загоститься сов. разг. конок болуп көпкө чейин отуруп калуу. |
заготавливать несов. см. заготовить. |
заготовитель м. даярдоочу. |
заготовительный ~, ая, -ое заготовка 1-ге т.; заготовительная цена д ярдоо баасы; заготовительный пункт даярдоо пунку ту. |
заготовить сов. что 1. (заблаговременно приготовить) даярдап к оюу; заготовить справки справкаларды даярдап кою ; 2. (запасти) жыйнап салуу; заготовить дров на зиму |
заготовка ж. 1. даярдоо; заготовка хлеба эгин даярдоо; государ твенные заготовки сельскохозяйственных продукт ов мамлекет тарабынан айыл чарба азыктарын даярд |
заготовлять несов. см. заготовить. |
заготовщик м. 1. см. заготовитель; 2. (сапожник) бут кийим үчүн бу лгаары бычуучу. |
заготпункт м. (заготовительный пункт) даярдоо пункуту. |
заградитель м. воен.-мор. заградитель (тосмо коюучу согуш кемес и). |
заградительный ~, ая, -ое заградительный вал жоонун жолун бөгөгө тосмо; заградительный огонь артиллерии артиллер иянын душмандын жолун тосуп аткан огу; заградител |
заградить сов. что тосуу, жолтоо болуу; заградить путь жолду осуу. |
заграждать несов. см. заградить. |
заграждение ср. тоскоол, тосмо, торгоо; проволочные заграждени сым тосмо; противотанковое заграждение танкыга аршы тоскоол; минные заграждения миналуу тосмоло |
заграница ж. разг. чет өлкө, чет мамлекет. |
заграничный ~, ая, -ое чет мамлекеттик, чет өлкөлүк, чет өлкөдө гү, чет өлкөдөн келген; заграничный паспорт чет ма млекеттик паспорт (чет мамлекетке баруу үчүн бер |
загребать загребать I несов. что 1. (сгребать) шилөө, тырмоо, чо гултуу, жыйноо, күрөө; загребать сено чөп тырмоо; 2. перен. ыксыз көп табуу; загребать деньги акчаны кү |
загреметь сов. 1. (начать греметь) күркүрөй баштоо, күрүлдөй б аштоо, дүңгүрөй баштоо, шаңгырай баштоо, тарсылда й баштоо, шалдырай баштоо, калдырай баштоо; гром з |
загрести загрести I сов. см. загребать I. загрести II сов. см. заг ребать II. |
загривок м. 1. (у лошади) ыйык жал; 2. разг. (часть шеи) кежиге, ш ли. |
загримировать сов. кого-что гримдөө. |
загримироваться сов. гримденүү. |
загробный ~, ая, -ое акырет, тиги (дүйнө); загробный мир или за гробная жизнь тиги дүйнө. |
загромождать несов. см. загромоздить. |
загромоздить сов. что үймөктөп толтуруу, үстү-үстүнө үйүү (мис. өлмөнү мебель менен). |
загромыхать сов. разг. шалдыроо, күлдүрөө, калдыроо; загромыхал а телега араба калдырай баштады. |
загрохотать сов. күркүрөй баштоо, күрс-тарс этүү, калдыр-шалды этүү; гром загрохотал күн күркүрөй баштады. |
загрубелый ~, ая, -ое дордойгон, куудураган, одурайган; загруб елые руки дордойгон кол. |
загрубеть сов. дордоё баштоо, куудурай баштоо, одурая баштоо . |
загружать несов. см. загрузить. |
загруженность ж. жүктүн көптүгү, жык толтура жүктөлгөндүк; загру енность железных дорог темир жолдордун жүгү көп үгү; загруженность работой жүктөлгөн иштин көптү |
загрузить сов. 1. что (нагрузить полностью) толтура салуу; заг узить подвалы картошкой подвалдарга картошканы толтура салуу; 2. кого-что, перен. (работой) толтура |
загрузка ж. 1. толо жүк, толтура салынган же жүктөлгөн жүк; за грузка руды в плавильную печь эритүүчү мешке руд нын толтура салынышы; 2. перен. (напр. работой) толт |
загрузочный ~, ая, -ое жүк сала турган; загрузочные машины бир ерге, бир нерсеге жүктөрдү салуучу машиналар. |
загрунтовать сов. что грунттоо (боёш үчүн сырдын биринчи катмар ын сыйпап даярдоо); загрунтовать пол полду грунтт о. |
загрунтовывать несов. см. загрунтовать. |
загрустить сов. кайгыра баштоо, капалана баштоо. |
загрызать несов. см. загрызть. |
загрызть сов. кого 1. тиштеп өлтүрүү, талап өлтүрүү; собаки з грызли кошку иттер мышыкты талап өлтүрдү; 2. перен . разг. (замучить) кыйнап жиберүү, жадатуу, тажатуу |
загрязнение ср. булгануу, булгоо, кирдетүү, кирдөө. |
загрязнить сов. что булгоо, кирдетүү; загрязнить помещение үй ү булгоо. |
загрязниться сов. булгануу, кирдөө. |
загрязнять несов. см. загрязнить. |
загрязняться несов. 1. см. загрязниться; 2. страд. к загрязнять. |
загубить сов. разг. 1. кого-что (погубить) бүлдүрүү, түбүнө же түү; загубить жизнь өмүрдүн түбүнө жетүү, өлтүрүү; 2. что, перен. (потратить напрасно) бекер сарыптоо; |
загудеть сов. дарылдай баштоо, дүрүлдөй баштоо, күүлдөй баш тоо. |
загулять сов. разг. ичкилик менен тамашага берилүү (ишти та тап). |
