Меню
Эл-Сөздүк

кайыр

кайыр I
ар.
добро; милостыня, подаяние, помощь бедняку, нищему;
кызы - кыздын шайыры, аманат жандын кайыры фольк. дочь его - самая весёлая из девиц, услада души;
кайыр сура- или кол кайыр сура- просить милостыню, просить подаяния;
кол кайырды мол берип, жесирге сойор кой берип фольк. много дал он подаяний, вдовам на зарез он дал овец;
кайыры жок скупой, не помогающий бедным;
билбеген ишти билдирсең, аке, бир жаныңа кайыр да фольк. если ты, батюшка, научишь неизвестному, (это уже) добро тебе самому;
кайыр! или кайыр-кош! прощайте!, счастливо оставаться!, всего хорошего!;
кайыр-кош айтышты они распрощались друг с другом;
кайыр или кайыр эми ладно, хорошо; допустим, что..; это так, но...;
кайырга чайыр см. чайыр;
кайыр-сакабат см. сакабат;
кайыр-садага см. садага.
кайыр II
противоречие, возражение;
кайыр айт- противоречить, возражать;
кайыр айтар болбосун фольк. пусть он не противоречит;
кайыр айтсам чыркырап, кесет го алма башымды фольк. если я с визгом буду противоречить, снесёт он мою голову.
кайыр III
күл кайыр то же, что күлкайыр.
кайыр- IV
отворачивать, поворачивать; возвращать;
жака кайыр- отложить воротник;
эмгек кыл, балдар, эмгек кыл - акыңды эмгек кайырат фольк. трудитесь, дети, трудитесь: труд вас вознаградит;
кайрып бер- отдать обратно, возвратить; дать сдачи (при расчёте);
эл арасы тынч болсо, олжо менен кайрайын фольк. если в народе будет спокойно, я (их вам) возвращу с добычей;
кайыра или кайра обратно, назад;
кайра көчүп келгенде когда обратно прикочует;
кайра тартып алды он оттянул назад;
кайра кара- пересматривать; кайра кел- возвратиться;
кайра (или кайра баштан) кур- (или түз-) перестраивать, реконструировать;
кайра куруу перестройка, реконструкция;
тил кайыр- возражать, перечить;
сага кол көтөрүп, тил кайырган эмесмин на тебя я руку не поднимал и тебе не перечил;
кол кайыр- поднимать руку на кого-л., сопротивляться;
кол кайырбай багынса, жоокерине тийбегин фольк. если не будут сопротивляться и покоряться, воинов ты не трогай;
сөздү чукулунан кайыр- сделать речь краткой, коснуться только самой сути.

кайыр

[kayır]
bağış, bahşiş, hayır yapma

кайыр

hayır, iyilik, karşılık beklenmeden yapılan yardım.

кайыр

кайыр (жакшылык)
кайыр-садага
кайыр-сакабат
кайырын чайыр кылуу

кайыр

кайыр (кош)
кайыр-кош

кайыр-

кайыр-, кайры (бүктөө)

кайыр

I зат. 1. Тиленчиге, дубанага, мусапырга бериле турган нерсе, жардам, садага. Кайыр үчүн ак уруп, эл аралап жүрөсүң (Жантөшев). Эл кыдырып кайырды, Сурап келе жатамын (Токтогул).
2. Ырайым, мээрим, жакшылык. Же каралар айыл жок, Калпанын бир да кайыры жок (Тоголок Молдо). Кедейлердин түбү кайыр, жан балам (Аалы).
КАЙЫР II этиш. 1. Малды бараткан багытынан башка жакка бет алдырып буруу, айдоо. Жоокерлер карап айылдан, Жаш бозой жылкы кайырган (Үмөталиев). Өрүгөн малын кайырган, Малчылары көрүндү (Жантөшев).
  1. 2.                  Бир нерсенин учун сыртына же ичине бүктөө, жапыруу, ийүү. Келген киши токтоду да, пальтосунун жакасын кайырды.
  2. 3.                  Күү черткенде, ырдаганда белгилүү бир бөлүгүн тиешелүү даражада кубулжутуу, күчөтүү же басаңдатуу. Тогуз толгоп кайырсам, Торгой болот комузум (Токтогул). Чертилген комуз чертилип, Жеңиштин күүсүн кайырган (Бөкөнбаев).
  3. 4.                  Кайтаруу, кайтарып берүү, ашыгын (мис., акчанын) кайта берүү.
  4. 5.                  Толгоо, толгоп жиберүү, бурап жиберүү.
  5. 6.                  Үзүү, толгой кармап үзүп алуу. Апа, мынча неге эрте кайырдыңыз, жүгөрү али «бышкан жок го, — дедим («Жаш ленинчи»).

¨ Жооп кайруу — жооп кайтаруу, жооп берүү. Белек ал кишиге жооп кайырган жок (Жантөшев). Батыштын жооп кайырбаганын Гүлнар таназарына алган жок (Сыдыкбеков). Кол кайруу — жооп кылып уруу, чабуу, кол кайтаруу, каршылык көрсөтүү. Кол кайырбай багынса, Жоокерине тийбегин (Жантөшев). Душмандар кол кайрый турган болсо, муну менен дүп эткизип коёбуз (Сасыкбаев). Сөз кайруу же кеп кайруу — каяша айтуу. Ал [Андрей] адатта Соня сүйлөгөндө сөз кайырчу эмес (Сасыкбаев).
КАЙЫР III сырд. Кош, кош бол деген мааниде колдонулат. Кайыр, мен кайтайын (Жантөшев). Кайыр, саламат болуңуз (Жантөшев).

Также найдены следующие похожие слова на Кыргызском языке
strtoupper(KG)
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
кайыр