Меню
Эл-Сөздүк

Эл

ЭЛ – 1) конституциялык укуктун теориясында ошол мамлекеттин аргандай улуттук жалпылыктарга бөлүнүшкөнүнө карабастан, бирдиктүү социалдык-экономикалык жана саясий жалпылыкты түзгөн калкынын баары. Бул мааниде заманбап конституциялар Э. жөнүндө мамлекеттеги «эгемендүүлүктүн алып жүрүүчүсү жана бийликтин жападан жалгыз башаты» катары карайт. «Э» түшүнүгү кандайдыр бир мамлекеттин аймагы менен байланышпаган (бул учурда «Э» аталгысы «улут», «этностук жалпылык» аталгысына түгөйлөш) башкалардан өзгөчөлөнгөн улуттук-маданий жалпылыкты дагы билдирет; 2) элдердин эларалык укук тармагынын субъекти. Э. биринчи жолу 1945-жылы БУУнун Уставында «элдердин тең укуктуулугу жана өзүн өзү аныктоо» принциби бекитилгенинин натыйжасында гана эларалык укуктун жалпы таанылган субъекти болуп калган. Ошону менен бирге эле, ушул убакытка чейин эларалык коомчулук тарабынан жалпы таанылууга жетишкен «Э.» түшүнүгү жок. Эларалык укук эле эмес, этнографиялык адабияттарда дагы бул багыттагы талаштар ХIХ кылымдан бери карай келе жатат. Көпчүлүк аныктамалардын негизинде белгилүү аймакта тарыхый жактан калыптанган, башкалардан тилинин жалпылыгы, салыштырмалуу туруктуу маданий жана дүйнө тааным өзгөчөлүктөрүн таанышкан, ошондой эле өздөрүнүн биримдигин жана белгилүү өз аталышы бар адамдардын жалпылыгы жатат. Иш жүзүндө «Э.» түшүнүгү аркыл учурларда уруу, уруулардын тобу, элдүүлүк, этностук улут, диний жалпылык, тилдик жалпылык дегендерди өзүнө камтыйт.

эл

эл
эл алды
эл аралык
эл аралык келишим
эл аралык кредит (экон.)
эл аралык кыймыл сая сат
эл аралык соода
эл аралык температу ралык шкала (физ.)
эл аралык укук
эл аралык уюмдар
эл аспаптар оркестри
эл асты
эл аягы суюлуу
эл болуу
эл депутаттар кеңеши
эл достугу
эл жатарда
эл жатканда
эл-жер
эл-журт
эл заседателдери
эл кайда көчөт (эл кө чөр эмес)
эл караган бети жер ка роо
эл катарына кошулуу
эл каттоо
эл комиссариаты
эл көзүнө
эл оозу элек
эл оозуна алынуу
эл өкүлдөр жыйыны
саясат
эл сүрөтчүсү (иск.)
эл чабар (оюн)
эл чарба тармактары
эл чарбасы
эл чыгармачылыгы
эл эсеби (экон.)
элге билим берүү
элдин бетин карай ал боо

эл

зат. 1. Мамлекеттин, өлкөнүн калайык калкы. Эмгек этип жашыңдан, Элге жаксаң эң кызык (Токтогул).
2. Улут, белгилүү бир тилде сүйлөгөн калк. Кыргыз эли ар тараптан гүлдөп өсүүдө. Элдерди мактап өзүңдү [кыргызды], Алардын кылба кийини (Сарногоев).
3. Өлкөнүн негизги массасы (таптык коомдо бийлик жүргүзүүчү таптын эзүүсүндө болгон калк). Эмгекчи эл.
4. Адам, киши. Эл жокто сүйлөшөлү деп, конторунан чыгып кетти («Советтик Кыргызстан»).
♦Эл болуу — тилектеш, ынтымактуу болуу, касташпоо. Эл бол десем эл болдуң, Эгер жок менин арманым («Курманбек»). Эл эмес — жоо, каршы, душман. Шыгайдын уулу Чынкожо, Семетей сага эл эмес («Семетей»). Элден мурда же эл асты болуп — эң мурда, адегенде. Элден мурда бул ишти бүтүрө коёлу, анан жай сүйлөшөлү («Ала-Тоо»). Эл асты болуп биз келиптирбиз («Советтик Кыргызстан»). Эл кайда көчөт — майда-майда темгил тактары бар кызыл, сары түстүү кичинекей коңуз.
Формы слова: эл
Основные характеристики
Часть речиИмя существительное
Ед. числоэл
Множ. числоэлдер
Синонимы
мамлекет
калк
журт
Связанные слова
элдүү
элсиз
элчи
элчилик
Склонение по падежам - "эл"
Ед. число
ПадежиЕд. число
Именительный Кто?, Что?эл
Родительный Чей?элдин
Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда?элге
Винительный Кого?, Что?элди
Местный Где?, У кого?элде
Исходный Где?, У кого?элден
Множ. число
ПадежиМнож. число
Именительный Кто?, Что?элдер
Родительный Чьи?элдердин
Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда?элдерге
Винительный Кого?, Что?элдерди
Местный Где?, У кого?элдерде
Исходный Откуда?, От кого?элдерден

Также найдены следующие похожие слова на Кыргызском языке
strtoupper(KG)

Похожие слова на других языках:
RU
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
эл