загуляться сов. разг. көпкө чейин сейилдеп жүрүп, далай убакы тын өткөнүн билбей калуу. |
загустеть сов. коймолжун тартуу, коюулануу; каша загустела б тко коймолжун тартты. |
зад м. 1. (задняя часть чего-л.) арт, арт жак; лошадь бьёт адом ат арткы буттары менен тебет; 2. (седалшце) кө үк; 3. зады мн. обл. үйдүн арты; короонун аркасы (аяг |
задабривать несов. см. задобрить. |
задавать несов. см. задать; задавать тон 1) муз. хордун кандай үн менен ырдай башташын көрсөтүү; 2) перен. мыкчеге рдик кылуу. |
задаваться несов. 1. см. задаться; 2. разг. (зазнаваться) көйрөңд к кылуу, көөп кетүү. |
задавить сов. 1. кого (придавить насмерть) басып өлтүрүү, теп сеп өлтүрүү; 2. кого (придушить) өлтүрүп салуу; кошк задавила цыплёнка мышык чөжөнү өлтүрүп салды; 3. |
задание ср. тапшырма; производственное задание өндүрүштүк тапшырма; плановое задание пландуу тапшырма; дать задание тапшырма берүү. |
задаривать несов. см. задарить. |
задарить сов. кого 1. (осыпать подарками) көп белек берүү; 2. (п одкупить, задобрить) сый көрсөтүп же пара берип к нүлүн алуу. |
задаром нареч. разг. бекер, абдан арзан; купить задаром абд н арзанга сатып алуу. |
задатки только мн. (склонности) шык; у ребёнка хорошие зада ки баланын шыгы жакшы. |
задаток м. задатка; внести задаток при заказе заказ кылган а задаткасын берип коюу. |
задаточный ~, ай, -ое задаткалык; задаточная сумма задаткалык акча. |
задать сов. что 1. кому (поручить выполнить) берүү, тапшыру у; задать урок сабак берүү; задать работу жумуш тап шыруу; задать задачу 1) маселе тапшыруу (эсептен); 2) |
задаться сов. 1. чем (поставить себе задачу) берилүү, көздөө, коюу; задаться целью өзүнө максат кылып коюу, бир аксатты көздөө; задаться мыслью бир ойго берилүү; |
задача ж. 1. (упражнение) маселе; арифметическая задача ари фметикалык маселе; шахматная задача шахматтык ма еле; решить задачу эсеп чыгаруу; 2. (проблема, цель) |
задачник м. задачник (эсеп маселелеринин жыйнагы); задачник по арифметике арифметика боюнча задачник. |
задвигать задвигать I сов. 1. жылдыра баштоо, козголто баштоо, кыймылдата баштоо; 2. (напр. пальцами) кыймылдата б штоо, кыбырата баштоо. задвигать II несов. см. задви |
задвигаться задвигаться I сов. жыла баштоо, козголо баштоо, кый ылдай баштоо. задвигаться II несов. 1. см. задвинутьс я; 2. (быть задвижным) жылып туруу; эти рамы задвигаю |
задвижка ж. тээк; дверная задвижка эшиктин тээги. |
задвижной ~, ая, -ое жылма, жылып турма, түртүлмө; задвижная р ама жылып турма рама. |
задвинуть сов. что түртүп киргизип коюу; задвинуть ящик стол столдун ящигин түртүп киргизип коюу. |
задвинуться сов. (напр. о ящике) өзүнөн өзү ичке кирип калуу. |
задворки только мн. короонун арт жагы, үй артындагы караңгы жай, оолак бурч; на задворках негизги короонун ар жагында, сыртында; он живёт где-то на задворках а |
задевать задевать I несов. см. задеть. задевать II сов. что, раз . (деть, затерять) жоготуп коюу, койгон жерин унуту п таппай калуу; куда я очки задевал? мен көз айнеги |
задеваться сов. разг. жоголуу, табылбай коюу; куда задевалась нига? китеп кайда жоголду? |
заделать сов. что жылчык-тешиктерди бүтөө, бүтөп таштоо; зад елать двери эшикти биротоло бүтөп таштоо; заделат ь ящик ящикти жаап бүтөп таштоо. |
заделывать несов. см. заделать. |
задеревенелый ~, ай, -ое разг. сенейип калган, камтууга келбей ка ган; задеревеннелая рука сенейип калган кол. |
задеревенеть сов. сенейип калуу, камтууга келбей калуу; руки и н ги задеревенели от стужи колу-буту суукка тоңуп, сенейип калыптыр. |
задержание ср. кармоо, кармап калуу, колго түшүрүү задержание преступника кылмышкерди кармап калуу, кылмышкер и колго түшүрүү. |
задержать сов. 1. кого (не пустить) токтотуу, кармап калуу; дел меня задержали мени иш кармап калды; задержать г стя на час конокту бир саатка токтотуп калуу; зад |
задержаться сов. 1. (замешкаться) буйдалуу, кармалуу; задержатьс я в дороге жолдо буйдалуу; 2. (замедлиться) кечигүү; развитие ребёнка несколько задержалось баланын |
задерживать несов. см. задержать. |
задерживаться несов. 1. см. задержаться; 2. страд. к задерживать. |
задержка ж. 1. (остановка) жүрбөй калуу, токтолуп калуу; вслед ствие сильного снегопада произошла задержка пое дов кар аябай калың жаагандыктан поезддер жүрбө |
задеру ~, задеру, задерёшь и т.д. буд. вр. от задрать. |
задетый ~, ая, -ое 1. прич. от задеть; 2. прил. чалган, тийген; у него задеты лёгкие анын өпкөсүн дарт чалган. |
