 салгылаштырсалгылаш этишинин аркылуу мамилеси. |
| салгылашуу салгылаш этишинин кыймыл атоочу. |
| салдар зат. Жаман таасир, калдык. Эски турмуштун салдары. |
| салдыр сал этишинин аркылуу мамилеси. |
| салкын сын. 1. Мелүүн, серүүн, ысык да, суук да эмес. Күзгү оңур салкын. Салкын жели бетке урган, Таңы сонун ла-Тоо (Бөкөнбаев). Атырдай жыттуу салкын жел Ада |
| салкында этиш. 1. Салкын тартуу, ысыктын илеби кайтып, күн с лкын болуу. Күн салкындап турган (Элебаев). 2. Сал ынга чыгуу, серүүндөө. Салкындап суу боюнда басы |
| салкындат салкында этишинин аркылуу мамилеси. |
| салкындоо салкында этишинин кыймыл атоочу. |
| салмак . зат. 1. Нерсенин, заттын салмактап өлчөө аркылуу елгилүү боло турган оордугу, оордук абалы. Музоо жедеп көнгөндөй, баланын салмагын тоотпой, чийди |
| салмакта этиш. Бир нерсенин салмагын болжоп көрүү, колго а ып көтөрүп көрүү аркылуу салмагын аныктоо, байко о. Жүгөрүнүн ар сотосун колуна алып салмактап көр |
| салмактан этиш. Салмактуу болуп көрүнүү, салмагы көбөйө түш үү; оор болгонсуу. |
| салмактануу салмактан этишинин кыймыл атоочу. |
| салмактат салмакта этишинин аркылуу мамилеси. |
| салмактоо салмакта этишинин кыймыл атоочу. |
| салмактуу сын. 1. Оор, салмагы көп. [Чоң койчу] салмактуу чоң к олу менен жерди түрсүлдөтө муштап-муштап койду (Ж антөшев). 2. Оор басырык, токтоо. Капитан Иринаны к |
| салмактуулук зат. 1. Салмагы барлык, салмагы көптүк.
|
| салмоор зат. Күүлөнтүп таш ыргытууга ылайыкталган, таш са лынчу кайышы жана боосу бар оюнчук курал. Чакылда п чакчыгайлар ташка консо, Керилип салмоор менен |
| салоомалейким сырд. Эркектер учурашууда айтылуучу сөз. |
| салп : салп-салп этүү — 1) салаңдап, ары-бери салпаңда п туруу; 2) тың эмес, бош, эби жок кыймыл-аракетте б луу. Салп-салп этип желүү. |
| салпай этиш. Бош, шалакы, жыйынтыгы жок көрүнүштө болуу. алпайып эле басып жүрөт. Салпайып учкашып алыпты р. |
| салпайт салпай этишинин аркылуу мамилеси. |
| салпакта салпаңда менен бирдей. |
| салпаңда этиш. 1. Салаңдап туруу, салбырап, ары-бери салпылд ап кыймылдоо. 2. Эби-сыны жок, олдоксон кыймылда б луу. Салпаңдап айылды көздөй жүрүп ралдык. |
| салпаңдат салпаңда этишинин аркылуу мамилеси, |
| салпаңдоо салпаңда этишинин кыймыл атоочу. |
| салпаюу салпай этишинин кыймыл атоочу. |
| салпаяк сын. Жарамсыз, киши сыягы жок. |
| салпылда салпаңда менен бирдей. |
| салт I зат. 1. Коомдук, традициялык көрүнүштөгү, жалпы э дик мүнөздөгү адат, каада; традиция. Улуттук салт . Байыркы салтын ташташып, Маданий жолго киришти ( |
| салтакаттоо салтанатта этишинин кыймыл атоочу. |
| салтанат зат. 1. Кандайдыр бир чоң окуяга, юбилейлик датага арналган майрам, кубанычтуу шаттык. Майрамдык са танат. Октябрдык салтанат. Юбилейлик салтанат. Ж |
| салтанатта этиш. Салтанаттуу кылуу, шаанилөө, бир нерсени ша н-шөкөт, даңаза, оюн-тамаша менен өткөрүү. |
| салтанаттуу сын. Салтанат менен өткөрүлүүчү, шаңдуу, даңазалу у. Майрамга арналган салтанаттуу жыйналыш. Жыйыр а жылдык салтанаттуу той күнү, Миң-миң алкыш улуу |
