 МААМЫТБЕКМААМЫТБЕК — мифтик кейипкер, кытайдын жалгыз көз
дүү дөөсү. Алтайда Манастан жеңилип, Бээжинге кач
кан Жолой, Нескара баш болгон кытай-калмак баатыр | МААМЫТСУЛТАНМААМЫТСУЛТАН — эпизоддук кейипкер. Бадакшан, Бал
ык жеринин каны. Көкөтөйдүн ашына чакырылып, эки
үз кол менен ашка келет (Сагымбай Орозбаков, 3. 107). |
МААНИКЕРМААНИКЕР — Көкөтөйдүн тулпары, ал өлгөндөн кийин
уулу Бокмурунда калат.
Б. Жумабаев. Мааникер.
К
өкөтөйдүн ашында Бокмурун Айдарга эл чакыртканд | МААРАМБҮБҮМААРАМБҮБҮ — эпизоддук кейипкер, Каныкейдин акы
ман нөкөр кызы. Манас Каныкейге күйөөлөп барганд
агы ат чаап жар тандоо салтында аты он үчүнчү кел |
МААРАМКАНМААРАМКАН — эпизоддук кейипкер, Каныкейдин нөкө
ү, Маматбектин кызы. Манас Каныкейге күйөөлөп ба
гандагы ат чаап, жар тандоо салтында аты он жетин | МАГДЫММАГДЫМ — эпизоддук кейипкер, Жакыптын кичүү аялы
, Сыргак менен Серектин энеси. Эпостун Кыргыз рес
убликасындагы варианттарында М. аттуу кейипкер |
МАГИЯМАГИЯ — «Манаста» сөздүн касиети аркылуу тигил ж
е бул эпикалык сюжетке сыйкырдуу маани киргизүү.
«Манас» көп катмарлуу поэтикалык көрүнүш, анын с | МАДАҢШАҢМАДАҢШАҢ — эпизоддук кейипкер. Саякбай Каралаев
ин варианты нда Дөөдүр алп М. менен салгылашып, к
ратып алганын эскерет: «Мадаңшаң менен салгылаш |
МАДЫКАНМАДЫКАН, Мады, Мадышкер — кейипкер. Жомоктук-мифт
ик образ. М. — эпосто портреттик элеси, аткарган м
илдети жактан баатырдык эпостордун каармандарын | МАДЫШКЕРМАДЫШКЕР — Мадыкандын Багыш Сазановдун варианты
ндагы ысымы, к. Мадыкан.
|
МАЖИКМАЖИК, Манжыбек, Шакум — кырк чоронун бири. Сагым
ай Орозбаковдун варианты боюнча жер коруган кал
актар Жакыпка кол салганда атасына болушкан бал | МАЖИЛИСМАЖИЛИС — «Манас» эпосунун варианттарында жыйын
, жыйналыш деген мааниде көп айтылат:
Мажилиске ж
ыйылган
Атпай кыргыз балдары.