задеть сов. кого-что 1. (коснуться, зацепить) тийүү, тийип к етүү, тийип коюу, тийип өтүү; пуля задела кость ок өөккө тийиптир; 2. перен. ыза кылуу, таарынтуу; его |
задира м. и ж. разг. чыр киши, чатакчыл. |
задирать задирать I несов. см. задрать 1, 2. задирать II несов. ко го, разг. (дразнить) кыжырын кайнатуу. |
задираться задираться I несов. см. задраться. задираться II несо . разг. (приставать к кому-л.) бирөөгө обу жок тийиш үү. |
задний ~, яя, -ее арткы; заднее колесо арткы дөңөлөк; задни е ноги арткы буттар; задний карман арткы чөнтөк; за дний ход артка карай жүрүү; задняя мысль жаман ой, |
задник м. 1. (обуви) апкыт; 2. театр. сахнанын төр жагындагы ж асалгалар (тартылган сүрөттөр). |
задобрить сов. кого-что көңүлүн алуу. |
задок м. арт жак, арка; задок телеги арабанын арт жагы; зад ок дивана дивандын аркасы. |
задолбить сов. что 1. (начать долбить) теше баштоо, оё баштоо; 2. разг. (тупо заучить) куру жаттоо; задолбить урок с бакты куру жаттап алуу; задолбить себе что-л. разг |
задолго нареч. эчак эле; мы приехали на вокзал задолго до о хода поезда биз вокзалга поезд кетүүдөн эчак эле мурда келгенбиз. |
задолжать сов. разг. карыздар болуу. |
задолженность ж. карыз, насыя; задолженность по квартирной плате квартира акысынын карызы; погасить задолженность карызды төлөө, карыздан кутулуу. |
задом нареч. артка, арты менен; лошадь пятилась задом ат ртка кетенчиктеди; надеть платье задом наперёд к йнөктүн артын алдына келтирип кийип алуу. |
задор м. кайрат, кызуулук, шайырдык. |
задоринка ж. ни сучка ни задоринки или без сучка без задорин и камырдан кыл сууругандай. |
задорный ~, ай, -ое 1. (пылкий) кайраттуу, шайыр; 2. (запальчивы й) корс, ачуусу чукул. |
задохнуться сов. 1. (умереть) тумчугуп өлүү; задохнуться от угар ис тийип (тумчугуп) өлүү; 2. см. задыхаться. |
задрапировать сов. кого-что драпировкалоо, кооздоо (кездеме мене н кооздоо, жасалгалоо); задрапировать окна и двери портьерами терезе жана эшиктерди портьералар ме |
задрапироваться сов. оронуу, оронуп алуу; он задрапировался в плащ л плащка оронуп алды. |
задрапировывать несов. см. задрапировать. |
задрапировываться несов. 1. см. задрапироваться; 2. страд. к задрапиров вать. |
задрать сов. разг. 1. что (поднять) көтөрүү, түрүү; задрать го лову башты көтөрүү; задрать платье көйнөктү түрүү ; 2. что (загнуть, оцарапать) тырмап алуу, сыйрытып а |
задраться сов. разг. 1. (напр. о платье) түрүлүү, жогору көтөрү үү; 2. (загнуться) кайрылып калуу, сыйрылып калуу. |
задребезжать сов. шалдырай баштоо, шылдырай баштоо. |
задремать сов. үргүлөө. |
задрожать сов. дирилдей баштоо, калтырай баштоо, титирей баш тоо. |
задувать несов. см. задуть. |
задувка ж. тех. тутантуу, жагуу, от берүү; задувка домны дом аны тутантуу. |
задумать сов. 1. что и с неопр. (замыслить) ниет кылуу, ойлоо; з адумать поездку в горы тоого барууну ойлоо; 2. что ( мысленно выбрать) ичинен ойлоп коюу; задумать чис |
задуматься сов. 1. ойлонуу, ойго батуу; глубоко задуматься над ем-л. бир нерсени терең ойлонуу; 2. с неопр. и с отри ц. (колебаться) олку-солку болуу, ойлонуп туруу; он |
задумчивость ж. ойго батуучулук, ойлонгучтук, санаа, санааркоол ук; впасть в задумчивость санаага батуу; погрузить ся в задумчивость ойго батуу. |
задумчивый ~, ая, -ое ойчул, санаачыл; задумчивый взгляд ойчул көз караш. |
задумывать несов. см. задумать. |
задумываться несов. см. задуматься; надо было сделать это, не зад умываясь муну олку-солкусуз иштөө керек эле. |
задурить сов. разг. акмакчылык кыла баштоо, жиндилене башто о, кеңкелестене баштоо; задурить голову башты кат руу. |
задуть сов. 1. (начать дуть) сого баштоо; задул северный вет ер түндүктүн шамалы сого баштады; 2. что (потушить) үйлөп өчүрүү; задуть свечу шамды өчүрүү; 3. что, тех. |
задушевно нареч. ачык-айрым, чын жүрөктөн. |
задушевность ж. ачык-айрымдык, чын жүрөктөн болгондук; задушевн сть наших бесед биздин аңгемебиздин чын жүрөктө болгондугу. |
задушевный ~, ай, -ое ачык-айрым, жаны бирге, чын жүрөктөн бол он; задушевный друг жаны бирге дос; задушевный раз говор чын жүрөктөн болгон аңгеме. |
задушить сов. 1. кого (умертвить) муунтуп өлтүрүү, тумчуктур п өлтүрүү; 2. кого-что, перен. эзүү, кысуу, басуу; зад ушить в объятиях сыга кучактро, кыса кучактоо. |
задымить сов. 1. (начать дымить) түтөй баштоо; тутана баштоо; ечка задымила меш түтөй баштады; 2. что, разг. (зако птить) ыштоо; весь потолок задымили үйдүн төбөсүн |
задымиться сов. 1. түтөй баштоо, түтүн чыга баштоо; трубы задым лись морлордон түтүн чыга баштады; 2. разг. (покрыт ься копотью) ышталуу. |
задыхаться несов. 1. деми кыстыгуу; задыхаться от жары ысыктан деми кыстыгуу; задыхаться от гнева перен. каарына чыдай албай деми кыстыгуу; 2. перен. (быть подавлен |
задышать сов. дем ала баштоо. |
задёрганный ~, ая, -ое разг. 1. прич. от задёргать 2; 2. прил. аяк-бу кка тарткыланып жүдөгөн; задёрганный человек аяк -буякка тарткылоодон жүдөгөн киши. |
задёргать сов. 1. что, чем (начать дёргать) тарткылай баштоо, ж улкуй баштоо, жула баштоо; задёргать вожжами божу у тарткылай баштоо; 2. кого, перен. разг. (измучить) |
задёргаться сов. тартып кыймылдай баштоо; от волнения у него за дёргались губы толкундангандыктан анын эриндери тартып кыймылдай баштады. |
задёргивать несов. см. задёрнуть. |
задёргиваться несов. 1. см. задёрнуться; 2. страд. к задёргивать. |
задёрнуть сов. что тартып коюу, серпип жабуу, силкип жабуу; за дёрнуть занавеску парданы серпип жабуу, парданы артып коюу. |
задёрнуться сов. серпип жамынуу, силкип жамынуу, серпилип жабы луу; занавес задёрнулся парда серпилип жабылды. |
заедать несов. см. заесть. |
заезд м. 1. спорт. ат чабыш, ат жарыш; 2. (к кому-л., куда-л.) ба ра кетүү, тие өтүү; командировка в Москву с заездо в Куйбышев Москвага баратып, Куйбышевге тие өтө |
заездить сов. 1. кого-что жүргүзбөй салуу, мине берип болдур у, зоруктуруу; заездить лошадь атты зоруктуруу; 2. ого, перен. разг. күч жетпес ишти жүктөп кыйноо. |
заездом нареч. разг. тие өтүп, бара кетип. |
заезжать несов. см. заехать. |
заезженный ~, ая, -ое 1. прич. от заездить; 2. прил. (утомлённый) з оруккан, жүрбөй калган; заезженная лошадь жүрбөй алган ат; 3. прил. перен. разг. (избитый, давно извес |
заезжий ~, ая, -ее разг. бир жакка бара жатып келе калган, к лип эле кете турган; заезжий двор уст. кербен сара й. |
заесть сов. 1. кого (загрызть) жеп жиберүү, жеп коюу; волк за ел овцу карышкыр койду жеп койду; 2. что чем (закуси ть) чайнап жиберүү, жеп жиберүү; заесть лекарство |
заесться сов. разг. тамак тандай баштоо. |
заехать сов. 1. (к кому-л., куда-л.) бара кетүү, кире кетүү, кай рыла кетүү; заехать к знакомым тааныштарга бара к түү; 2. (за кем-чем-л.) ... үчүн бурулуп баруу; заехать |
зажаривать несов. см. зажарить. |
зажариваться несов. 1. см. зажариться; 2. страд. к зажаривать. |
зажарить сов. что кууруу; зажарить рыбу балыкты кууруу. |
зажариться сов. куурулуу; мясо зажарилось эт куурулду, эт куур улуп бышты. |
зажать сов. 1. кого-что (стиснуть) басуу, кысуу; зажать в рук е колдо кыса кармоо; зажать в тиски 1) кыскычка сыга кысуу, кыпчуу; 2) перен. кыса берип, айласын кетирү |
заждаться сов. күтө берип тажоо. |
зажелтеть сов. 1. (начать желтеть) саргара баштоо; пшеница заж лтела буудай саргара баштады; 2. (показаться - о жё том) саргарып көрүнө баштоо; вдали зажелтели кучи |
зажестикулировать сов. жаңдай баштоо, жаңсай баштоо, шилтей баштоо. |
зажечь сов. 1. что чагуу, жандыруу, күйдүрүү, жагуу; зажечь пичку ширеңке чагуу; 2. кого-что, перен. шыктандыру у, кызыктыруу, алга умтултуу, делебесин козгоо; за |
зажечься сов. 1. күйө баштоо, жана баштоо; зажглись огни от кү йө баштады; 2. перен. (возбудиться, воодушевиться) ш ыктануу, умтулуу, ынтасы козголуу. |
зажжённый ~, ая, -ое 1. прич. от зажечь; 2. прил. жагылган, күйгү үлгөн; зажжённая свеча жагылган шам. |
заживать несов. см. зажить I. |
заживаться несов. см. зажиться. |
заживить сов. что айыктыруу; примочка быстро заживит рану ч лама дары жараны бат айыктырат. |
заживление ср. айыга баштоо; айыктыруу; заживление раны жаран н айыга башташы. |
заживлять несов. см. заживить. |
заживо нареч. тирилей, тирүүлөй, тирүү бойдон; заживо похо ронить кого-л. бирөөнү тирилей көмүү; заживо погре бённый тирүүлөй көмүлгөн. |
зажигалка ж. зажигалка (папирос күйгүзө турган нерсе). |
зажигание ср. жандыруу, жагуу, күйгүзүү. |
зажигательный ~, ай, -ое 1. жандыра турган, күйгүзө турган, өрттөй турган; зажигательный прибор жандыра турган приб ор; зажигательная бомба өрттөй турган бомба; 2. пер |
зажигать несов. см. зажечь. |
зажигаться несов. 1. см. зажечься; 2. страд. к зажигать. |
