий) даана, бөлүп-бөлүп, ачык;
раздельное произ
 разделять
несов.
см. разделить;
разделять чьё-л. мнение бирөө
үн пикирине кошулуу.
 разделяться
несов.
1. см. разделиться;
2. (состоять из нескольких
разделов) бөлүнүү (тыбыш, үн);
звуки разделяются на
гласные и согласные тыбыштар үндүү жана үнсүздө
 раздетый
­ая, -ое
1. прич. от раздеть;
2. прил. чечинген, жылаңа
, кийимсиз.
 раздеть
сов. кого-что
1. чечүү, чечинтүү (мис. баланы);
2. разг.
(с целью ограбления) карактап чечинтип алуу.
 раздеться
сов.
чечинүү.
 раздирать
несов.
1. см. разодрать;
2. перен. (терзать, причинять
боль) кыйноо, азап тарттыруу (мис. кайгы).
 раздираться
несов.
см. разодраться.
 раздирающий
~, ­ая, -ее
1. прич. от раздирать;
2. прил. жанды кейитк
ен, жан чыдагыс;
раздирающий душу крик жан чыдагыс
кыйкырык.
 раздобреть
сов. разг.
жооноюу, туурасы чыгуу (мис. семирүү, май
басуу).
 раздобрить
сов. кого, разг.
балкытып жиберүү, көңүлүн эритүү (
ис.
мактап, жакшы сүйлөп), ак көңүлүн карматуу.
 раздобриться
сов. разг.
марттыгы кармоо, берешендик кылуу.
 раздобывать
несов.
см. раздобыть.
 раздобыть
сов. что, разг.
издеп табуу, таап алуу;
раздобыть ну
ную книгу керектүү китепти таап алуу.
 раздоить
сов. кого, с.-х.
кунардуу кылуу, сүттүү кылуу.
 раздой
м. с.-х.
кунардуу кылуу, сүттүү кылуу.
 раздолье
ср.
1. (простор) кең-кесирилик, боштондук;
степное ра
здолье талаа кең-кесирилиги;
2. перен. (свобода) эми
н-эркиндик;
ему здесь раздолье ал бул жерде эмин-э
 раздольный
~, ­ая, -ое
разг.
эмин-эркин.
 раздор
м.
талаш-тартыш, чыр-чатак, кериш;
сеять раздор араз
даштыруу;
яблоко раздора чатак алма (чатакты тууд
руучу себеп).
 раздосадовать
сов. кого, разг.
акүндүрүү, ыза кылуу.
 раздражать
несов.
1. что, физиол. дүүлүктүрүү;
раздражать слизи
стую оболочку глаза көздүн былжырлуу оболочкасы
дүүлүктүрүү;
2. кого-что, перен. (сердить) кыжырдан
 раздражаться
несов.
1. физиол. дүүлүгүү;
2. (сердиться, приходить в
возбуждение) кыжырдануу, жини келүү, туталануу;
3.
страд. к раздражать.
 раздражение
ср.
1. физиол. (действие) дүүлүктүрүү; дүүлүгүү, кыч
шуу;
острое раздражение желудка аш казандын кату
дүүлүгүшү;
2. (возбуждение, недовольство, гнев) кы
 раздражимость
ж. физиол.
дүүлүккүчтүк;
раздражимость кожи терини
н дүүлүккүчтүгү.
 раздражитель
м. физиол.
дүүлүктүргүч.
 раздражительность
ж.
кыжырдангычтык, жини келгичтик, туталангычтык.

 раздражительный
~, ­ая, -ое
кыжырдангыч, жини келгич, туталангыч.
 раздражить
сов.
см. раздражать.
 раздражиться
сов.
см. раздражаться.
 раздражённый
~, ­ая, -ое
1. прич. от раздражать;
2. прил. (воспалённы
й) дүүлүккөн, кычышкан (мис. дене);
3. прил. (недоволь
ный) кыжырданган, жини келген, туталанган.
 раздразнить
сов. кого-что
1. (рассердить) кыжырына тийүү, ачуусу
на тийүү;
2. перен. (возбудить) эңсетүү, -гысын келти
рүү;
раздразнить аппетит тамак жегисин келтирүү.
 раздробить
сов. что
1. (разбить) майдалоо, күкүмдөө, талкалоо;
р
здробить камень ташты талкалоо;
2. мат. (преобразо
ать) бөлүү (мис. метрди сантиметрге);
3. (разделить)
 раздробиться
сов.
1. (разбиться) майдалануу, күкүмдөлүү, талкала
уу;
камень раздробился таш талкаланды;
2. (разделит
ься) бөлүнүү.
 раздробление
ср.
1. (разбивание) майдалоо, күкүмдөө, талкалоо;
2. м
т.
бөлүү (мис. метрди сантиметрлерге);
3. (разделени
е) бөлүү.
 раздробленность
ж.
майдалангандык, чачкындык.
 раздробленный
~, ­ая, -ое
1. прич. от раздробить;
2. прил. (разбитый, п
овреждённый) майдаланган, күкүмдөлгөн, талкаланг
ан;
раздробленный камень талкаланган таш;
3. прил. п
 раздроблять
несов.
