Mobile view
|
чий |
1. чий (высокая жёсткая степная трава, стебли которой идут на изготовление циновок); чийден жааны кылды дейт, чырпыктан окту кылды дейт фольк. (мальчик) из чия сделал лук, из прутика сделал стрелу; чий-чирмек всякая грубостебельчатая трава; 2. циновка из чия; 3. загородка вокруг решётки юрты из циновки, сделанной из чия; чыккан кыз - чийден тышкары погов. дочь - отрезанный ломоть (букв. вышедшая замуж дочь - за загородкой); 4. то же, что чыгдан 3; чий така женские туфли на высоком каблуке, на каблуке-шпильке; чий баркыт или южн. чий бахмал вельвет в рубчик, корд; чий бурчу название прочной и красивой ткани; жаш алганың Чачыкей чий бурчу кийсе жарашат фольк. если Чачыкей, которую ты взял молоденькой, оденется в чий бурчу, ей пойдёт; сени чийдин ары жагына алып коёрмун я тебя ухлопаю; чийдей болуп катып кетти он высох как щепка; чий бут 1) тонкие ноги; 2) тонконогий; чийдин түбүн теш- или чийдин түбүн тил- или чийдин түбүн кырк- (выражение относится к тому времени, когда киргизы жили в юртах) дырявить или резать низ чия (переговариваться ночью с любимой девушкой через тайком проделанное в нижней части юрты отверстие); чийдин түбүн тырмалап, чийдин түбүн көптешсең, башың чууга чырмалат фольк. если, царапая циновку, часто будешь дырявить её снизу, не сносить тебе головы (букв. попадёт твоя голова в неприятность); сен ал кезекте тентек элең, чийдин түбүн тилчи элең стих. тогда ты был озорником, низ циновки ты дырявил; көрүп жүрөм, Токтогул, эчен зөөкүр балдардын чийдин түбүн кыркканын фольк. вижу я, Токтогул, как озорные пареньки дырявят низ циновок; чийдин түбүн аңды- искать тайного любовного свидания; чийдин түбүн аңдыган, адаты болот балдардын; карып калдың, Айдаке, бул кесиби эмес чалдардын фольк. искать тайных свиданий - обычай пареньков; постарел ты, Айдаке, это занятие не стариковское; чийдин түбүн тешкен жигит лихой ухажор. чий II чий көбүк то же, что иткел; чий баран уст. шомпольная малопулька; чий тору см. тору. чий- III 1. проводить черту, линию, борозду; разрисовывать; жер чийип, эгин эккенди билген он умел землю пахать (букв. бороздить) и хлеб сеять; бет чий- царапать (себе) лицо; катындар кара кийген жер, канатып бетин чийген жер стих. (это) место, где женщины надели траур, (это) место, где они в кровь царапали себе лицо (оплакивая покойника); 2. записывать (вносить в список); кемпирим экөөбүздү кагазыңарга чийип койгула запишите нас со старухой в ваши списки (букв. бумаги); чие байла- завязывать бабьим узлом. |
|
|
ЧИЙ |
Чий өсүмдүгүнүн бышкан маалы августтун экинчи жарымына туура келет. Өтө ката элек чийдин түбүн жумшак кезинде ыгы менен жулуп, мээлүүн кургатат. Чийди түбүнөн кетмендеп казып алууга да болот. Согуу жана чырмактоо алдында абалы боолап коюлган мунун кабыгы аарчылат. Нымдуу жайда жаткан чий чирип кетиши ыктымал. Күнөстүү Кыргызстанда чий өтө көп өскөн. Мурдагы Кыргыз ССР сүрөтчүлөр Союзунун көркөм фондусу, Кыргыз ССР театрлар Коому жана Кыргыз ССР жергиликтүү өнөр жай Министрлигинин, Бишкектеги «Кыял» менен Оштогу «Мурас» бирикмелери аркылуу жүзөгө ашырылып турулган өкмөттүк маанилүү тапшырмалар үчүн накта чийдин жердиги республикабыздын Тоң, Ысык-Көл, Ак-Талаа, Тогуз-Торо, Ат-Башы, Жумгал, Тянь-Шань, Түн, Алай-Куу, Чоң-Алай сыяктуу аймактарынан арбын даярдалган. Кенес Анархайда да бул мыкты өсөт. Бирок, айдоо аянтынын кеңейишине, жердин эрозиясына байланыштуу чийдин өсүшү улам убакыт өткөн сайын суюлуп баратат. Албетте, бул чийди даярдоону бир кыйла оордотот. Чийсиз элдик чыгармачылык нукуралыгына жетише албайт. Ошондуктан, элдик көркөм кол өнөрчүлүктүн бул түрүн бүгүнкү күндүн талабына ылайык кенен өркүндөтүү үчүн жер ыңгайына карата айрым аянттарга атайын чийди белгилүү өлчөмдө өстүрүүбүз максатка ылайыкташат. |
|
|
чий- |
|
|
|
чий |
чий баркыт чий сок- чий така чий чырмоо |
|
|
чий |
|
|
|
чий- |
|
|
|
чий |
2. Боз үйдүн керегесинин сыртынан калап коюуга же бир нерсени тосууга ж. б. колдонулуучу ушул өсүмдүктүн катуу сабактарынан жип чырмалып жасалган буюм, калканч. Капшыттан туурдукту ачып, чийди көзөп, Сундурдум ак бараңды төшүн көздөп (Үмөталиев). |
| Основные характеристики | |
|---|---|
| Часть речи | Имя существительное |
| Ед. число | чий |
| Множ. число | чийлер |
| Антонимы |
|---|
| өчүр |
Склонение по падежам - "чий"
Ед. число
| Падежи | Ед. число |
|---|---|
| Именительный Кто?, Что? | чий |
| Родительный Чей? | чийдин |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | чийге |
| Винительный Кого?, Что? | чийди |
| Местный Где?, У кого? | чийде |
| Исходный Где?, У кого? | чийден |
Множ. число
| Падежи | Множ. число |
|---|---|
| Именительный Кто?, Что? | чийлер |
| Родительный Чьи? | чийлердин |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | чийлерге |
| Винительный Кого?, Что? | чийлерди |
| Местный Где?, У кого? | чийлерде |
| Исходный Откуда?, От кого? | чийлерден |
Хотите добавить свой перевод для слово: "чий"?
Ввойти
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
чий
=