зажим м. 1. (действие) кысуу, кысмакка алуу, жол бербөө; бор оться с зажимом критики и самокритики сыноо жана өзүн өзү сыноону кысууга каршы күрөшүү; 2. тех. (при |
зажимать несов. см. зажать. |
зажимный ~, ая, -ое баса турган, сыга турган; зажимный винт б аса турган винт, сыга турган винт. |
зажимщик м. разг. неодобр. кысуучу, жол бербөөчү; зажимщик кр итики сынга жол бербөөчү. |
зажиточно нареч. оокаттуу, бай; жить зажиточно оокаттуу жашо . |
зажиточность ж. оокаттуулук, байлык. |
зажиточный ~, ая, -ое оокаттуу, бай; зажиточный колхоз бай кол оз; зажиточная жизнь бай турмуш, оокаттуу турмуш. |
зажить зажить I сов. (зарубцеваться) айыгуу, бүтөлүү; рана з ажила жара айыкты. зажить II сов. (начать жить) жашай баштоо; зажить трудовой жизнью эмгек аркылуу жаша |
зажиться сов. разг. көпкө туруп калуу, ашыра туруу. |
зажму ~, зажму, зажмёшь и т.д. буд. вр. от зажать. |
зажмуривать несов. см. зажмурить. |
зажмуриваться несов. см. зажмуриться. |
зажмурить сов. что жүлжүйтүү, үлүрөйтүү, сүзүү; зажмурить гла за көздү сүзүү. |
зажмуриться сов. жүлжүйө калуу; зажмуриться от яркого света жа ыктан көздү жүлжүйтүү. |
зажор м. обл. 1. (льда) үйөр (суу үстүндө үйүлүп калган муз) ; 2. (вода под снегом) кар алдындагы суу. |
зажужжать сов. зуулдай баштоо, ызылдай баштоо, дырылдай башт оо, дыңылдай баштоо. |
зажулить сов. что, прост. митаамдык кылуу, алдап алуу. |
зажурчать сов. шырылдай баштоо, шыркырай баштоо. |
зазвать сов. кого, разг. өтүнүп чакыруу; зазвать в гости кон окко өтүнүп чакыруу. |
зазвенеть сов. шаңгырай баштоо, шыңгырай баштоо, зыңылдай ба штоо; зазвенел колокольчик коңгуроо шыңгырай баш ады; зазвенел детский смех перен. балдардын күлкү |
зазвонить сов. шаңгыратуу, шыңгыратуу; зазвонил телефон теле фон шыңгырады. |
зазвучать сов. үн чыга баштоо; зазвучали знакомые голоса таа ыш үндөр чыга баштады. |
заздравный ~, ая, -ое саламаттык үчүн; заздравный тост салама тык үчүн көтөрүлгөн тост; заздравная песня салам ттык ыры; заздравный кубок саламаттыкка арналган |
зазеваться сов. разг. бир нерсеге алагды болуп, байкабай калу ; өткөрүп жиберүү. |
зазеленеть сов. 1. (начать зеленеть) жашылдана баштоо, көгөрө б аштоо; трава зазеленела чөп көгөрө баштады; 2. (пока заться - о зелёном) көгөрүп көрүнө баштоо. |
заземление ср. тех. 1. (действие) жерге кийирүү; 2. (провод) токту жерге кийирүүчү сым. |
заземлить сов. что, тех. токту жерге кийирүү. |
заземлиться сов. тех. ток жерге кирүү. |
заземлять несов. см. заземлить. |
заземляться несов. 1. заземлиться; 2. страд. к заземлять. |
зазимовать сов. кыштоо, кыштап калуу. |
зазнаваться несов. см. зазнаться. |
зазнайка м. и ж. разг. неодобр. кекирейген, бой көтөргүч. |
зазнайство ср. разг. кекирейгендик, бой көтөрүүчүлүк. |
зазнаться сов. кекирейип кетүү, бой көтөрүү. |
зазноба ж. разг. сүйгөнү, ашыгы. |
зазнобить сов. безл. калтырата баштоо, чыйрыктыра баштоо; бол ьного зазнобило сыркоо кишини калтырата баштады. |
зазор м. тех. көңдөй (эп кыйган жердеги көңдөй; кобул). |
зазорный ~, ая, -ое разг. уят; зазорный поступок уят иш. |
зазрение ср. без зазрения совести разг. уялбастан. |
зазубренный зазубренный I, ая, -ое 1. прич. от зазубрить I; 2. прил. мизи кетилген; зазубренный нож мизи кетилген быча к. зазубренный II, ая, -ое 1. прич. от зазубрить II; 2. пр |
зазубривать зазубривать I несов. см. зазубрить I. зазубривать II н сов. см. зазубрить II. |
зазубриваться несов. 1. см. зазубриться; 2. страд. к зазубривать I, II. |
зазубрина ж. кетик (мис. миздин кетиги); нож с зазубринами миз кетик бычак. |
зазубрить зазубрить I сов. что мизин кетилтүү; зазубрить нож б ычактын мизин кетилтүү. зазубрить II сов. что курула й жаттоо; зазубрить урок сабакты курулай жаттоо. |
зазубриться сов. мизи кетилүү; нож зазубрился бычактын мизи ке илди. |
зазывание ср. жалынып чакыруу, өтүнүп чакыруу. |
зазывать несов. см. зазвать. |
заигранный ~, ая, -ое 1. прич. от заиграть II; 2. прил. ойнолгон, ой нолуп бүткөн; старые заигранные карты ойнолуп бүт көн эски карта; 3. прил. перен. көзгө үйрөнгөн, сону |
заиграть заиграть I сов. 1. (начать играть) ойной баштоо; оркес тр заиграл марш оркестр марш ойной баштады; 2. пере н. (засверкать, засиять) жаркырай баштоо, жаркылда |
заиграться сов. разг. оюнга кызыгып бөлөктү унутуп салуу; дети заигрались балдар оюнга кызыгын алды. |