| салуу I: оозунун салуусу бар — тамак-ашка туш келген, аам буюрган кишилерге карата айтылуучу сөз. Бака сдос, оозуңдун салуусу бар экен ээ (Бейшеналиев). |
| салфетка зат. Тамак жегенде оозду сүртүү үчүн кездемеден ж е кагаздан жасалган кичинекей майлык. |
| салык I зат. 1. Бийлөөчү таптын өкүлдөрүнө эл тарабынан б ерилген милдеттүү чыгым, налог. Кечээ түшкөн Азим кан Салыгын кандай салчу эле? (Токтогул). Төлөй ал |
| салым зат. 1. Бир нерсени өнүктүрүү, көбөйтүү үчүн болго кошумча. Илимге жасалган чоң салым. 2. Эттин бир олу сала тургандай өлчөмү, бир салынгыдай өлчөм. |
| салын сал этишинин өздүк мамилеси. |
| салынды салбар менен бирдей. |
| салыш сал этишинин кош мамилеси. |
| салыштыр этиш. 1. Эки нерсенин ортосундагы айырмаларын, мүн өздүү белгилерин, кайсынысы кандай экенин ж. б. ан ыктоо, көрсөтүү. Тумшуктун тескей бети наркы күңг |
| салыштырма сын. Салыштырууга негизделген, салыштырыла турга н. Салыштырма метод. Салыштырма грамматика. |
| салыштыруу салыштыр этишинин кыймыл атоочу. |
| салыштырыл салыштыр этишинин туюк мамилеси. |
| салют зат. 1. Мылтыктан, артиллериядан ок чыгаруу, ракет атуу же желекти түшүрүү, көтөрүү ж. б. аркылуу бе илген аскердик куттуктоо салтанаты же бирөөнү у |
| сама этиш. Абдан каалоо, эңсөө, тилөө. Самаган кыргыз э имди Сагынам көзүм төрт болуп (Токтогул). Самаган ойго тез жеткен, Замандын гүлү бөбөк сен (Нуркама |
| саман зат. 1. Дан эгиндеринин данын алгандан кийинки кал ган кургак сабагы. Сапырган эгин үйүлсүн, Саман-т пон жыйылсын (Осмонкул). 2. өт. Абдан көп, мол. Акча |
| саманкана зат. Чөп, саман сакталуучу сарай. Чейрекерлер бүт үл үй-бүлөлөрү менен байлардын атканасынан, сама нканасынан чыкпай керээли-кечке иштешет (Абдукар |
| самат сама этишинин аркылуу мамилеси. |
| самовар зат. Оту ичине жагылып, чайлык суу кайнатыла тург н идиш. Самовардагы чайы кайнап, чайканалар да ач ылды (Жантөшев). |
| самоварчы зат. Чайханада самоварларды кайнатып, элге чай бе рүүчү адам. |
| самогон зат. Колдо тартылган арак. |
| самодержавие зат. Монархтын чектелбеген жеке бийлиги жана мам екеттин ушундай бийликке негизделген башкаруу с истемасы. Падышалык самодержавиени кулатуу. |
| самолёт зат. Кыймылдаткычтын жардамы аркылуу абада учууч у, канаттары бар аппарат. Пассажир самолёту. Реак ивдик самолёт. |
| самоо сама этишинин кыймыл атоочу. |
| самоор самовар менен бирдей. |
| самоорчу самоварчы менен бирдей. |
| самосвал зат. Жүгүн механизмдин жардамы менен өзү көңтөрү түшүрүүчү автомобиль. |
| самса зат. Камырдын ичине эт, пияз салып, дандырга бышыр а турган тамак. |
| самсаала этиш. 1. Салбырап, салаңдап ылдый түшүп туруу. Эки рүм кара чачы көлөкөдө өскөн кайыңдын шагындай с амсаалап, толорсугунан өтүп турат (Жантөшев). Кар |
| самсаалат самсаала этишинин аркылуу мамилеси. |
| самсаалоо самсаала этишинин кыймыл атоочу. |
| самсы этиш. Тынымсыз чубашуу. Ушу жолдон самсып эле киш үзүлбөйт. Аркасында самсып көп эл бара жатты. |
| самсыт самсы этишинин аркылуу мамилеси. |
| самтыр сын. Жыртылган, тытылган, тамтыгы жок. Үстү-башы с мтыр. |
