-
мээ
-
мозг;
мээ - ойлоонун органы мозг - орган мышления;
аш - ээси менен, баш - мээси менен погов. угощение (украшается) хозяином, голова - мозгом;
кара куш мээси мозжечок;
мээси козголду у него сотрясение мозга;
мээси айнып калды он умом тронулся;
мээси айнып калган абышка выживший из ума старик;
мээси көгөргөн он выжил из ума (гл. обр. о старых людях);
мээси көгөргөн чал выживший из ума старик;
мээси бөксө у него в голове винтиков не хватает;
мээм ачып кетти у меня голова распухла (от шума, гама);
мээни ачыта турган маңыз адам человек, надоедающий своими разговорами, повторяющий одно и то же;
мээ кыл- надоесть, осточертеть;
мени мээ кылба не надоедай мне, не сверли мне мозги;
сүйлөй берип, мени мээ кылып жиберди или сүйлөй берип, мээмди ачытып жиберди своими разговорами он мне все мозги просверлил;
мээге салып көр- пораскинуть мозгами; пораскинуть умом;
мээ кайнаган ысык нестерпимая жара;
көк мээ то же, что көкмөө;
мени көк мээ кылдың ты мне голову заморочил;
эшектин мээсин жеген глупый;
эшектин мээсин жедиңби? ты сдурел, что ли?
-
мээ
-
-
мээ
-
-
мээ
-
-
мээ
-
мээ
мээ абсцесси (мед.)
мээ апоплексиясы (мед.)
мээ артериясы (мед.)
мээ веналары (мед.)
мээ жетпөө
мээ кабыгы
мээ кайноо (ысыкта)
мээ кошумчасы (мед.)
мээ көбүү, шишүү
мээ кыл-
мээ кылуу
мээ оорусу
мээ сөңгөгү
мээ стволу
мээ чабуулу (мозговая
атака)
мээ чайкалуу, козголуу
мээге суу толуу
мээге чай кайнатуу
мээнин атеросклерозу
(мед.)
мээнин бети, үстү
мээнин жарты шары
мээнин чайкалышы
(мед.)
мээси айлануу
мээси ачуу
мээси бөксө
мээси бөксөрүү
мээси жетпөө
мээси кеңгирөө
мээси тунуу
мээсин чагуу
-
мээ
-
зат. 1. Баш сөөгүнө жайланышкан, адамдардын жана айбандардын нерв сисгемасынын борбордук бөлүгү болгон зат. Аш — ээси менен, баш — мээси менен (макал). Чыгарып алтын мээден ар кыл акыл, Миц сандуу билим, өнөр баарын тапкан (Бөкөнбаев). Төрт Мамытын койбостон, Жайната муштайм мээсин («Эр Төштүк»).
2. өт. Акыл, акыл-эс.
♦ Көк мээ к. көк IV. Кулак-мээни тундуруу же кулак-мээни жаруу — кулак жаңырткан катуу дабыш чыгаруу, бака-шака түшүү. Күңгүрөгөн доолбас Кулак-мээни тундурду («Семетей»). Балдар кулак-мээни жарып ышкырып да жиберишти (Жантөшев). Кулак-мээсин жейт — тынчтык бербөө, дайны жок эле жемелей берүү, тажатуу. Үйүнө кирип-чыгып күңкүлдөп аялынын кулак-мээсин жейт («Ала-Тоо»). Мээ кылуу — сүйлөй берип тажатуу, башын айландыруу.
Склонение по падежам - "мээ"
Ед. число
| Падежи | Ед. число |
|---|
| Именительный Кто?, Что? | мээ |
| Родительный Чей? | мээнин |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | мээге |
| Винительный Кого?, Что? | мээни |
| Местный Где?, У кого? | мээде |
| Исходный Где?, У кого? | мээден |
Множ. число
| Падежи | Множ. число |
|---|
| Именительный Кто?, Что? | мээлер |
| Родительный Чьи? | мээлердин |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | мээлерге |
| Винительный Кого?, Что? | мээлерди |
| Местный Где?, У кого? | мээлерде |
| Исходный Откуда?, От кого? | мээлерден |
So following similar words is found:
