 АРАВАЕВАРАВАЕВ Ишенаалы (1882, азыркы Кочкор району, Күн Ба
тыш айылы — 1938)— кыргыздын туңгуч агартуучулары
ан. Алгачкы билимди айыл мектебинен алган. 1900—10- | АРАБАНТЫАРАБАНТЫ — топоним. Эпосто Алооке кандын сарайы
шул тоого жакын жайгашкан (Сагымбай Орозбаков, 2.
181). Географиялык реалияда Ош менен Аравандын орт |
АРА-БЕЛАРА-БЕЛ — топоним. Сагымбай Орозбаковдун вариант
ы боюнча Кызарттын баштагы аталышы (Сагымбай Оро
баков, Кол жазмалар фондусу, 576-инв., 561,
621-б.).
| АРАКАРАК — ачыган сүттөн же кымыздан тартылган алког
ол ичимдиги. Бул түрдөгү ичимдиктерди түрк-моңго
элдери байыртан кеңири колдонуп келген. Ошондук |
АРА-КӨЛАРА-КӨЛ — топоним. Манас баатыр кырк чоросу менен
ууга чыккан тоолордун бири (Сагымбай Орозбаков, 2
. 289). Географиялык реалия катары Өзгөн районунунд | АРА-КӨЛАРА-КӨЛ — топоним. Манас баштагы ата-журту — Ала-
оону калмак-кытайлардан бошоткондо, анын Үрбү, М
наркан баштаган колу А.-К-дөгү душманды да багынд |
| АРАЛ | АРАЛБАЙАРАЛБАЙ — эпизоддук кейипкер. Анжыянда эмне болу
п жатканын чалгындап келүүгө аттанган Күлдүр мен
ен Чалыбайга жолугуп, Алоокенин Манастан коркуп |
АРАЛ-КӨЛАРАЛ-КӨЛ — топоним. Алтайдан көчүп келаткан жолд
кыргыздар калмак кандыктарынан Ала-Тоону бошот
ондо: «Баарын алар түк койбой Башы Бабыл, Дарганд | АРАНИКАРАНИК — топоним. Ала-Тоону душмандан бошоткону
ттанган кыргыз колу менен каңгайдын баатыры Кес
ликтин колу беттешкен талаа (Курама варианты, 1.114 |
АРАПАРАП — этноним. Батыш Азия жана Түндүк Африкадаг
араб өлкөлөрүндө жашаган элдердин тобу. Араб ха
ифтигин жеңип алуулары жана ислам дининин тарал | АРА-ТАЛАААРА-ТАЛАА — топоним, Орго кандын эли жердеген айм
актардын бири (СО.2.72). АРА-ТОО — топоним. Эпос боюн
ча кыргыз уруулары Алтайдан Таласка көчөрдөн мур |
АРА-ТҮЗАРА-ТҮЗ — топоним, Манас баатыр кырк чоросу менен
ууга чыкканда басып өткөн тоолордун бири. Эпос б
юнча Арпанын мурдагы аты (Сагымбай Орозбаков, 2.169 | АРБАКАРБАК (арабча рух) — эл ишениминде өлгөн денеден
өлүнүп, өз алдынча жашоосун улантуучу адам жаны,
элеси, сөлөкөтү. Ата-бабанын А-ын ыйык эсептеп урм |
АРБАЛДАЙАРБАЛДАЙ — эпизоддук кейипкер. Сагымбай Орозбак
вдун вариантында Көзкамандын бешинчи баласы. А.
а башка бир туугандарындай эле ач көз, мансапкор, | АРБАНАРБАН — этноним. Алтайдын уруусу.
|
АРБООАРБОО — сыйкырлоо, дубалоо. Байыркы адамдар тышк
дүйнөнүн ар түрдүү көрүнүштөрүн өзүнө багындыр
у жолун жакшы билбегендигинен, аларды кандайдыр | АРГЫМАКАРГЫМАК — Музбурчактын байгеге чапкан күлүгү. Кө
көтөйдүн кара ашында ат чабышта марага алтынчы к
лет (Сагымбай Орозбаков, 3. 58).
|
АРГЫНАРГЫН — этноним. Кыргызга жамаатташ жайгашкан тү
рк урууларынын бири. Азыркы учурда казактардын о
то жүз курамынын ичиндеги эң ири уруусу. 8 — 12-кыл | АРГЫН КАНАРГЫН КАН — эпизоддук кейипкер, Ажыбайдын атасы.
Саякбай Каралаевдин варианты нда «Аргын кандын А
жыбай», «Аргын кан уулу Ажыбай» делип, анын ысмы д |
АРГЫН-СҮМӨНАРГЫН-СҮМӨН, Аргын-Зумун— этноним. Чыгыш Түркста
да жашаган калмактардын бир уруусу.
| АРДАЙАРДАЙ — эпизоддук кейипкер, калмак кол башчылары
нын бири. Манастын Орго кан менен урушунда эскери
лет (Сагымбай Орозбаков, 2. 96).
|
АРДАКБОЗАРДАКБОЗ — Көкөтөйдүн минген аты. Валиханов жазы
п алган эпизоддо эскерилет (Валиханов жазып алга
эпизод, «Ала-Тоо», 1979, №7, 85-б.).
| АРДАЛЫКАРДАЛЫК — эпизоддук кейипкер, Атайдын атасы ката
ры гана аты аталат (Сагымбай Орозбаков, 3. 49).
|
АРЕФЬЕВАРЕФЬЕВ Анатолий Васильевич (1918, Ставрополь шаар
—1989, Москва)— театр сүрөтчүсү, СССРдин эл сүрөт
үсү (1967), КПССтин мүчөсү (1945). 1947-ж. Кыргызстанга ке | АРКАРБОЗАРКАРБОЗ — Кутунайдын байгеге чапкан күлүгү. Алм
амбеттин Манаска келишине арналып өткөрүлгөн то
догу ат чабышта марага алтынчы болуп келет (Сагы |
АРМАНАРМАН — кыргыз элинин оозеки чыгармачылыгында л
рикалык ырлардын бир түрү. Манас эпосунда А. каар
мандардын кулк-мүнөзүн, дүйнөгө болгон көз караш | АРПААРПА — топоним. Нарын чөлкөмүнүн түштүк батышынд
агы бийик тоолуу жайлоо. Эпосто кыргыздардын эзе
тен мекендеген конушу катары сүрөттөлөт. Орто кы |
АРСУУАРСУУ — топоним. Жакып Манаска колукту издеп жүр
өндө басып өткөн жерлердин бири (Сагымбай Орозба
ков, 2. 384). Изилдөөчүлөр А-ну географиялык реалия | АРСЫАРСЫ — эпизоддук кейипкер, калмактын башкаруучу
у. Эпос боюнча Орго кандын Кочкорду башкарып тур
ан жаң-жуңу.
|
=
=