| самтыра этиш. Тамтыгы кетип тытылуу, жыртылуу. Үстүндөгү ийгени Үшүрү жок самтырап (Токтогул). Асан карыян ын үйүнүн.. үзүк, туурдуктары түлөгөн төөнүн жүнү |
| самтырат самтыра этишинин аркылуу мамилеси. |
| самтыроо самтыра этишинин кыймыл атоочу. |
| самын зат. Кирди жууп чыгаруу үчүн колдонулуучу май жан а жегич щелочтордон жасалган катуу же суюк масса. Кир самын. Бет жууй турган самын. ♦ Самын таш &m |
| самында этиш. Самын сүртүү, самын сүйкөө. Таза жууган самы ндап, Кирдей кылды эркиндик (Тоголок Молдо). |
| самындоо самында этишинин кыймыл атоочу. |
| самынчы зат. Самын өндүрүшүндө иштөөчү киши. |
| сан I зат. Буттун жамбаштан тизеге чейинки бөлүгү. Бут тарың буура санындай, Мурдагы жаштык барында, Бул кушар балбан табылбай (Токтогул). [Адылдын] бели к |
| сана I этиш. Эсептөө, бир нерсенин эсебин чыгаруу; санд рды көбөйүү жагын көздөй катары менен атоо. Мал с ана. Акча сана. Онго чейин сана. Жүзгө чейин сана. |
| санаа зат. 1. Ой, тилек, пикир. Коммунисттик партия адамз ттын эзелтен берки санаасын иш жүзүнө ашырды (&laqu o;Советтик Кыргызстан»). Жакшы адамдын санаасы |
| санаадар сын. Санаалуу, кайгылуу, капалуу, убайымдуу, ойлуу . Салам бердим сагынып, Санаадар жүрөм жабыгып (То ктогул). |
| санаалаш сын.Пикирдеш, сырдаш; ой-санаасы бирге, ой-тилеги ир. Санаалаш тандап жолго алгын: Эми сапарың болс ун, аттангын! («Манас»). Заманына, өз калкына |
| санаалуу сын. Кайгылуу, капалуу, санаа тарткан абалда. Сукт анган жандай тигилип көккө, Санаалуу жатып уктад көптө (Абдыраманов). |
| санаарка этиш. Санаа тартуу, санаага түшүү. |
| санааркат санаарка этишинин аркылуу мамилеси. |
| санак зат. Эсеп (көбүнчө малдын эсеби). Кой санак. Санакт ан өткөрүү. |
| санакчы зат. Санак жүргүзүүчү, учётчик. |
| санал сана этишинин туюк мамилеси. |
| санат I зат. 1. Үлгү болорлук, сабак болорлук насыят сөз. луу адамдардын санат сөздөрү. Жыйындын ортосунд мени баалап, Ыр менен нечен түркүн айтты санат(Б |
| санаторий зат. Дарылоо жана дем алуу үчүн уюштурулган атайы н мекеме. Туберкулёздук санаторий. Жамалбек өткө жылы Чолпон-Ата санаторийине барып келген (Каим |
| санатория санаторий менен бирдей. |
| санаш сана этишинин кош мамилеси. |
| санда этиш. Көп санда болуу, көп болуу. Сандап жаткан са кара, Дүнүйөм жолдош болдубу? («Эр Төштүк»). Колоттон сандап суу жүрүп, Жайкы мезгил болгондо |
| сандал I зат. Ичине чок салып, үстүнө жууркан менен кымты ай жабылган жапыз стол коюп, анын астына бутту са лып, тегерете жылынып отура турган бөлмө ичиндег |
| сандалт сандал этишинин аркылуу мамилеси. |
| сандалуу сандал этишинин кыймыл атоочу. |
| сандык зат. Кийим-кече, буюм салууга ылайыкталып, көбүнч кооздолуп жасалган, кулпуланып бекитме үкөк, ящ к. [Динар] орундукту таштап, төрдөгү килемче жабы |
| сандырак сын. Баш-аягы жок, түшүнүксүз, дайынсыз; келжирек, тантырак. Сандырак кеп. Кеп билбеген сандырак. |
| сандыракта этиш. 1. Алы, күчү кетип, жыгылчудай болуп темтеңде п басуу. Сандырактап баса албай калуу. Шайым ооп, андырактап карыш жерге баса албадым («Ала-Тоо& |
| сандырактат сандыракта этишинин аркылуу мамилеси. |
| сандырактоо сандыракта этишинин кыймыл атоочу. |
| санжыра зат. Уруулук бөлүнүш жана уруулар тарыхы жөнүндө айтылган улама сөздөр. |
| санжырачы зат. Санжыра айтуучу. |
| санжырга |
| санжыргалуу |
| санитар зат. Ооруларды тейлөөчү жана оорукана тазалыгын актоочу кенже медициналык кызматчы. Чакырып Куб т тездеп санитарды, Тапшырды жандай сүйгөн коман |
| санитария зат. Коомдук тазалыкты, гигиенаны, коомдун салама ттыгын сактоо максатын көздөгөн ар кандай чарала рдын, иштердин жалпы системасы |
| санкция зат. Кандайдыр бир актыны юридикалык күчкө ээ кыл ыш үчүн жогорку инстанция тарабынан бекитүү иши. |
| саноо сана этишинин кыймыл атоочу. |
| саңоор зат. Куштардын сан жагына, куйругунун астына (көч к жагына) чыккан үлпүлдөк, назик жүнү. Пейли жакш эң жумшак, Шумкардын саңоор жүнүндөй. |
| саңса зат. Кызылча отоо, суюлтуу үчүн колдонула турган алак. |
| саңсаң зат. Көрпөдөн өтүп кеткен күрпөң козунун териси. аңсаң жакалуу ичик. Кара саңсаң көлдөлөң. |
| сансы этиш. Өтө көп санда болуу, көбөйүп кетүү. Сансыган кой. Күн батыш жагы Ымалай, Сансып келген көп кош н Саңыроонун сазынан («Манас»). |
| сансыз сын. Эсеп жеткис, сан жеткис көп. Калың дүйнө санс з мал, Көкөтөйгө сайды деп, Жолой угуп калыптыр (&l aquo;Эр Төштүк»). |
| сантиметр зат. 1. Метрдин жүздөн бир бөлүгүнө туура келген у ундук чен. 2. Бетине ушундай чен бөлүктөрү түшүрү лгөн жана узундукту, бийиктикти ченөө үчүн колдо |
| сап I зат. Бычак, балта, күрөк сыяктуу куралдардын тут асы. Жоголгон бычактын сабы алтын (макал). Балтан н сабы. Камчынын сабы. САП II зат. Катар, кырка тиз |
| сапар зат. Жол, саякат. Алыска сапар жол жүрсөң Асемдүү олго ат жакшы (Тоголок Молдо). [Чоро] Сапарынын уз ктыгын ойлоп, жол азык алмак болду (Каимов). ♦ |
| сапарла этиш. Жолго чыгуу, жолоочулоо. Эсепсиз алыс сапар ап, Көп жыл тынбай жол бастым (Элебаев). |
| сапат зат. Бир нерсенин жакшы жагын, артыкчылыгын, кере түүлүгүн, коюлган талапка жооп бере ала турганды гын көрсөткөн касиет. Продукциянын сапатын жакшы |
| сапатсыз сын. Сапаттуу эмес, начар. |
| сапатсыздык зат. Сапаты жоктук, начарлык, сапаттуу боло албаг ндык. |
| сапаттуу сын. Сапаты жакшы, мыкты. |
| сапаттуулук зат. Сапаты жакшы же сапаты жогору болгондук, сап ттуу экендик. Жогорку сапаттуулук. Сапаттуулук ү чүн күрөшүү. |
| сапер зат. сог. Инженердик войсколордун, согуштук курул уш иштери боюнча бөлүктөрдүн кызматкери. |
| сапсай этиш. Апсаюу, апсайган көрүнүштө болуу. Сакал бас п сапсайып Өткөрдүкпү жаштыкты (Токтогул). |
| сапсайт сапсай этишинин аркылуу мамилеси. |
| сапсаңда этиш. Апсанда, апсаңдаган көрүнүштө болуу. |
| сапсаңдат сапсаңда этишинин аркылуу мамилеси. |
| сапсаюу сапсай этишинин кыймыл атоочу. |
| сапта этиш. Куралга (мис., балтага, кетменге ж. б.) сап жас ап аштоо, саптуу кылуу. 2. Ийнеге, теменеге учук ки ргизүү, учуктоо. |
| саптат сапта этишинин аркылуу мамилеси. |
| саптоо сапта этишинин кыймыл атоочу. |
| саптуу сын. Сабы бар, сапталган. Саптуу кетмен. Мүйүз сап уу бычак. |
| сапыр этиш. 1. Суюк нерсени суутуу же аралаштыруу үчүн с зуп алып кайра чубуртуп куюп туруу. Кымызды сапы . Сорпону сапыр.
|
| сапыргыч зат. Эгин сапыруучу машина. Келин сапыргычка удаа -удаа үч-төрт чака топоңдуу буудай салды (Баялино ). |
| сапырт сапыр этишинин аркылуу мамилеси. |
| сапыруу сапыр этишинин кыймыл атоочу. |
| сапырык этиш. Эгин сапыруу иши. Сапырыкта иштөө. |
| сапырыл сапыр этишинин туюк мамилеси. |
| сапырыш сапыр этишинин кош мамилеси. |
| сара сын. Тандалган, мыкты, эң жогорку. Ала-Тоонун арас Жалпы жердин сарасы (Тоголок Молдо). Эрдигинин ч ги жок Кырк чоронун сарасы («Семетей»). |
| сарай зат. 1. Падыша жана анын жакындары туруучу ордо, дв орец. Падышанын сарайы. Кандын сарайы. Каныкейдин <ак сарай, Каалга темир сом калай («Манас») |
| сарайча зат. Кичинекей сарай. Таштанбек чал сарайчасынын алдына барып жыгач тандады (Убукеев). |
| сарайчы зат. Кербендер токтоочу жердин ээси. |
| сарамжалдуу сын. Сарамжалы -бар, камылгалуу, ишине тыкан, жыйн к, камбыл. Сарамжалдуу жигитке Жандын баары таң к алат (Тоголок Молдо). Шопок өзүнө тың, сарамжалдуу |
| сарамжалдуулук зат. Сарамжалы барлык, камылгалуулук; ишке тыканд ык, жыйнактык. Оокат-тиричиликке сарамжалдуулугу бар адам. |
| сараң сын. Зыкым, дүнүйөгө кароо, колунан эч нерсе чыкпа ган. Айылдаш экен сараң бай, Алыс экен Алаңбай (&laqu o;Эр Төштүк»). Кабагын түйгөн сараңдын Үйүнө ба |
| сараңдан этиш. Сарандык кылуу, зыкымдануу. |
| сараңдануу сараңдан этишинин кыймыл атоочу. |
| сараңдык зат. Зыкымдык, сараң экендик, март эместик. Атакеб из Элеман Малга кароо бай экен, Сараңдыгы атамдын Адамдан өзгө бар экен («Эр Төштүк»). Сараңды |
| сарап зат. диал. Үстүнө устун же чабактын баштары илинг дей кылып дубалдын ички кырына узатасынан коюлг н жоон жыгач. |
| саратан I зат. Какшыма ысык, жайкы ысык убак. Жайдын сарата н күнү (Сасыкбаев). Салкындын тиет пайдасы Сарата ысык жай менен (Токтогул). САРАТАН II зат. Май айы |
| сарафан зат. Аялдардын жеңсиз көйнөгү. |
| саргар этиш. 1. Сары түскө айлануу, саргыч тартуу. Бак-дар ктардын жалбырактары саргарып, бириндеп түшө ба тады (Абдукаримов). Коноктор бышып саргарып, Орот |
| саргарт I зат. Сарыбашылдап бетке жана башка чыгуучу жара (көбүнчө балага). Бетине саргарт түшүптүр. САРГАР Т II саргар этишинин аркылуу мамилеси. |
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
| Эл-сөздүк | Другие сервисы... | 0.1685 сек. |
|