-
ачык
-
I сын. 1. Жабык эмес, жабылбаган. Кызыл үйдүн эшиги ачык экен (Сыдыкбеков).
- 2. Айланасында эч нерсе жок, бош, ээн. Ат баккандар аттарын короодогу ачык жерге чыгарыптыр (Убукеев).
- 3. Жашыруун эмес. Ачык добуш берүү. Ачык нааразылык көрсөтүп чыгуу.
- 4. Каалоочулардын баары катыша турган. Партиянын ачык чогулушу.
- 5. Булутсуз, эч булут жок. Асман саратан жайдагы Соң-Көлдүн түзүндөй мелтиреп тунук, ачык (Бейшеналиев).
- 6. Даана, айкын. Коңгуроодой ачык үнүн чыгарып бирдемелерди айтып калат (Сыдыкбеков).
- 7. Уялчаак эмес, айтар оюн шар айткан, ичинде сактабаган. Адыл — ачык мүнөздүү.. салмактуу жигит (Сыдыкбеков).
♦ Айдан ачык — к. ай I. Кабагы же көңүлү ачык — көңүлү көтөрүңкү, шат, көңүлдүү. Ачык-айрым — оюн ачык айткан, сыр сактабаган, жайдары. Ачык ооз — аркы-беркини көп байкабаган, аңкоо, элегей. Колу ачык — берешен, март, жоомарт, эч нерсени аябаган. Көзү ачык — 1) диний түшүнүк боюнча: ар кандай жин, шайтанды ж. б. көрө билген. Мазардын ээлери көзү ачык бакшыларга көрүнөт (Аалы); 2) көптү билген, келечекти көрө билген, ар нерседен кабары бар. «Кум бириксе таш болот, кул бириксе баш болот, — дечү экен көзү ачык бабаларыбыз (Аалы). Көзү ачык кетүү — к. көз. Маңдайы ачык же ачык жүздүү — жайдары, пешенелүү; көңүлү куунак.
АЧЫК II ачуу II менен бирдей.
АЧЫК III этиш. Курсагы ачуу. Манас сага келгени, Арык элек семирдик, Ачыккан элек, тоюндук («Манас»).
Склонение по падежам - "ачык"
Ед. число
| Падежи | Ед. число |
|---|
| Именительный Кто?, Что? | ачык |
| Родительный Чей? | ачыктын |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | ачыкка |
| Винительный Кого?, Что? | ачыкты |
| Местный Где?, У кого? | ачыкта |
| Исходный Где?, У кого? | ачыктан |
Множ. число
| Падежи | Множ. число |
|---|
| Именительный Кто?, Что? | ачыктар |
| Родительный Чьи? | ачыктардын |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | ачыктарга |
| Винительный Кого?, Что? | ачыктарды |
| Местный Где?, У кого? | ачыктарда |
| Исходный Откуда?, От кого? | ачыктардан |
Также найдены следующие похожие слова на Кыргызском языке