см. раздробить.
 раздробляться
несов.
1. см. раздробиться;
2. страд. к раздроблять.
 раздроблённость
ж.
см. раздробленность.
 раздроблённый
~, ­ая, -ое
см. раздробленный.
 раздружиться
сов. с кем, разг.
достошпой калуу, татуулашпай калу
у.
 раздувание
ср.
1. (огня) үйлөө, желпүү (мис. отту);
2. перен. (преув
личение) апыртуу, бирин эки кылуу, дуулдатуу.
 раздувать
несов.
1. см. раздуть;
2. что (развевать) желбиретүү, ж
елпилдетүү;
ветер раздувает знамёна жел тууларды
желбиретет.
 раздуваться
несов.
1. см. раздуться;
ноздри раздуваются танооло
дердеңдейт;
2. страд. к раздувать.
 раздумать
сов.
айнуу, айнып калуу;
он раздумал идти в кино ал
иного баруудан айнып калды.
 раздумывать
несов.
1. (думать о чём-л.) ойлонуу, ойго түшүү, ойлоо
;
2. (колебаться) арсар болуу, эки ойлуу болуу, эки а
жы болуу, ыргылжың болуу;
3. см. раздумать.
 раздумье
ср.
1. (задумчивость) ойлонуу, ой;
погрузиться в разд
умье ойго батуу;
в глубоком раздумье терең ойго ба
тып отуруп;
2. (колебание) арсар болуу, арсарсуу, ыр
 раздутый
~, ­ая, -ое
1. прич. от раздуть;
2. прил. (распухший) шиш
икки;
раздутая щека шишикки жаак;
3. прил. перен. (пр
увеличенный) ашырылган, ыгы жок көбөйтүлгөн;
разд
 раздуть
сов. что
1. (разжечь) үйлөп күйгүзүү;
он раздул огонь
ал отту үйлөп күйгүздү;
2. безл. разг. (образовать о
пухоль) шишүү, шишип чыгуу;
ему раздуло щёку анын б
 раздуться
сов.
1. (наполниться воздухом) ичине жел толуу, көбү
ү;
2. (опухнуть) шишүү, шишип кетүү, шишимек тартуу;
щ
ека раздулась бет шишиди.
 раздёргивать
несов.
см. раздёрнуть.
 раздёрнуть
сов. что, разг.
силкип экиге бөлүү, серпип экиге аж
ратуу (мис. экиге ачылма көшөгөнү);
раздёрнуть зан
авески (терезенин) пардасын серпип эки жакка ачуу
 разевать
несов.
см. разинуть.
 разжалобить
сов. кого
боор оорутуу, ич ачытуу, аяныч туудуруу.
 разжалобиться
сов.
боору ооруу, ичи ачуу, аёо.
 разжалование
ср. уст.
мансабын (чинин) кичиртүү, кызмат милдетин
төмөндөтүү, чинин төмөндөтүү.
 разжалованный
~, ­ая, -ое
1. прич. от разжаловать;
2. прил. чини төмөн
дөтүлгөн;
3. знач. сущ. м. маасабы (чини) төмөңдөгөн
иши.
 разжаловать
сов. кого, уст.
мансабын (чинин) кичирейтүү, кызмат
милдетин төмөндөтүү, чинин төмөндөтүү.
 разжать
сов. что
жазуу, ачуу;
он разжал кулак ал муштумун жа
зды.
 разжаться
сов.
жазылуу, ачылуу;
кулаки его разжались анын муш
тумдары жазылды.
 разжевать
сов. что
1. чайноо, кепшөө;
2. перен. разг. (растолкова
ть) чайнап берүү, абдан түшүндүрүү;
разжевать и в р
от положить чайнап жана жута турган кылып оозуна
 разжечь
сов. что
1. жагуу, күйгүзүү, тутандыруу;
разжечь ого
ь от жагуу;
2. перен. күчөтүү, куч алдыруу, жалындат
уу;
разжечь страсти кумарын келтирүү.
 разжечься
сов.
1. жагуу, күйүү, тутануу (мис. от);
2. перен. күчөө,
күч алуу (мис. душмандык).
 разжива
ж. прост.
ирденүү кору, оокат кору.
 разживаться
несов.
см. разжиться.
 разжигать
несов.
см. разжечь.
 разжигаться
несов.
1. см. разжечься;
2. страд. к разжигать.
 разжидить
сов. что
суюлтуу, суюк кылуу.
 разжижать
несов.
см. разжидить.
 разжижение
ср.
суюлтуу, суюк кылуу;
разжижение воздуха абаны с
уюлтуу.
 разжимать
несов.
см. разжать;
сидеть не разжимая рта ооз ачпа
, сүйлөбөй, унчукпай отуруу.
 разжиматься
несов.
1. см. разжаться;
2. страд. к разжимать.
 разжиреть
сов. разг.
семирүү, май алуу, май басуу, семирип кет
үү, май басып кетүү.

Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук: