Меню
Эл-Сөздүк
Список слов словаря - - слова начинающиеся с "да"

<< 6 >> 6 из 18 4 5 6 7 8 9
 далбактоо
далбакта этишинин кыймыл атоочу.
 далбалак
ТА далбакта менен бирдей.
 далбаңда
этиш. Далбактоо. Эне-атасы жаңы. гана учуруп үйрөт
көн балапан куштай далбактап, Эркин Ажарга карай
жөнөдү
(Жантөшев).
 далбаңдат
далбаңда этишинин аркылуу мамилеси.
 далбаңдоо
далбаңда этишинин кыймыл атоочу.
 далбаса
зат. Куру, натыйжасыз аракет, айла кеткендеги ара
ет. Арманда кылып калтырат Бекерге кылган далбас
а
(Токтогул).
 далбасала
этиш. Далбаса кылуу,. курулай, натыйжасыз аракетт
нүү, жан талашуу. Дагы бир жеринен жагамбы деп, да
лбасалай баштадым
(Каимов). Коркуп кеткен кыз күч
 далбасалат
далбасала этишинин аркылуу мамилеси.
 далбасалоо
далбасала этишинин кыймыл атоочу.
 далбаста
далбасала менен бирдей.
 далбыра
этиш. Эби-сыны жок, тыкан эмес, жыйнаксыз болуп кө
үнүү.
 далбырат
далбыра этишинин аркылуу мамилеси.
 далбыроо
далбыра этишинин кыймыл атоочу.
 далда
I зат. 1. Бир нерсенин калканч жагы, тосулган нерсе
ин көрүнбөй турган жагы, ыктоо. Аттарды далдага,
окой араларына таштадым
(Жантөшев).
2. Көмүскө, кө
 далдагаи
сын. Далдайып чоң көрүнгөн, калдайган.
 далдай
этиш. 1. Далдагай тартып, калдайып чоң көрүнүү, дар
даюу. Далдайган чоң караан. Далдайган чоң киши.
2.
Аң-таң болуу, эмне кыларды билбей калуу, делдейип
 далдайт
далдай этишинин аркылуу мамилеси.
 далдак
: далдак-далдак этүү — эби-сыны жок далдаңдаган
көрүнүштө болуу.
 далдакта
этиш. Далдак-далдак этүү, далдаңдоо. Кызыл нарды к
арата Көкөтөй барат калдактап, Басып барат далда
тап
(«Эр Төштүк»). Эки өңүрү далдактап (Жант
 далдактат
далдакта этишинин аркылуу мамилеси.
 далдактоо
далдакта этишинин кыймыл атоочу.
 далдал
зат. Арачы, ортодо жүргөн киши. Кайдандыр жетип ке
лип аксым далдал, Мурунку чалга келип салды жаңжа
л
(Аалы).
 далдала
этиш. Далда болуу, калкалоо, жашыруу, көмүскөдө ка
лтыруу. Байкуш эне кызын далдалаймын деп өз башын
.. ажалга тосту
(Сыдыкбеков).
 далдалан
далдала этишинин өздүк мамилеси.
 далдалат
далдала этишинин аркылуу мамилеси.
 далдалаш
далдала этишинин кош мамилеси.
 далдалоо
далдала этишинин кыймыл атоочу.
 далдалчы
далдал менен бирдей.
 далдаң
: далдаң-далдаң этүү — далдайып эби жок кыймылд
оо, калдаң-калдаң этүү.
 далдаңда
этиш. Далдаң-далдаң этүү, эби-сыны жок кыймылдоо.
акын кирип келгенде, Качып берем калдаңдап, Эки э
тегим далдаңдап
(«Манас»).
 далдаңдат
далдаңда этишинин аркылуу мамилеси.
 далдаңдоо
далдаңда этишинин кыймыл атоочу.
 далдаюу
далдай этишинин кыймыл атоочу.
 далдоо
далда этишинин кыймыл атоочу.
 далдый
далдай менен бирдей.
 далдыра
этиш. Чаалыккан суу, шалдаюу, бошоо, эмне кыларын
илбей далдая түшүү. Айдай бир аз далдырай түшүп,
умушуна басты
(Сасыкбаев). Татыбек эмне кыларын б
 далдырат
далдыра этишинин аркылуу мамилеси.
 дале
такт. Дагы, дагы эле. Дале жанагыдай (Сыдыкбеков).
им жатсам дале сабашат, Тил билбей солдат балдыр
п
(Токтогул).
 далил
зат. Аныктык, негиз, аныктоочу факт. Ленинизмдин и
деялары салтанат курууда, бул жөнүндө нечен дали
дерди келтирүүгө болот
(«Коммунист»). Дагы
 далилде
этиш. Аныктоо, далил келтирүү. Акыйкат иши менен д
алилдесе, Ай бетин тердик менен кимдер жабат
(Мал
ков).
 далилден
далилде этишинин өздүк мамилеси.
 далилдет
далилде этишинин аркылуу мамилеси.
 далилдеш
далилде этишинин кош мамилеси.
 далилдөө
далилде этишинин кыймыл атоочу.
 далилдүү
сын. Далили бар, анык, чын. Акылбек далилдүү сүйлө
өндүктөн, Темиров эчтеме айтпай гана тыңшап отур
ду
(Жантөшев). Далилдүү иш.
 далис
зат. диал. Үйдүн кире бериштеги оозгу бөлмөсү. Дал
исти салкындатып шыпырып коёюн
(Айтматов).
 далкы
туурасы: талкы.
 далорто
зат. Эки далынын ортосу. Дал ортого муштады. Атант
ай жаздыкты таянайын дегенде дал ортосу кырч этт
(Сыдыкбеков).
 далп
: далп этүү — далдайган, калдагай кебетеде жерг
е талп этүү; катуу тийүү. Далп эттире бир койду. Аң
гыча болбой торгой далп этип жерге түштү
(Жантөше
 далпай
этиш. Калдайып чоң көрүнүү. Кементай менен далпай
ып, Кейпи кетип салпайып
(«Эр Табылды»). Мына
бу кара ташка далдайып келип бир жору конду
(Элеб
 далпайт
далпай этишинин аркылуу мамилеси.
 далпаюу
далпай этишинин кыймыл атоочу.
 далпылда
этиш. 1. Далп-далп этүү, Арачалап калчудай үзүк, ту
рдук далпылдайт
(Жантөшев).
2. өт. Орунсуз, дайынс
з көп сүйлөө. Качан болсо дайыны жок далпылдайт.
 далпылдак
сын. Келжирек, кур сүйлөй берүүчү.
 далпылдат
далпылда этишинин аркылуу мамилеси.
 далпылдоо
далпылда этишинин кыймыл атоочу.
 далы
зат. Арканын жогору жагындагы күң жилик менен тут
ашкан үч бурчтуу жалпак сөөк, мүчө. Арзыкулду ала
аны менен далыга чапкылап сөзүн улады
(Байтемиро
 далылуу
сын. Далысы кең, далысы чоң, алибеттүү. Баатырлард
ан бактылуу, Балбандардан далылуу
(«Курманбек&
raquo;).
 далычы
зат. Далы ачуучу, далы менен төлгө ачкан адам.
 дама
зат. Үмүт, дымак. Жоктон дама кылды. Дамасы чоң.
 дамаамат
такт. Ар дайым, ар качан, үзгүлтүксүз. Дамаамат ке
е беришеби, биздин иштен колубуз бошобой турганы
н билишпейби
(«Жаш ленинчи»).
 дамалан
этиш. Дама кылуу, үмүт кылуу, үмүттөнүү.
 дамба
зат. Ташкынды, селди токтотуу үчүн же көлмө жасоо
үчүн узата кырдалган жээк.
 дамбал
зат. Узун багалектүү ыштан, ич кийим. Багалегин да
мбалдын өйдө түрүп коюптур
(Жантөшев).
 дамбылда
зат. 1. Эски диндик мектептин мугалими, молдо.
2. Ме
читте намаз окуу, намазга жыгылуу ж.б. диндик иште
рди алып баруучу өкүл, имам. Дамбылдамын деп жүрү
 дамбыр
: дамбыр таш — жазында биринчи күн күркүрөгөн у
чурда «Жер жарылып көк чык, желин жарылып сүт ч
ык!» деп, чөптүн, сүттүн мол болушун тилеп, чака
 дамка
зат.Дойбу оюнунда каршы тараптын биринчи катарда
гы клеткаларына чыгарылган жана клеткалар боюнч
алга, артка чектелбестен жыла берүү укугуна жет
 дампаң
: дампаң-дампаң этүү — эби-сыны жок, жампаңдап к
ыймылдоо.
 дампаңда
этиш. Дампаң-дампаң этүү, жампаңдоо. Атка минди да
мпаңдап.
 дан
зат. 1. Эгин, аштык. Жайлоонун көркү мал экен, Айдоо
нун көркү дан экен
(Нуркамал). Арпа, буудай өсүмдү
, Даны сонун биздин эл
(Осмонкул).
  1. 2.    
 даң
I зат. Жарыя, даңаза. Бул дагы баатыр жан болот, Кыл
ганы журтка даң болот
(Тоголок Молдо).
Даң са
уу
— шаттануу, шаттанып ойноп-күлүү, элирүү. Та
 даңаза
зат. 1. Атак, даңк, даража. Даңаза-даңкы Ильичтин Дү
йнө жүзүн басты эле
(Осмонкул).
2. Даңкты чыгаруу,
өтөрүү, элге белгилүү кылуу үчүн иштелген аракет
 даңазала
этиш. Даңаза кылуу, даңкын көтөрүү. Эрди даңазала
ан
эли, жерди даңазалаганкени.
 даңазалан
даңазала этишинин өздүк мамилеси.
 даңазалат
даңазала этишинин аркылуу мамилеси.
 даңазалоо
даңазала этишинин кыймыл атоочу.
 даңазалуу
сын. Даңазасы чыккан, даңазаланган, атактуу, даңк
уу. Жөнөкөй кишилер эмес, кадимки даңазалуу баат
рлар да капилет баскан душман колдуу
болушкан
 данакер
зат. 1. Металлдан жасалган буюмдардын, идиштердин,
ар кандай башка нерселердин деталдарын данакерл
еп жабыштыруу, улоо, жылчык-тешиктерин бүтөө ж. б.
 данакерле
этиш. Данакер коюп жабыштыруу, бүтөө. Чаканын түб
н данакерлеп койчу
(Сыдыкбеков).
 данакерлен
данакерле этишинин өздүк мамилеси.
 данакерлет
данакерле этишинин аркылуу мамилеси.
 данакерлөө
данакерле этишинин кыймыл атоочу.
 даңгыл
даңгыр менен бирдей.
 даңгыр
сын. Тапталган, тегиз, таза (мис., жол, кырман). Ошто
н батышты карай кеткен даңгыр жол шаардын четине
барганда эки ача болуп бөлүнөт
(Абдукаримов). Кыр
 даңгыра
этиш. Даңгыр, таза көрүнүштө болуу. Бир четте даңг
ыраган таза кырман
(Үмөталиев). Даңгыраган чоң кө
ө. Алды жагыма карасам, даңгырап кең жол жатат
(Сы
 даңгырат
даңгыра этишинин аркылуу мамилеси.
 даңгыроо
даңгыра этишинин кыймыл атоочу.
 даңгыт
зат. Дөбөт ит, дөбөт карышкыр. Көнөчөк баштуу көк
аңгыт, Көк жалдан калган ит экен
(«Сейтек»).
Жол үстүнө сүйрөтүп Даңгыттарга жарамын («Эр Т
 дандай
этиш. Көөп кетүү, чыңалган абалда болуу (мис., ич ж
башка көөп, чыңалып кете турган нерселер).
 дандайт
дандай этишинин аркылуу мамилеси.

Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук: