 редукцияж. 1. редукция (татаал эмгекти жөнөкөй эмгекке айла ндыруу процесси); 2. хим. редукция (заттан кислород у алуу же кислородду водород менен алмаштыруу же |
| редут м. воен. ист. редут (талаа чебинин бир түрү). |
| редуцированный ~, ая, -ое 1. прич. от редуцировать; 2. прил. лингв. ре укцияланган. |
| редуцировать сов. и несов. что 1. кыскартуу, кемитүү; 2. хим. редукц иялоо, редукция кылуу (заттан кислородду ажыраты алуу же кислородду водородго алмаштыруу); 3. тех. |
| редуцироваться 1. сов. и несов. (сокращаться) кыскаруу, кемүү; 2. сов. и несов. хим. редукциялануу, редукция кылынуу; 3. с в. и несов. тех. жеңилдөө, оңойлоо; 4. сов. и несов. б |
| редчайший ~, ая, -ее превосх. ст. от прил. редкий өтө сейрек уч уроочу, анда-санда гана кезигүүчү. |
| редька ж. турп; надоел хуже горькой редьки погов. жүрөккө ийки майдай тийди. |
| реестр м. реестр (тизме, опись). |
| режим 1. (государственный строй) режим, түзүлүш (саясий т үзүлүш, башкаруу түрү, мамлекеттик тартип); режим ародной демократии элдик демократиянын режими ( |
| режиссировать несов. что режиссёрдук кылуу, режиссёрдук кызмат ылтуу; режиссировать спектакль спектаклге режис ёрдук кылуу. |
| режиссура 1. (профессия режиссёра) режиссура (режиссёрдун ке сиби); 2. собир. (режиссёры) режиссёрлор (режиссёрду к кызмат аткаруучу бир топ киши); 3. (постановка спе |
| режиссёр м. режиссёр (киного тартылуучу же театрга коюлууч оюндун уюштуруучусу, көркөмдүк жетекчиси). |
| режиссёрский ~, ая, -ое режиссёр-го т.; режиссёрдук; режиссёрско искусство режиссёрдук искусство. |
| режу ~, режу, режешь и т.д. наст. вр. от резать. |
| режусь ~, режусь, режешься и т.д. наст. вр. от резаться. |
| режущий ~, ая, -ее 1. прич. от резать; 2. прил. кесе турган, кес үүчү, өткүр; режущий инструмент кесүүчү инструмен т (аспап); 3. прил. (о боли) ачыштырып оорутуучу (оору |
| резак м. 1. (нож) чоң жазы бычак; 2. (для резьбы по дереву) ре ак (жыгачтын бетин оюп, түр салуу үчүн колдонула урган атайын бычак); 3. (в штукатурном деле) резак ( |
| резальный ~, ая, -ое см. резательный. |
| резальщик м. кесүүчү, тууроочу (бир нерсени кесүүгө, тууроог специалист). |
| резание ср. 1. (напр. на части) кесүү, кыюу, кыркуу, тууроо, со юу; 2. (убой) союу, мууздоо. |
| резаный ая, -ое кесилген, союлган; резаная бумага кесилген кагаз; резаная рана кесип алгандан болгон жара (м с. бычактан болгон жара). |
| резательный ~, ая, -ое кесүүчү; резателькая машина кесүүчү маш на. |
| резать несов. 1. что (разделять на части, отделять от целог о) кесүү, кыюу, кыркуу, тууроо, союу; резать хлеб на кесүү; резать мясо эт тууроо; резать металл метал |
| резаться несов. 1. (о зубах) чыгуу, жарылуу; у ребёнка режутся зубы баланын тиштери чыгып келе жатат; 2. страд. к р езать 1-4; резаться в карты разг. кумарданып карта о |
| резвиться несов. оюнкараактык кылуу, шоктонуп ойноо (о детях ); ойноктоо, оюн салуу (о животных). |
| резвость ж. 1. шайырлык, оюнкараактык; резвость ребёнка бала ын оюнкараактыгы; 2. спорт. (быстрота в беге) күлүк үк. |
| резвунья ж. разг. шайыр кыз, оюнкараак кыз. |
| резвушка ж. ласк. см. резвунья. |
| резвый ~, ая, -оя 1. (живой, шаловливый, подвижной) шайыр, о нкараак; резвый ребёнок оюнкараак бала; 2. спорт. к рч; резвая лошадь курч ат. |
| резеда ж. резеда (гүлү атыр жыттуу бакча өсүмдүгүнүн бир үрү). |
| резедовый ~, ая, -ое резеда-га т. |
| резекция ж. мед. резекция (дененин мүчөсүн кесип таштоо). |
| резерв м. 1. (запас) резерв (кереги тийгенде пайдалануу үчү н камдалып коюлган нерсе); экономические резервы кономикалык резервдер; резервы производства өнд |
| резервация резервация I ж. резервация (запас кылып сактоо). рез рвация II ж. резервация (АКШда, Түштүк Африкалык Со зда, Австралияда эзилген жергиликтүү элдерди им |
| резервировать сов. и несов. что резервге калтыруу, резерв түзүү; р езервировать запасы нефти нефтинин запастарын р зервге калтыруу. |
| резервист м. воен. резервист, резервде туруучу (чыныгы согуш ук кызматтан бошотулуп, резервге чыгарылган сог штук кызматкер). |
| резервный ая, -ое 1. резерв 3-кө т.; резервдеги; резервные войс овые части резервдеги согуштук бөлүктөр; 2. резер 1-ге т.; резервдеги, резервдик; резервный капитал |
| резервуар м. резервуар (суюктук же газ куюла турган чукур же идиш). |
| резец м. 1. (инструмент) кескич (аспап); токарный резец ток рдык кескич; резец скульптора скульптордун кески чи; 2. (передний зуб) мандай тиш, кашка тиш. |
| резидент м. резидент, элчи (1. дипломаттык өкүл; 2. бир мамлек ттин акинчи бир мамлекетте дайыма жашоочу гражд нини; 3. чет мамлекеттик разведканын башка бир ма |
| резиденция ж. резиденция (өкмөт же өкмөт баштыгы туруучу жай). |
| резина ж. резина, резикке; изделия из резины резинадан жас алган буюмдар. |
| резинка ж. 1. (для стирания написанного) өчүрүүчү резинке; ч рнильная резинка сыя менен жазылганды өчүрүүчү езинке; резинка для карандашей карандаш менен жа |
| резиновый ~, ая, -ое резина-га т.; резиновая промышленность р зина өнөр жайы; резиновая подошва резинке таман; р езиновый мяч резинке топ, резинадан жасалган, топ |
| резка ж. см. резание 1; река хлеба нан кесүү, нан тууроо; ре ка соломы саман тууроо. |
| резкий ~, ая, -ое 1. (острый, пронизывающий) катуу, чыдагыс; резкий ветер катуу шамал; резкий холод катуу суук, чыдагыс суук, ызгаар; резкая боль чыдагыс оору, ка |
| резко нареч. 1. (внезапно) чукул, тез; погода резко изменил ась аба ырайы чукул өзгөрүлдү; 2. (неприятно) жагым ыз, жаман, ачуу, күчтүү; его голос резко прозвучал |
| резкость ж. 1. жагымсыздык, ачуулук; резкость голоса үндүн ач уулугу, үндүн жагымсыздыгы; 2. (грубость) катуулук, одонолук, кополдук, корстук; резкость ответа жооп |
| резной ~, ая, -ое оймо, чийме, оюп жасалган; резные украшен ия оймолоп жасалган кооздуктар (мис. жыгачка, сөө кө ж.б.). |
| резнуть однокр. разг. см. резать 1, 5, 6. |
| резня ж. кыргын, бычакташуу, кылычташуу, бычактап кыруу, кылычтап кыруу. |
| резолютивный ~, ая, -ое корутунду, корутундуланган; резолютивна я часть решения чечимдин корутунду бөлүгү. |
| резолюция ж. 1. (решение, постановление) резолюция (бир массле ни чечүү жөнүндө кабыл алынган чечим, токтом); при ять резолюцию резолюция кабыл алуу; 2. (надпись на |
| резон м. разг. жуйө, жөн; в этом есть свой резон мунун өзүн чө бир жүйөсү (жөнү) бар. |
| резонанс м. 1. (слышимость) резонанс (тыбыштын жаңырып угулу у); в этом зале хороший резонанс ушул залда резона нс жакшы; 2. перен. (отзвук, отголосок) резонанс, жаң |
| резонатор м. физ. резонатор (тыбышты күчөтө турган прибор). |
| резонировать несов. резонанс берүү; стены зала хорошо резонирую т залдын стеналары жакшы резонанс берет. |
| резонный ~, ая, -ое разг. орундуу, жүйөлүү, жөндүү, жөну бар; р езонная мысль жүйөлүү ой; резонный вопрос орундуу суроо. |
| резонёр м. резонёр (1. көп сүйлөгөндү жакшы көргөн, кургак ч ечен; эзме насыятчы; 2. лит. автордун окуяга болгон мамилесин көрсөтүүчү пьесанын же романдын каарм |
| резонёрский ~, ая, -ое резонёр-го т.; резонёрдук менен. |
| резонёрство ср. резонёрдук (сүйлөөктүк; кургак чечендик). |
| резонёрствовать несов. резонёрдук кылуу (кургак чечендик кылуу). |
| результат м. жыйынтык, натыйжа; результаты конкурса конкурст ун жыйынтыгы; опыт дал положительный результат та жрыйба жакшы натыйжа берди; в результате натыйжад |
| результативный ~, ая, -ое корутундулуу, жыйынтыктоочу. |
| резчик м. 1. (мастер по резьбе) оймочу (жыгач, сөөк жана баш алардан оюп кооздук түшүрүүчү чебер адам); 2. (реза льщик) кесүүчү; резчик бумаги кагаз кесүүчү адам. |
| резь ж. чанчып оорутуу, сайгылашып оорутуу, ачыштырып о орутуу; резь в животе ич сайгылашып ооруу. |
| резьба ж. 1. (выделка узоров) оймолоо, оймолоп кооздоо; 2. (ри сунок на дереве, кости) оймо (жыгач, сөөк жана башк алардагы кооздолуп жасалган оюу); красивая резьба |
| резюме ср. нескл. резюме (жыйынтык, кыскача корутунду кыл п айтылган негизги пикир); резюме доклада докладд ын резюмеси. |
| резюмировать сов. и несов. что резюмелөө (жыйынтыктоо, негизги п икирди кыскача корутундулап айтуу); резюмировать прения жарыш сөздөрдү резюмелөө. |
| рейд рейд I м. мор. рейд (деңизде - портко кире бериште ке елер токтоого жайлуу жер). рейд II м. 1. воен. рейд (ду мандын тылына аттуу аскердин же башка бөлүктүн к |
| рейдер м. воен.-мор. рейдер (деңиз жолдорунда душмандын со ода кемелерин жоготуу үчүн өзүнчө согуштук опера цияларды жүргүзүүчү согуштук кеме). |
| рейдировать сов. и несов. воен. рейд жасоо, рейдге чыгуу. |
| рейдовый рейдовый I, ая, -ое рейд I-ге т.; рейдовая стоянка рей дде туруу жайы. рейдовый II, ая, -ое рейд II-ге т. |
| рейка ж. рейка (1. жука, ичке тактайча; 2. геод. нивелировка жүргүзүүдө бийиктикти белгилөө үчүн бөлүктөрү б ар жука узун тактайча). |
| рейс м. рейс (белгилүү маршрут боюнча кеме, самолёт, авт обустар ж.б. жүрө турган жол). |
| рейсовый ~, ая, -ое рейс-ке т; рейстик; рейсовые перевозки ре йстик жүк ташуулар; рейсовый самолёт рейстик само лёт, рейс менен жүрүүчү самолёт. |
| рейсфедер м. рейсфедер (тушь менен сызык тартуу учун колдону луучу чертёж жабдыгы). |
| рейсшина ж. рейсшина (бир башында тик туура жыгачы бар, черт ёждо колдонулуучу чоң сызгыч). |
| рейтузы только мн. рейтуз (1. тар шым; 2. аялдар жана балдар к ие турган сокмо дамбал). |
| рейхстаг м. рейхстаг (1. Германиядагы 1945 жылга чейинки парла мент; 2. Берлиндеги анын 1945 жылга чейинки үйү). |
| река ж. өзөн, дарыя, дайра, суу; вверх по реке өзөн боюнча жогору; реки крови суудай аккан кан; тысячагып ке е жатты. |
| реквием м. реквием (1. муз. кайгылуу музыкалык чыгарма; 2. ре . католиктердин өлгөндөр үчүн окула турган жаназ асы). |
| реквизировать сов. и несов. что реквизициялоо, реквизиция кылуу ( зордук менен мамлекеттин пайдасына алуу). |
| реквизит м. театр. реквизит (театрда оюн коюу үчүн колдонул турган үй буюмдары). |
| реквизиционный ~, ая, -ое реквизиция-га т.; реквизициялоочу. |
| реквизиция ж. реквизиция, реквизициялоо, реквизиция кылуу (же ке менчикти же коомдук мүлктү мамлекеттин трамаг ына акча төлөп же убактылуу мажбурий түрдө алуу). |
| реклама ж. 1. реклама (бир нерсени жалпыга маалым кылуу мак атында кулактандыруу, радио аркылуу билдирүү, жа рыялоо); театральная реклама театр рекламасы; свет |
| рекламационный ~, ая, -ое рекламация-га т.; рекламациялануучу. |
| рекламация ж. ком. рекламация, рекламациялоо, рекламация кылу у (товардын жаман сапатына нааразылык көрсөтүп, к еткен чыгымды төлөп берүүнү талап кылуу). |
| рекламировать сов. и несов. что 1. рекламалоо, реклама кылуу; 2. (чре змерно расхвалить) өт эле мактай берүү, ыгы жок ма ктоо; 3. ком. рекламациялоо, рекламация кылуу. |
| рекламный ~, ая, -ое реклама-га т. |
| рекогносцировать сов. и несов. что 1. воен. рекогносцировка кылуу; рек огносцировать расположение противника душманды орношкон жайын рекогносцировка кылуу (душманды |
| рекогносцировка ж. 1 рекогносцировка, рекогносцировка кылуу (чалгы ндоо, разведка кылуу); 2. рекогносцировка (планга т шүрөрдөн мурун алдын ала текшерип, изилдеп көрүү |
| рекогносцировочный ~, ая, -ое рекогносцировка-га т. |
| рекомендательный ~, ая, -ое рекомендация-га т.; рекомендация кылынг н, рекомендация кылуучу, рекомендацияланган; рек мендательное письмо рекомендация кылуучу кат; ре |
| рекомендация ж. 1. (действие) рекомендациялоо, рекомендация кылу у, рекомендация берүү, сунуш кылуу; 2. (отзыв) реком ндация (жазуу түрүндө же оозеки, көбүнчө мактап, |
| рекомендовать сов. и несов. 1. кого-что (дать отзыв) рекомендациял о, рекомендация кылуу, рекомендация берүү, реком ндовать этүү, сунуш кылуу, көрсөтүү; рекомендоват |
| рекомендоваться 1. несов. страд. к рекомендовать; 2. сов. и несов. уст. (при знакомстве) өзүн "паланчамын" деп өзүнүн ким экенин айтуу (биринчижолу таанышкан кезде өзүнүн |
| реконверсия ж. эк. реконверсия, рекоңверсиялоо, реконверсия кы луу (мурунку калыбына келтирүү); реконверсия пром шленности өнөр жайды реконверсиялоо, өнөр жайды |
| реконструировать сов. и несов. что реконструкция кылуу, кайрадан ку уу. |
| реконструироваться 1. сов. и несов. (перестраиваться) реконструкция кы лынуу, кайрадан курулуу, кайрадан түзүлүү; 2. несов . страд. к реконструировать. |
| реконструктивный ~, ая, -ое реконструкция-га т.; реконструктивный пе риод реконструкция мезгили (учуру). |
| реконструкция ж. реконструкция, реконструкция кылуу, кайрадан к руу (бир нерсени жаңы принцип боюнча түп тамырын н бери кайтадан куруу, кайрадан жабдуу). |
| рекорд м. рекорд (жетишкендиктин эң жогорку көрсөткүчү, э ң мыкты натыйжа); поставить новый рекорд жаңы реко рдго жетүү; установить рекорд рекорд жасоо; мирово |
| рекордный ~, ая, -ое рекорд-го т.; рекорддук; рекордные достиж ения рекорддук жетишкендиктер; рекордные цифры р корддук цифралар; рекордная скорость полета учуу |
| рекордсмен м. спорт. рекордсмен (рекорд алган, эң жогорку көрс өткүчкө ээ болгон спортсмен). |
| рекордсменка женск. р. к. рекордсмен; рекордсменка. |
| рекрут м. ист. рекрут (падышалык Россияда - армияга жаңы а ынган солдат). |
| рекрутировать сов. и несов. кого 1. ист. (взять в рекруты) рекрут кы лып алуу, аскерге чакыруу; 2. перен. (набрать, попол ить свой состав) өзүнүн составын толуктоо. |
| рекрутский ~, ая, -ое рекрут-ка т.; рекруттук. |
| рексит м. горн. рексит (тоо иштеринде колдонула турган жа ылуучу зат). |
| ректификат м. тех. ректификат (тазаланган спирт). |
| ректификатор м. тех. ректификатор (ректификациялоочу аппарат). |
| ректификация ж. 1. тех., хим. (очистка от примесей) ректификация, р ектификациялоо, ректификация кылуу (кошундулард н тазалоо); ректификация спирта спиртти ректифик |
| ректифицировать сов. и несов. что, тех., хим., мат. ректификациялоо, р ектификация кылуу. |
| ректор м. ректор; ректор университета университеттин рек ору. |
| ректорский ~, ая, -ое ректор-го т.; ректорский кабинет ректорд н кабинети. |
| ректорство ср. ректордук (ректордун кызматы). |
| реле ср. нескл., тех. реле (электрдин приборлоруң же маш наны күчтүү токко кошуу үчүн колдонулуучу прибо ). |
| релейный ~, ая, -ое реле-ге т.; релелик; релейная связь релел к байланыш. |
| религиозность ж. динчилдик. |
| религиозный ~, ая, -ое динчил, диндик, диний; религиозный челов к динчил адам. |
| религия ж. дин. |
| реликвия ж. 1. церк. реликвия (динчилдердин көз карашы боюнч өтө касиети, керемети бар дин буюму); 2. перен. рел квия (эстелик; унутулгус ардактуу нерсе); семейны |
| реликт м. реликт (байыркы доордон калдык катарында сакта ып калган организм, кубулуш же буюм). |
| реликтовый ~, ая, -ое реликт-ке т.; реликтилик; реликтовые форм ы реликтилик формалар (эң байыркы доорлордон сак алып калган айбандардын жана өсүмдүктөрдүн түрл |
| рельеф м. 1. (выпуклое изображение) рельеф (бир жалпак нерс енин үстүнө томтойтуп тартылган сүрөт); глобус с р ельефами рельефтүү глобус; 2. геогр. рельеф (кандай |
| рельефно нареч. 1. (выпукло) рельефтүү болуп, рельефтүү түрд , дөмпөйүп, томпоюп; 2. перен. (отчётливо) рельефтүү , ачык, даана. |
| рельефность ж. 1. (выпуклость) рельефтүүлүк (дөмпөгөйлүк, томпо ойлук); 2. перен. (отчётливость, выразительность) р льефтүүлүк, ачыктык, дааналуулук, дааналык. |
| рельефный ~, ая, -ое 1. (выпуклый) рельефтүү; рельефные буквы р ельефтүү тамгалар (томпок кылып жасалган тамгала р, ариптер); 2. перен. (отчётливый, выразительный) ре |
| рельс м. рельс (темир жолдун темири); железнодорожные рел ьсы темир жол рельстери; поставить на рельсы что-л . бир нерсени рельске коюу, бир нерсени жолго коюу |
| рельсовый ~, ая, -ое рельс-ке т.; рельстүү; рельсовый путь рел стүү жол; рельсовая сеть рельстүү тармак; рельсов й транспорт рельстүү транспорт. |
| рельсопрокатный ~, ая, -ое рельс жасоочу; рельсопрокатный завод ре ьс жасоочу завод; рельсопрокатный цех рельс жасо чу цех. |
| релятивизм м. филос. релятивизм (объективдүү дүйнөнү билүүгө боло тургандыкты танган жана бардык билимди отно сительный билим деп эсептөөчү идеалисттик окуу). |
| релятивист м. релятивист (релятивизмди жактоочу). |
| релятивисткий ~, ая, -ое релятивист-ке т.; релятивисттик; релятив стский взгляд релятивисттик көз караш. |
| релятивный ~, ая, -ое релятивдүү. |
| реляция ж. воен. уст. реляция (1. өзүнүн аскерлеринин согушт ук аракеттери тууралу жазган командирдин билдир үсү; 2. сыйлоого сунуш кылган кезде согушта көрсө |
| ремарка ж. ремарка (1. китептин четине жазылгап эскертүүлө , белгилер; 2. театр. пьесада аракеттин жагдайы, ге ройлордун мүнөзү, алардын жүрүш-турушу, чыгыш-кир |
| ремез м. зоол. куркулдай. |
| ремень м. 1. (полоса кожи, ткани) кайыш боо, узун ичке кайыш; кайыш кур, илгич (пояс); ремень для правки бритв ус тараны жанып курчутуучу кайыш; 2. ремни мн. (для руч |
| ремесленник м. 1. өнөрпоз, уста, кол өнөрчү; 2. перен. неодобр. рем сленник, демилгесиз, ынтасыз иштөөчү адам; 3. (учен ик ремесленного училища) ремесленник (ремеслолук |
| ремесленнический ~, ая, -ое ремесленник 2-ге т.; ремесленниктерче; ре есленническое отношение к искусству неодобр. ис усствого ремесленниктерче мамиле кылуу. |
| ремесленничество ср. 1. (занятие ремеслом) өнөрпоздук кылуу, усталык кылуу, кол өнөрчүлүк кылуу; 2. перен. пренебр. демил гесиз, ынтасыз иштөө. |
| ремесленный ~, ая, -ое ремесло-го т.; ремеслолук; ремесленное уч илище ремеслолук училище. |
| ремесло ср. (мн. ремёсла) өнөр, устачылык, кол өнөр; сапожное ремесло өтүкчүлүк; столярное ремесло жыгач устач ылык. |
| ремешок м. уменьш. от ремень 1 кичинекей тилке кайыш, кичин кей кайыш боо, кичинекей кайыш кур. |
| ремиза ж. текст. 1. ремиза (токуу станогунун бир бөлүгү); 2. ч аще мн. (хлопчатобумажные обрезки) кесинди-үзүндү лөр, кыйкымдар (кездеменин). |
| ремилитаризация ж. полит. ремилитаризация, ремилитаризациялоо (му ун куралсыздандырылган территорияны, мамлекетт кайтадан куралдандыруу, согуш өнөр жайларын кай |
| ремилитаризовать сов. и несов. что, полит. ремилитаризациялоо. |
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
| Эл-сөздүк | Diğer hizmetler... | 0.4278 сек. |
|