-
өйдө
-
1. вверх;
чалк өйдө или чарк өйдө отвесно вверх;
өйдө жак верхняя сторона (сторона вверх по течению, сторона в направлении к истоку);
өйдө тур- подняться с места, встать, привстать;
мен өйдө туралган жокмун я не мог подняться, я не мог встать;
өйдө тур! встань!;
өйдө бол-
1) встать;
2) перен. возвыситься, преуспеть;
өйдө кара-
1) смотреть вверх;
2) перен. смотреть прямо, открыто, в лицо;
өйдө карап сүйлө говори прямо;
алар эл алдында өйдө карай албай, журттан обочолоп калышты они не могут людям смотреть в глаза, от народа отошли;
өйдө карабаган келин или өйдө карап сүйлөбөгөн келин очень застенчивая, скромная молодуха;
2. перен. выше, лучше;
ал сенден алда канча өйдө он (в каком-л. отношении) гораздо выше тебя;
төөлүк өйдө несравненно лучше (букв. с верблюда выше);
көңүлү өйдө көтөрүлүп калды его настроение поднялось;
3. с предшеств. исх. п. начиная от... (и выше), вплоть до...;
баладан өйдө даже дети, включая детей;
базарга барганынан өйдө кеп салды он рассказывал обо всём вплоть до поездки на базар;
жолубуздун ой-чуңкурунан өйдө билет нашу дорогу он знает вплоть до последней неровности;
коёндун жатагынан өйдө билет он (тут, там) все тропинки знает;
аягынан өйдө с начала и до конца;
өйдө-ылдый изменчивый, непостоянный;
дүйнө ушинтип өйдө-ылдый боло берет тура мир (т.е. наша повседневность) меняется то так, то этак (в жизни могут быть всякие превратности);
өйдө-ылдый сөз разговоры о том о сём; всякие разговоры (и приятные, и неприятные);
эрди-катын болгон соң, өйдө-ылдый айтышат у мужа с женой всякие разговоры бывают (и ласковые, и бурные);
өйдө-ылдый айтып көрдү он пробовал говорить и так и этак (напр. пытаясь выявить мнение собеседника);
өйдө-төмөн басты он ходил взад и вперёд;
өйдө көч или эл өйдө көчөт божья коровка (насекомое);
аяк өйдө см. аяк I.
| Негизги мүнөздөмөлөрү | |
|---|---|
| Сөз түркүмү | Зат атооч |
| Жекелик сан | өйдө |
| Көптүк сан | өйдөлөр |
Жөндөлүшү - "өйдө"
Жекелик сан
| Жөндөмөлөр | Жекелик сан |
|---|---|
| Атооч Ким? Эмне? | өйдө |
| Илик Кимдин? Эмненин? | өйдөнүн |
| Барыш Кимге? Эмнеге? | өйдөгө |
| Табыш Кимди? Эмнени? | өйдөнү |
| Жатыш Кимде? Эмнеде? | өйдөдө |
| Чыгыш Кимде? Эмнеде? | өйдөдөн |
Көптүк сан
| Жөндөмөлөр | Көптүк сан |
|---|---|
| Атооч Кимдер? Эмнелер? | өйдөлөр |
| Илик Кимдердин? Эмнелердин? | өйдөлөрдүн |
| Барыш Кимдерге? Эмнелерге? | өйдөлөргө |
| Табыш Кимдерди? Эмнелерни? | өйдөлөрдү |
| Жатыш Кимдерде? Эмнелерде? | өйдөлөрдө |
| Чыгыш Кимдерден? Эмнелерден? | өйдөлөрдөн |
Котормолордун мисалдары: өйдө
Кыргызча
Орусча
өйдө;
вверх;
Мындан бөлөк Кыргызском тилинде табылган окшош сөздөр:
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
өйдө