Мобильный режим
|
көр |
ир. слепой, слепец; көзү көр 1) слепой; 2) перен. человек, который не обращает внимания на зло, на плохое (делает вид, что не заметил); көр чычкан южн. крот; сен көр, мен көр болуп кетти как в воду кануло; былтыр бир кат келди, кийин - сен көр, мен көр в прошлом году (от него) пришло одно письмо, а потом ни слуху ни духу; ошол күндөн ушул күнгө - сен көр, мен көр эч бир дарексиз с тех пор и до сего времени ни слуху ни духу, никаких вестей; көр айгыр растяпа. көр II ир. (пишется и гөр, что соответствует южно-киргизскому произношению) могила; бирөөгө көр казсаң, кенен каз погов. если другому роешь могилу, рой просторней (возможно, сам будешь в ней лежать); баатырлар өлгөндө көрдүн кеңдигин найза бою казат когда умирает батыр, могилу роют шириною в длину копья; дөөлөс төрүн бербейт, өлсө, - көрүн бербейт погов. (представитель рода) дөөлөс почётного места своего (см. төр 1) не уступит, умрёт - могилы своей не уступит; пролетариат - капитализмдин көрүн казуучу пролетариат - могильщик капитализма; көрдөй или көрдөй караңгы мрачный, тёмный; алачык ичи караңгы көр сыяктанат внутренность шалаша похожа на тёмную могилу; кайда барса да Мамайдын көрү погов. куда ни пойди - всё Мамаева могила; куда ни кинь, всё клин; көрдөн чыга калгандай вдруг, внезапно (букв. как из могилы выскочил); көрбөгөнү көр болду он не видал только могилы; он прошёл огонь и воду; өлүп, көрдү көрбөдүм я все беды испытал (букв. умерев, не видел могилы); көрүмө баш багып турам я стою на краю могилы (букв. заглядываю в свою могилу); көр оозунда на краю могилы (близок к смерти); көр оозун кысташып фольк. схватившись не на живот, а на смерть (букв. прижимая друг друга к краю могилы); көр оозунан кайра тартты он был на волосок от смерти (букв. он повернул обратно от могилы); көргө киргиче до могилы (до самой смерти); көр азабы рел. муки могилы (см. Мүңкүр II); көр-жер или южн. көр-шор то-сё, всякая мелочишка, всякие вещички; мени көр-жерге жумшай берет он заставляет меня делать всё, что только придётся; он помыкает мною; көр оокат всякая мелкая и надоедливая работа по дому, по хозяйству; көрү күйсүн! бран. сгори его могила!; атаңдын көрү! или атаң көрү! будь ты неладен! (букв. могила твоего отца!); көрдөн сууруп, көргө салып тилдептир он ругал на чём свет стоит (букв. он ругал, вытащив из могилы и положив в могилу); көр байге небольшие скачки на поминках; поминальные скачки; телтору атты бербеймин, көр байгеге чаптырам фольк. гнедого коня я не дам, я пущу его на поминальные скачки; көр жеме см. жеме; кайсы көрдөн эле с какой это стати; кайсы көрдөн азыр эле үйлөнө коёюн! с какой бы это стати я сейчас же женился! көр- III 1. видеть, увидеть; көрбөс төөнү да көрбөйт погов. кто не видит, тот и верблюда не заметит; "көрдүм" деген көп сөз, "көрбөдүм" деген бир сөз погов. сказать "видел" - много слов, сказать "не видел" - одно слово (видевшего будут расспрашивать, а ответивший "не видел" избавлен от дальнейших расспросов); атаңды көргөндөн акыл сура погов. совета проси у того, кто отца твоего видел (т.е. с ним жил, был близок); ата көргөн ок бычат, эне көргөн тон бычат погов. тот, кто отца видел (с отцом жил), стрелы обделывает, та, которая мать видела, одежду кроит (об обязанностях мужчины и женщины в феодальном быту); көргөн көзгө, уккан сөзгө караганда судя по достоверным сведениям (букв. судя по видевшему глазу и слышанному слову); көз көрбөгөн рекорд невиданный рекорд; кулак угуп, көз көрбөгөн (такое) не слыхано и не видано (о хорошем или плохом); экинчи көрөм деп ойлобо больше ты уже не увидишь (букв. не думай, мол, встречу вторично); 2. испытать, пережить; көрбөгөнү калбаган он всё испытал; нет ничего, чего бы он не испытал; мен эрте көрө жүргөн кишимин я (это) уже раньше испытал; для меня (это) не как снег на голову; ой, жакшылык көрбөгүр! ой, чтоб тебе добра не видать!; көрбөгөнү көр болду, жебегени бок болду фольк. не испытал он (только) могилы, не ел он (только) дерьма (об испытанных бедах и лишениях); көп менен көргөн той погов. на миру и смерть красна (букв. то, что пережито вместе с народом, - пир); жылкычы бир көргөнүн хан, бир көргөнүн ит көрбөйт погов. то, что испытывает табунщик, (только) часом хан, (только) часом пёс испытывает (о раздолье на летних пастбищах и зимних муках табунщика); көрбөгөндү көрдүм 1) я испытал такое, что и врагу своему не пожелаю; 2) я видел удивительно красивое или я испытал наслаждение; курдашым Манас барында көрбөгөндү көргөмүн, Абыкенин тушунда ар жорукка көнгөмүн фольк. когда был жив мой друг Манас я наслаждался, (а вот теперь) при Абыке привык я ко всяким (его) выходкам; биздин көчөдө болуп көрдүңүз беле? вы пробовали бывать на нашей улице? на нашей улице вы бывали? 3. считать чем-л., принимать за что-л.; көп көр- принимать за многое, считать многим; аз көр- считать недостаточным; мингениң жакшы ат болсо, алысты жакындай көр погов. если ты сел на хорошего коня, то считай далёкое близким; атымды ат көрбөйт он мою лошадь лошадью не считает; башыңа тоо түшсө, чымындай көр погов. если на твою голову свалится гора (бед), прими за муху (не падай духом); 4. с предшеств. исх. п. считать кого-л. виновником, причиной чего-л.; сенден көрдүм я тебя считаю виновником; жаман катын терисин жыйбай, иттен көрөт, башын жуубай, биттен көрөт погов. дурная баба шкуру не убирает, да собаку винит, голову не моет, да вшей винит; өз башыбыздан көрөбүз уж как нам суждено будет; 5. с предшеств. формой деепричастие прош. вр. попробовать, попытаться; кылып көр попробуй сделать; көтөрүп көр попробуй поднять; ушул китепти карап көрчү посмотри-ка вот эту книгу (можешь не читать внимательно); 6. с предшеств. формой деепричастие наст. вр. выражает категоричность приказания или настойчивость просьбы; көргөзө көргүн көзүмө фольк. представь его пред мои очи; кара нарга жүктөй көр навьючь на чёрного верблюда; белинен кармап бүктөй көр фольк. схвати его за поясницу и согни; мине көр возьми да сядь верхом; жиниме тие көрбө! смотри, не раздражай меня!; Токоңдон үйрөнүп келе көр ты поучись (воспользуйся случаем поучиться) у своего Токо; айлыңа аман жете көр, калкыңдын жүзүн көрө көр фольк. благополучно достигни аула, на лик своего народа взгляни; болуп көрбөгөндөй на редкость; невиданный; көрө жатарбыз там видно будет, подождём - увидим; көрө алды удостоил благосклонности, остался доволен (напр. хан, принимая подданного); ичкен ашыңдай көр или бөркүңдөй көр никаких сомнений; это уж точно; считай, что уже у тебя в руках (букв. считай, что это пища, которую ты принимаешь, или считай это как бы своей шапкой); качан көрсөм, тойдон көрөм когда бы (тебя) ни увидел, (всегда) вижу на пиру (о человеке, которого часто встречают в одном и том же месте); ушуну көрмөк болчу это он и должен был ожидать (о неприятности); так ему и надо!; ушуну көрмөксүң! так тебе и надо!; көрсө,... оказывается,...; көрсөң муну! вон ведь оно что!; подумаешь!; көрдүңбү! посмотри-ка вот на него!; вот ведь он что выдумал или вытворяет!; көрсө - копор разг. (о человеке) увидит - жадно набросится (пока не видит, не чувствует потребности; в некоторых говорах это выражение считается неприличным); жакшы көр- питать симпатию, любить; жаман көр- не любить, ненавидеть; уйку көрбөйт он сна не видит (не спит, не имеет возможности спать); маакул көр- одобрить; бала көр- иметь ребёнка, иметь детей; Каныш көпкө чейин төрөбөй жүрүп, карыган кезде бир бала көрдү Каныш долго не рожала, когда состарилась, родила ребёнка; ушул аялынан бала көргөн жок от этой своей жены он детей не имел; көргөн эне родная мать; көргөн энең мен эдим, көтөргөн энең Акканыш твоя родная мать - я, воспитательница - Акканыш; пайда көр- иметь пользу, видеть пользу; пайдаңды көрбөдүм я не видел от тебя пользы; аз да болсо (или аз болсо да), көптөй көрүңүз не пренебрегайте малым, не обессудьте на малом; аз болсо да, көптөй көрүп, ушуну алып коюңуз не обессудьте на малом, примите вот это (в дар); көрө албастык или көрө албоо зависть; эрте көрдүм см. эрте; бул көрө, андан көрө см. көрө II; көрө кел см. көрөкел; кимди ким көрдү кылып см. ким; көрөйүн деген көзү жок см. көз; күн көр- см. күн. |
|
|
көр- |
|
|
|
көр |
|
|
|
көр |
kör |
|
|
көр |
|
|
|
көр |
|
|
|
көр- |
көрбөгөндү көрүү көргөн-уккан көргөн-билген көрө алба- көрө-албастык көрө албоо көрө албоочулук көрө бер- көрө жат- көрө кел- көрө кет- көрө сал- көрө тур- |
|
|
көр |
көр азабы көр акыл көр байге көр болуу көр жеме көр-жер көр кабак көр казуу көр кашка көр оозуна бут салуу көр оозунан кайтуу көр оозунда көр оокат көр соода көр турмуш көр чеңгел көр-шор көрбөгөнү көр болуу |
|
|
көр |
көр айгыр көр болуу көр чычкан |
|
|
көр |
¨Көр турмуш — абдан кыйын, оор турмуш. Көр оокат — жабыркаган, жетишпеген оокат. Көр-жер — жалпы эле майда-чуйда буюмдар. Үй-ичке керектүү көр-жер, камдайбызбы (Бейшеналиев). Көр чеңгел — чоң чеңгел, баарын бир шыпырып кетсе толбогон чеңгел же обору ач, тойбогон киши маанисинде. Көр казуу – бирөөгө жамандык кылуу, жамандык издөө. Көр азап — оор азап, кыйын турмуш. Көр азабын көрүптүр, Жети жыл анда жүрүптүр («Манас»). Көрбөгөнү көр болуу — кыйынчылыкта болуу, азап-тозокко дуушар болуу. Көрбөгөнүм көр болду, Кирбегеним жер болду («Эр Табылды»). Көр оозунда — өлүм алдында. Көр байге — кадырлуу адамдар өлгөндө ат чаптырып, ошого берилүүчү байге. Көр жеме – майда жемечил, майда жеме. Көр жеме кайнатамдын көрсөтпөгөнү калган жок («Ала-Тоо»). Чыдай албайм сенин көр жемеңе (Байтемиров). КӨР II сын. Сокур. Боорум үшүп чер болду, Көзүм көрбөс көр болду (Тоголок Молдо). КӨР IIIэтиш 1. Көз жүгүртүү, көрүү сезими менен байкоо. Көрбөс төөнү да көрбөйт (макал).
¨ Көрө албоо — ичи тарлык кылуу. |
| Основные характеристики | |
|---|---|
| Часть речи | Имя существительное |
| Ед. число | көр |
| Множ. число | көрлөр |
Склонение по падежам - "көр"
Ед. число
| Падежи | Ед. число |
|---|---|
| Именительный Кто?, Что? | көр |
| Родительный Чей? | көрдүн |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | көргө |
| Винительный Кого?, Что? | көрдү |
| Местный Где?, У кого? | көрдө |
| Исходный Где?, У кого? | көрдөн |
Множ. число
| Падежи | Множ. число |
|---|---|
| Именительный Кто?, Что? | көрлөр |
| Родительный Чьи? | көрлөрдүн |
| Дательный Кому?, Чему?, Кому?, Куда? | көрлөргө |
| Винительный Кого?, Что? | көрлөрдү |
| Местный Где?, У кого? | көрлөрдө |
| Исходный Откуда?, От кого? | көрлөрдөн |
Хотите добавить свой перевод для слово: "көр"?
Ввойти
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
көр
=