заигрывание ср. разг. 1. (кокетничанье) тийишүү, шылкылдашуу; 2. (з аискивание) жагынуу, көшөкөрдөнүү, жалпактоо. |
заигрывать заигрывать I несов. с кем 1. (кокетничать) тийишүү, ш лкылдашуу; 2. (заискивать) жагынуу, көшөкөрдөнүү, ж алпактоо. заигрывать II несов. см. заиграть II. |
заигрываться несов. см. заиграться. |
заика м. и ж. кекеч. |
заикание ср. кекечтенүү. |
заикаться несов. 1. кекечтенүү; после болезни ребёнок стал за каться оорудан кийин бала кекечтенип калды; 2. см. заикнуться. |
заикнуться однокр. 1. кекечтенүү (бир жолу); 2. разг. ооз ачуу, ай уу; об этом он даже не заикнулся бул тууралу ал оо ачкан да жок. |
заимодавец м. карыз берүүчү. |
заимообразно нареч. карыз, карызга; взять сто рублей заимообраз о жүз сом карыз алуу. |
заимообразный ~, ая, -ое карыз түрүндөгү, карызга; заимообразная выдача карызга берүү. |
заимствование ср. өздөштүрүү (башка жактан кирген нерселер; мис. сөздөр); иноязычные заимствования в киргизском яз ыке кыргыз тилине башка тилдерден кирген сөздөр, |
заимствованный ~, ая, -ое 1. прич. от заимствовать; 2. прил. лингв.: за имствованные слова башка тилдерден кирген сөздө . |
заимствовать сов. и несов. что өздөштүрүү, сиңирүү, алуу, үйрөнү ; заимствовать слово башка тилдерден сөз өздөштү үп алуу. |
заиндевелый ~, ая, -ое бубак баскан, кыроо баскан; заиндевелые сы бубак баскан мурут, бубактанган мурут. |
заиндеветь сов. бубактануу, кыроо басуу. |
заинтересованность ж. кызыгуу, кызыккандык. |
заинтересованный ~, ая, -ое 1. прич. от заинтересовать; 2. прил. кызыкк н, таламдуу; 3. прил. (увлеченный) кызыгып калган, к марданган; заинтересованная сторона 1) юр. катышы |
заинтересовать сов. кого кызыктыруу. |
заинтересоваться сов. кем-чем кызыгуу. |
заинтриговать сов. кого кызыгуусун козгоо. |
заискивание ср. бөйпөңдөө, жагынуу, кошамат кылуу. |
заискивать несов. перед кем, у кого бөйпөңдөө, жагынуу, кошама т кылуу. |
заискивающий ~, ая, -ее 1. прич. от заискивать; 2. прил. бөйпөңдөгө , жагынычтуу; заискивающая улыбка жагынычтуу күл мсүрөө. |
заискриться сов. жалт-жулт этүү, жылт-жылт этүү, жаркылдоо, жыл ылдоо, жылтыроо; глаза заискрились көздөн от чагы лды. |
займа род. п. от заём. |
займище ср. обл. займище (өзөндүн жээгинде жаздык күнү суу каптап кетүүчү жер). |
займовый ~, ая, -ое заёмдук. |
займодержатель м. заём кармоочу, облигациясы бар киши. |
займу ~, займу, займёшь I и т.д. буд. вр. от занять I. займу, з аймёшь II и т.д. буд. вр. от занять II. |
займусь ~, займусь, займёшься I и т.д. буд. вр. от заняться I. з аймусь, займёшься II и т.д. буд. вр. от заняться II. |
зайти сов. 1. (посетить кого-что-л.) кирип чыгуу; зайти в ма азин магазинге кирип чыгуу; зайти к приятелю досу на кирип чыгуу; 2. за кем-чем бара жатып, кирип ээрч |
зайца род. п. от заяц. |
зайчик м. разг. 1. уменьш.-ласк. от заяц коёнек, кичинекей к ён; 2. (световой) шоола, чагылыш (күндүн шооласынын чагылышы); зайчики на стене дубалдын боорундагы ш |
зайчиха ж. ургаачы коён. |
зайчонок м. бөжөк (коёндун баласы). |
закабаление ср. кул кылуу. |
закабалить сов. кого-что кул кылуу. |
закабалиться сов. кул болуу, кулга айлануу. |
закабалять несов. см. закабалить. |
закабаляться несов. 1. см. закабалиться; 2. страд. к закабалять. |
закавказский ~, ая, -ое Закавказье-ге т.; закавказьелик. |
закадычный ~, ай, -ое жаны бирге, өтө ынак; закадычный друг жан ы бирге дос, өтө ынак дос. |
заказ м. заказ (бир нерсени бүтүрүп берүүгө тапшыруу); за азы выполняются в срок заказдар мөөнөтүндө орун алат; сделать что-л. на заказ бир нерсени атайын з |
заказать сов. что заказ кылуу, заказ берүү; заказать костюм остюм заказ кылуу; заказать билет билет заказ бер үү. |
заказной ~, ая, -ое 1. (сделанный на заказ) заказ кылынган; за азные туфли заказ кылынган туфли; 2. (о почтовых от правлениях) заказной; заказное письмо заказной ка |
заказчик м. заказ берүүчү, заказчы. |
заказчица женск. р. к заказчик. |
заказывать несов. см. заказать. |
закаиваться несов. см. закаяться. |
закал м. 1. чыңоо, сугаруу; закал стали болотту чыңоо; стал крепкого закала аябай чыңалган болот; 2. перен. (в держка) бышыгуу, чыңалуу, чыйралуу; человек крепк |
закаливание ср. бышыктыруу, чыңоо, чыйралтуу, чыдамкай кылуу; з каливание организма денени чыңоо, денени чыйрал уу. |
закаливать несов. см. закалить. |
закаливаться несов. 1. см. закалиться; 2. страд. к закаливать. |
