Перевод слово «баш» с Kırgız на Kırgız язык в

Кыргыз тилинин орфографиялык сөздүгү (Карасаев) (kg-kg)

баш

баш
баш айлануу
баш ал- (мис., эгин)
баш аламан
баш аламандык
баш алуу, баш берүү (кудалашуу)
баш ат
баш-аяк
баш бак-
баш барак (комп.)
баш бармак
баш бербөө (баш ийбөө)
баш бол-
баш босого
баш буттуулар (биол.)
баш жазуу (похмелье)
баш жазуу (комп.)
баш ий-
баш ийке-
баш калаа (борбор)
баш калкала-
баш кат
баш катырма
баш келте
баш кесер
баш-көз
баш кийим
баш кош
баш көтөрбөө
баш кыл-
баш маана (маанек)
баш макала
баш маңка (ылаң)
баш мүчө (лингв.)
баш мыйзам
баш оору
баш-оту менен
баш сүйлөм
баш тамга
баш таңмай
баш тартуу (көнбөө)
баш тартуу (кулдук уруу)
баш тоголотуу (жол көрсөтүү)
баш уруу (жалынуу)
баш-уч
баш чалгыч(керегенин)
баш ылдый
баш-этек
башка чыгуу (бийлеп
алуу)
башма-баш
баштан аяк
башты байлоо
башы ачык
башы байлануу
башы бышкан
башы бышуу
башы катуу
башы оор
башын албоо
башын аттоо
башын байлоо
башын жутуу
башын катуу
башы маң болуу
башын куттуктоо
башын саюу
башын ташка койгулоо
башын тегеретүү
башына келүү
башына кирбөө
башына тийүү, башына
түшүү

Кыргыз тилинин түшүндүрмө сөздүгү (kg-kg)

баш

зат. 1. Адам менен айбандын көз, мурун, ооз, кулак, мээ орношкон мүчөсү.

2. Адамдын өзү, керт башы. Жалгыз баш киши. Төрт баш бүлө. Миң өнөр бир башына көптүк кылбас (Нуркамал).
3. Арпа, буудай, конок, таруу сыяктуу эгиндин дан байлаган уч жаккы бөлүгү, дандуу жагы. Дандарың жерге тушпөсүн, Башыңды бирөө үзбөсүн (Осмонов). Бир баш буудай. Таруу баш алган кез.
4. Башчы, жетекчи. Кербен башы. Миң башы.
5. Төбөсү, кылда учу. Бактын башы.
6. Башталган жери. Көчөнүн башы. Суунун башы. Арыктын башы.
7. Үстү, кашы. Иштин башында туруу.
8. Негизги, биринчи, мыкты. Баш байге. Баш козу.
9. Алды жактагы, биринчи орундагы, үстүндөгү. Баш тамга. Баш босого. Баш макала.

♦ Башына суу куюу к. куй III. Кашка баш — 1) куу, бышкан, дасыккан; 2) башында, маңдайында чачы жок. Баш маанек к. маанек. Баш чалгыч — керегенин башын кыркалата чалып курчап коюучу кооз сызма. Ак кийиз басып кылдатып, Баш чалгычы жибектен Баарын сонун чырматып («Олжобай менен Кишимжан»). Баш байлоо — кудалашып, кудалыкка макулдашып, кызды келиндикке негиздеп коюу. Боз баш — жаш, ар нерсеге көп түшүнө бербеген. Беш жолдошуң бар экен, Бешөө тең боз баш бала экен («Саринжи—Бөкөй»). Баш кесер к. кесер. Кара башы к. кара III. Артык баш к. артык. Как баш—кары кишилерге наалат айтканда колдонулат. Куу баш — баласыз, бала көрбөгөн. Баш алуу — жок кылуу, өлтүрүү, башын кесип таштоо. Баш тосуу — тобокелге салуу, кайраттануу, кыюу. Жанында бирге боломун, Өлүмгө башты тосомун (Турусбеков). Башы менен — биротоло, бүт боюнча. Башма-баш— эч кандай үстөк кошпой (алмашканда, айырбаштаганда). Баш багуу — башын созуп, башын киргизип кароо. Баш көтөрүү — 1) ордунан туруп отуруу, башын жогору кылуу. Баш көтөрүп көзүңдү ач («Курманбек»); 2) каршылык көрсөтүү. Баш көтөргөн душманды Темир колго кысабыз (Аалы). Башкөз болуу — акыл айтып, башкарып туруу; каралашуу, көз салуу. Журт ээси — башкөз боломун деп, жашынан бир айылдын жигиттерин сүрө чыккан (Сыдыкбеков). Башы ачык — эч кимге тиешеси жок, эч ким ээ болбогон. Баш тартуу — тайсалдоо, качуу, макул болбоо, киришпөө. Баш кошуу к. кош III. Баш ийүү к. ий III. Баш сүйлөм — багыныңкы сүйлөмдөр менен кошулуп, татаал сүйлөмдү уюштуруучу сүйлөм. Баш мүчө — сүйлөмдүн ээ, баяндоочу

баш

баш

Ед. число

Множ. число

Кыргыз тилинин морфологиясы