-
маңдай
-
1. лоб;
баатыр болчу жигиттин маңдайынан билинет фольк. станет ли парень богатырём, узнаётся по его лбу;
сүйүнгөндөн маңдай айрылбайт, корккондон жүрөк жарылбайт погов. от радости лоб не треснет, от страха сердце не лопнет;
баатырдын көркү - маңдайда, чечендин көркү - таңдайда погов. украшение молодца - лоб, украшение красноречивого - нёбо;
жазы маңдай или ирон. босого маңдай
1) широкий лоб;
2) перен. ясный лоб (признак ума, обаятельности, добродушия);
жазы маңдайына ок тийип, жыгылып калган в его ясный лоб попала пуля, и он упал;
таманын жерге тийгизбей, маңдайын күнгө күйгүзбөй фольк. не допуская, чтобы нога её касалась земли, не допуская, чтобы солнце пекло её лоб (содержа в холе и неге, как напр. муж любимую жену);
так маңдайдан атака коюп атаковав прямо в лоб;
2. противоположная сторона;
кайда бастырып калдыңыз? - Маңдайга куда едете? - На ту сторону;
теке (неправ. тике, южн. т к ) маңдайда как раз напротив;
үйдүн так теке маңдайында как раз напротив дома;
теке маңдай туруп алып, сүйлөшүшөт они разговаривают, стоя друг против друга;
маңдай-тескей друг против друга, визави;
биз бир жак, алар бир жак болуп, маңдай-тескей отурабыз мы сидим друг против друга: мы по одну сторону, они по другую;
3. перен. то же, что бешене;
маңдайга түшсө если суждено;
маңдайына сызган или маңдайына чийген или маңдайына жазган ему на роду написано, ему суждено;
маңдайына бүткөнү үч кой всё, что он имеет, это три овцы;
маңдайга бүткөн балам мой единственный сын (говорит мать о малолетнем);
мандай тери плата за труд (букв. пот лба);
маңдай теримди бергин уплати мне за мой труд;
маңдайдагы кашка тиш (в стихах часто вместо кашка тиш) резцы (зубы);
карыган сайын дүйнө маңдайга келет или карыганда дүйнө кишинин маңдайына келет погов. к старости человек начинает любить богатство, становится скупым;
маңдайы жарык радостный, довольный;
ынтымак менен адилдик бар жерде душман күчсүз, элдин маңдайы жарык где согласие и справедливость, там враг бессилен, а народ доволен;
маңдайы жарылды он обрадовался, он очень доволен, он сияет от радости;
маңдайы жарылган кубаныч бурный восторг;
маңдай жарыт- обрадовать, доставить удовольствие;
маңдайы кайкы или маңдай сөөгү кайкы несчастный, обездоленный;
маңдайдан басып өтө албайт он не может пройти перед ним, он его боится;
маңдайга сый- или маңдайга бат- приносить счастье, удачу; обладать высокими качествами;
сенин маңдайыңа батчу бала беле? а уж будто этот паренёк лучше тебя!;
бет маңдай см. бет.
-
маңдай
-
маңдай, маңдайы
маңдай бети
маңдай булчуңу
маңдай дөмпөгү, чеке
маңдай жылытарлык
маңдай көндөйлөрү, ко булдары (мед.)
маңдай рефлектору (мед.)
маңдай сөөгү кайкы
(бактысыз)
маңдай сөөгүнүн урчу гу (мед.)
маңдай сөөк кобулу (мед.)
маңдай тери
маңдай тери кайтуу
маңдай-тескей
маңдай шамы, чырагы
маңдай эмгеги (бөбөктүн)
маңдайга бүткөн
маңдайга жазганды кө рүү
маңдайга жазуу
маңдайга жазылган
маңдайы ачык
маңдайы жарык
маңдайы жарылуу
маңдайы жылыбоо
маңдайы тайкы
маңдайына жазуу
маңдайына сыйбоо
-
маңдай
-
зат. 1. Баш сөөктүн каштан жогорку чачка чейинки бөлүгү, чеке. Жалындуу илебине чыдай албай, Жалбарып маңдайыңдан өбөр элем (Аалы). Жоголуп кетсе белгилүү маңдайында агы бар (Токтогул).
2. Бет алды тарап, бет жак, өзү турган жерден алганда каршы жагы. Ал маңдайдагы зоонун чокусун карап калды (Абдукаримов). Суунун аркы маңдайында.. кырманчылар от жагышып, көжөсүн кайнатууда (Айтматов).
3. Тагдыр жазмыш. Ажалдуубуз өлөрбүз, маңдайга жазса көрөрбүз («Сейтек»).
♦ Теке маңдай — дал бет алды, тушу. Жапар телеграфтын теке маңдайына эс алды (Баялинов). Маңдай-тескей — бетме-бет. Маңдай-тескей төрүнө, Малчынын көрдүм жайлашын (Осмонкул). Биз бир жак, алар бир жак болуп маңдай-тескей турабыз.
Котормолордун мисалдары: маңдай
Кыргызча
Орусча
маңдай
противоположная сторона ;
Котормолордун мисалдары: маңдай
Кыргызча
Англисче
маңдай
opposite side ;
Мындан бөлөк Кыргызском тилинде табылган окшош сөздөр:
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
маңдай
| Эл-сөздүк | Бөлөк сервистер... | 0.0589 сек. |
|