закалить сов. 1. что, тех. чыңоо, сугаруу; закалить сталь боло ту чыңоо; 2. кого-что, перен. бышыктыруу, чыңоо, чый алтуу; закалить здоровье ден соолукту чыңоо; зака |
закалиться сов. 1. тех. чыналуу, курчуу, сугарылуу; сталь закали лась болот чыңалды; 2. перен. чыңалуу, бышыгуу, бышу у, чыйралуу; закалиться в борьбе күрөштө бышыгуу; з |
закалка ж. бышыгуу, чыңалуу; идейная и политическая закалк кадров кадрлардын идеялык жана саясий жактан чы ңалышы. |
закалывать несов. см. заколоть. |
закалываться несов. 1. см. заколоться; 2. страд. к закалывать. |
закалять несов. см. закалить. |
закаляться несов. 1. см. закалиться; 2. страд. к закалять. |
закалённость ж. 1. (напр. стали) чыңалгандык, сугарылгандык; 2. пер н. чыңалгандык, бышкандык, чыйрактык. |
закалённый ~, ая, -ое 1. прич. от закалить; 2. прил. тех. чыңалган, сугарылган; закалённая сталь чыңалган болот, суг рылган болот; 3. прил. перен. чыңалган, бышкан, бышы |
заканчивать несов. см. закончить. |
заканчиваться несов. 1. см. закончиться; 2. страд. к заканчивать. |
закапать сов. 1. (начать капать) тамчылай баштоо; дождь закап л жаан тамчылай баштады; 2. что, разг. (запачкать) ч чыратуу; закапать себе платье көйнөгүнө чачырату |
закапризничать сов. разг. кежирлене баштоо, чыргоолоно баштоо (на р. о ребёнке); наздана баштоо (напр. о женщине). |
закапывать несов. см. закопать. |
закапываться несов. 1. см. закопаться; 2. страд. к закапывать. |
закаркать сов. 1. какылдай баштоо, каркылдай баштоо (карга жө үндө); 2. перен. жаман кабарды билдирүү. |
закармливать несов. см. закормить. |
закат м. 1. батуу; на закате күн батарда; мы любовались зак том биз күндүн батканын кызыгып карап туруучу эл ек; 2. перен. өмүр акыры, өлөргө аз калганда; жизнь е |
закатать сов. что, разг. 1. (обернуть) ороо, чулгоо; закатать в полотенце сүлгүгө ороо; 2. (заровнять) таптоо; закат ать посыпанную песком дорожку кум төгүлгөн жолду |
закатить сов. что түртүү, дөңгөлөтүү, тоголотуу; закатить те легу во двор арабаны короого түртүп кийирүү; зака ить мяч под диван топту тоголотуп дивандын алдын |
закатиться сов. 1. тоголонуп кетүү, тегеренип кетүү; мяч закати лся под диван топ тоголонуп дивандын алдына кири кетти; 2. (зайти) батуу; солнце закатилось күн батт |
закатный ~, ая, -ое батып бараткандагы, аяктап бараткандаг , акыркы; закатный луч батып бараткандагы шоола; з катный час күн батып бараткан саат. |
закатывать закатывать I несов. см. закатать. закатывать II несов. см. закатить. |
закатываться несов. см. закатиться. |
закачать сов. 1. кого-что (начать качать) ыргалта баштоо, тең елте баштоо, чайпалта баштоо, чайкалта баштоо; ве ер закачал деревья шамал дарактарды ыргалта баш |
закачаться сов. 1. ыргала баштоо, теңселе баштоо, термеле башт о, чайпала баштоо, чайкала баштоо; лодка закачала ь кайык чайпала баштады; 2. (до головокружения) чай |
закашлять сов. жөтөлө баштоо. |
закашляться сов. ыкшып жөтөлүү; закашляться от дыма түтүндөн ы шып жөтөлүү. |
закаяться сов. с неопр., разг. өкүнүү, андай ишти кайталабаск шерт кылуу, тобо кылуу; он закаялся курить ал там ки тартпаска шерт кылды. |
заквакать сов. чардай баштоо; в пруду заквакала лягушка көлм дө бака чардай баштады. |
заквасить сов. что ачытуу (напр. тесто); туздоо (напр. капусту) ; уютуу (напр. молоко). |
закваска ж. 1. ачытуу (теста); туздоо (капусты); уютуу (молока); 2. (вещество) ачыткы, камыртуруш; положить закваску в тесто камырга ачыткы салуу (кошуу); в нём видна х |
заквашивать несов. см. заквасить. |
закивать сов. чем ийкей баштоо; закивать головой башын ийке баштоо. |
закидать сов. кого-что чем ыргытуу, ыргыта берүү, ыргытып то лтуруу, ыргытып жоготуу. |
закидывать закидывать I несов. см. закидать. закидывать II несов. см. закинуть. |
закидываться несов. 1. см. закинуться; 2. страд. к закидывать I, II. |
закинуть сов. 1. кого-что (забросить) ыргытуу, ыргытып жиберү ү, жаюу, таштоо; закинуть мяч топту ыргытып жиберү ; закинуть сети тор жаюу; закинуть удочку 1) кайырм |
закинуться сов. 1. (откинуться назад) чалкалоо; голова закинула сь баш чалкалады; 2. (о лошади) жалт берүү. |
закипать несов. см. закипеть. |
закипеть сов. 1. кайнай баштоо, кайнап чыгуу; вода закипела с у кайнап чыкты; 2. перен. кызый баштоо, кайнай башт о; работа закипела иш кызый баштады; он закипел гн |
закисание ср. ачып калуу, ачый баштоо, ачыганы жетилүү. |
закисать несов. см. закиснуть. |
закиснуть сов. 1. (стать кислым) ачып калуу, ачып жетилүү; тест закисло камыр ачып жетилди; 2. перен. разг. алсыро , шалкаюу; он устал и совсем закис ал аябай чарчап, |
закись ж. хим. чала кычкыл; закись азота азоттун чала кычк лы. |
заклад м. 1. күрөөгө коюу (карыз алган акча үчүн буюм коюу); заклад имущества мүлктү күрөөгө коюу 2. күрөөлүк б уюм; взять под заклад күрөөгө буюм коюп; акча алуу; |
закладка закладка I ж. сала баштоо, түптөй баштоо, кура башто о, орнотуу; закладка здания үйдү түптей баштоо. зак ладка II ж. (в книге) чөп кат (китептин арасына салын |
закладная ж. күрөөгө коюлган өлүү мүлк жөнүндө жазылган акт. |
закладчик м. күрөөчү (күрөөгө коюлган буюмдун ээси). |
закладывание ср. күрөөгө коюу. |
закладывать несов. см. заложить. |
заклевать сов. 1. (начать клевать) чокуй баштоо, түртүү; булку (о рыбах); 2. кого (убить клювом) чокуп өлтүрүү; 3. ко о, перен. разг. (затравить) кодулоо, кайраштыруу, к |
заклеивать несов. см. заклеить. |
заклеиваться несов. 1. см. заклеиться; 2. страд. к заклеивать. |
заклеить сов. что чаптоо, желимдөө, жабыштыруу; заклеить кон верт конвертти чаптоо. |
заклеиться сов. чапталуу, желимделүү, жабыштырылуу. |
заклейка ж. 1. (напр. конверта) чаптоо, желимдөө, жабыштыруу; 2. (клейкий материал) баттуу нерсе (мис. желим). |
заклеймить сов. кого-что 1. (поставить клеймо) тамга салуу, бас у, тамга уруу, белги салуу; заклеймить тюки товара товардын таңгактарына белги салуу; 2. перен. наала |
заклепать сов. что, тех. бөрктөп чегелөө, бөрктөп кадоо. |
заклинание ср. 1. дубалоо, арбоо, дарымдоо; 2. жалынуу, жалбаруу. |
заклинатель м. дубалоочу, дарымдоочу, арбоочу. |
заклинательница женск. р. к заклинатель. |
заклинать несов. кого-что 1. (заколдовывать) дубалап салуу, ар боо, дарымдоо; 2. (умолять) жалынуу, жалбаруу. |
заклинивать несов. см. заклинить. |
заклинить сов. что шынаа кагуу; заклинить бревно устунга шын а кагуу. |
заклокотать сов. 1. (о воде) шуулдай баштоо, боркулдай баштоо, ба ркылдай баштоо; 2. (захрипеть) кырылдоо, күрүлдөө, к үркүлдөө; у него заклокотало в горле анын тамагы к |
заключать несов. см. заключить; из чего вы это заключаете? сиз бул тыянакты эмнеден чыгарып отурасыз?; заключат в себе ичине алуу, ичинде бар болуу, көрсөтүү. |
заключаться несов. 1. (состоять, содержаться) туруу, бар болуу; н ша задача заключается в следующем биздин милдет мына буларда турат; в этом пакете заключаются важ |
заключение ср. 1. (тюремное) камалуу, камакка алуу; приговорить к трём годам заключения үч жылы камакка алууга өк үм чыгаруу; предварительное заключение юр. тергөө |
заключительный ~, ая, -ое жыйынтыктоочу, корутуучу, акыркы; доклад чику предоставляется заключительное слово докла дчыга акыркы сөз берилет; заключительное заседан |
заключить сов. 1. кого (в тюрьму) камоо; заключить под стражу к макка алуу; 2. что (сделать вывод) корутунду чыгару у, тыянак чыгаруу, жыйынтык чыгаруу; из его слов я |
заключённый ~, ая, -ое 1. прич. от заключить; 2. в знач. сущ. м., ж. к малган киши. |
заклятие ср. уст. 1. см. заклинание; 2. (клятва, зарок) каргануу, ант ичүү, ант берүү; тобо кылуу. |
заклятый ~, ая, -ое барып турган, ашынган; заклятый враг бар п турган душман. |
заклёвывать несов. см. заклевать 2. |
заклёпка ж. тех. 1. (действие) бөрктөп чегелөө, бөрктөп кадоо; 2. (болт) чегелеш үчүн пайдаланылуучу болт. |
заклёпывать несов. см. заклепать. |
заковать сов. кого-что кишен салуу; заковать в кандалы кишен салуу. |
заковывать несов. см. заковать. |
заковылять сов. разг. сылтып баса баштоо, сүйрөлүп баса башто . |
заковыристый ~, ая, -ое разг. баш катыргыч, амалдуу; заковыристая задача баш катыргыч маселе. |
заколачивать несов. см. заколотить. |
заколдованный ~, ая, -ое 1. прич. от заколдовать; 2. прил. сыйкырдал ан; заколдованный круг арга кетиргич абал; баш ка ырган, чатышкан нерсе. |
заколдовать сов. кого-что 1. сыйкырдоо, көз байлоо; 2. перен. (очар овать) ашык кылуу, куштар кылуу. |
заколдовывать несов. см. заколдовать. |
заколебаться сов. 1. (закачаться) чайпала баштоо, кыймылдай башт о, чайкалуу, дирилдөө, теңселүү, термелүү; 2. перен. (прийти в нерешительность) арсар болуу, олку-солк |
заколоситься сов. баш ала баштоо; ячмень заколосился арпа баш ал а баштады. |
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
Эл-сөздүк | Другие сервисы... | 0.386 сек. |