Баатыр Манас кеп а |
МАЖМУ АТ-ТАВАРИХ«МАЖМУ АТ-ТАВАРИХ» («Тарыхтар жыйнагы») — ферган
лык Сейф ад-Дин Аксыкентинин жана анын уулу Ноор
з-Мухаммеддин эмгеги. Ал 16-кылымдын башталыш чен | МАЗАБЫЛМАЗАБЫЛ — эпизоддук кейипкер. Медине, Меке жерин
еги араб элинин төрөсү, карысы. Көкөтөй өзүнүн өл
өөр алдында айткан керээзинде эскерет (Сагымбай |
МАЗАКЕМАЗАКЕ — эпизоддук кейипкер. Көкөтөйдүн жан-жөкө
рү. Көкчөкөз М-ге Манас өлдү деп жар чакыртат. Эл и
шенбей Мазакени шылдыңдап күлөт (ушундан улам «М | МАЗАРМАЗАР (арабча товаф — табынуу, сыйынуу) — дин ише
иминде мусулмандар сыйынуучу «ыйык» жер (күмбөз,
булак, дарак жана башкалар). «Манас» эпосунда кыр |
МАЗЕЙИЛМАЗЕЙИЛ — топоним. Ойрот элинин мекени. Кыз Сайка
л жердеген жер. Манас керээзинде Карача кандын кы
зы Сайкалдын өлөрүңдө кырк күнү зыйнатыңа турам | МАЙДАН«МАЙДАН» — жазгыч акын жана Манасчы Тоголок Молд
онун варианты боюнча «Семетей» бөлүмүнөн түзүлг
н китепче (Фр., 1943). Басмага даярдаган редактору Ж. |
МАЙКАНАМАЙКАНА — кагылган добуш аркылуу кабар берүүчү ч
оң коңгуроонун асылып турган жайы. Эпосто да ушул
мааниде айтылат:
Ордокана коңгуроо —
Баңдуулуг | МАЙМУНМАЙМУН — топоним, негизги варианттарда кыргызда
га чектеш жер жана андагы жашаган элдин аты. Миса
лы, Сагымбай Орозбаковдун вариантында Шоорук кан |
МАКАЛ-ЫЛАКАПТАРМАКАЛ-ЫЛАКАПТАР «Манаста». Элдик оозеки чыгармач
ылыкта М.-ы. өзгөчө орунга ээ. Түзүлүшү жагынан кы
ка жана нуска болуп, айтыла турган ойду таасын ча | МАКЕЛМАКЕЛ, Малгун, Макел-Малгун — антроморфтук, жөө ж
моктук-фантастикалык кейипкер. Сагымбай Орозбак
овдун вариантында бир эле М. дөө Макел-Малгун дел |
МАКЕЛ ДӨӨ«МАКЕЛ ДӨӨ» — манасчы Сагымбай Орозбак уулунун в
арианты боюнча «Манас» серияларынан жарык көргө
китепче (Фр., 1941). Сагымбай Орозбаковдун варианты | МАКИЛМАКИЛ — эпизоддук кейипкер, кытай балбаны. Манас
а тарынган Чубактан кат алган Коңурбайдын Талас
а чабуулунда М-ди Каныкей керигинен сайып түшүрг |
МАЛГУНМАЛГУН — антропоморфтук типтеги жомоктук-фантас
тикалык кейипкер, жалгыз көздүү дөө. Манасчылард
н түшүнүгүндө жалгыз көздүү дөө чоң киши, жапайы | МАЛДЫБАЕВМАЛДЫБАЕВ Абдылас (1906, Кемин району, Кара-Булак ай
ылы —1978, Фрунзе) — кыргыз совет композитору, ырчы
(тенор) жана артист.
СССР эл артисти (1939). Кыргыз |
МАЛИКОВМАЛИКОВ Кубанычбек Иманалиевич (1911, Үч-Эмчек айыл
ы, азыркы Аламүдүн району — 1978, Фрунзе) — кыргыз с
овет акыны, Кыргыз ССР эл акыны (1969), Кыргыз ССРини | МАЛКАРАМАЛКАРА — Байжигиттин күлүгү. Манас Алмамбеттин
келишине арнап өткөргөн тойдогу ат чабышта мараг
а үчүнчү болуп келет (Сагымбай Орозбаков, 2. 340).
|
МАЛТОРУМАЛТОРУ — Бакайдын байгеге чапкан күлүгү. Көкөтө
йдүн кара ашындагы ат чабышта тогузунчу болуп ке
ет (Сагымбай Орозбаков, 3. 58).
| МАМАЙМАМАЙ, Сарай-Мамай — Алтын-Ордонун аскер кол башч
ысы. 1360—70-жылдары өлкөнүн башкаруучусу. 1380-ж. Ток
омуш анын ордосун басып алган. М. «Мажму ат-тавар |
=
=