-
жый
-
жый I
то же, что жыш;
жын учурайт часто встречается, изобилует.
жый- II
собирать, собирать в кучу; накапливать;
жыйса - жеңдей, жайса - көлдөй загадка соберёшь - как рукав, расстелешь - как озеро (отгадка чий; см. чий I 1);
жаман катын, терисин жыйбай, иттен көрөт погов. дурная баба кожу не убирает, а собаку винит (за то, что она съела кожу);
тапкан-жыйган или жыйган-терген накопленное, то, что заработано и сбережено;
жыйган-терген акча денежные сбережения;
бардыгер тапкан-жыйганым всё, что я собрал и накопил; всё, что имею;
ат ичин жыйбады лошадь не подтянулась, не подтянула брюхо (не спустила лишний жир);
тизгин жый- натянуть поводья;
аттын тизгинин жыйып жүр или оозун жыйып жүр натягивай крепче повод, подтягивай голову лошади;
ат оозун жыйбай пустив коня полным ходом;
оозумду жыйып алгыча "барбайсың" деди не успел я ещё кончить говорить, а он уже сказал "не пойдёшь".
-
жый
-
этиш. 1. Бир жерге чогултуу, топтоштуруу, жыйнап алуу. Кызылча жайган талаадан Кыштакка чубап эл жүрдү (Маликов). Даңктуу келин, сен жыйдың Ак булуттай кебезди (Аалы). Кедейлер отун жыйды алда кайдан (Маликов). - 2. Үйдүн ичин иретке келтирүү, жууркан-төшөктү, идиш-аякты ж.б. жыйыштыруу, жыйнап коюу. Жүк жый. Идиш-аякты. жыйып кой.
- 3. Калыбына келтирүү, мурдагысындай болуу; күчөтүү, толуктоо. Эсин жыйды. Эс-учун жыйды. Күч жыйды. Кайратын жыйды.
¨ Оозун жыйып алгыча к. ооз. Аттын оозун жыюу — тизгинин тартуу, тизгинин тартып, басыгын жайлатуу. Тизгин жыюу — аттын оозун тартуу, аттын оозун тартып, жүрүшүн жайлатуу же токтотуу. Аттын тизгинин жыйбай чаап жүрүп отурушту (Бөкөнбаев). Ичин жыюу — ичи тартылып, сынына келүү, табына келе баштоо (ат, көбүнчө тапталган күлүктөр жөнүндө). Жыйган-терген — тапкан ар кандай оокат-тиричилик, мүлк, дүнүйө. Жыйган-терген бирин-эки оокат.
So following similar words is found:
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
жый