-
уйку
-
сон;
алп уйку богатырский сон (крепкий, но может быть и очень коротким);
куш уйку чуткий, краткий сон;
сүт уйку безмятежный сон;
жаш балдар сүт уйкуда мемиреген малые дети безмятежно спали;
таттуу уйку сладкий сон;
оор уйку время, когда все (в ауле, ныне - в селе) спят;
таңга бир уйку калганда время, близкое к рассвету (между временным пробуждением перед рассветом, зарёй);
уйкусу канды он выспался;
түн уйкусун төрт бөлгөн он не знал покоя по ночам;
биз азыр тамак ичпей, уйку көрбөй калдык мы сейчас остаёмся без еды, без сна;
ал түнү, ооналактап, уйку бетин көрбөдү в ту ночь он ворочался, глаз не сомкнул;
түн уйкусун алып, күндүзү тынчын кетирет ночью он спать не даёт и днём покоя лишает;
уйку келтир- нагнать сон;
кубулжуп кушу сайраса, уйку басып талытар стих. когда (там) птицы поют с переливами, (это) сон нагоняет, размаривает (по старым киргизским представлениям, приятное вызывает покой, сон, неприятное разгоняет его);
уйкуда басып өлтүр- заспать (ребёнка);
уйкуга бастыр- поддаться сну;
уйку-соонун ичинде или уйку-соонун ортосунда или уйку аралаш сквозь сон, в полусне;
кара уйку неотвязный сон;
түбөлүк уйку вечный сон (смерть);
уйку ач- см. ач- III.
-
уйку
-
зат. Белгилүү бир убакыттарда кайталанып туруучу, ой кызматын толук же жарым-жартылай токтотуучу физиологиялык тынчтык жана эс алыш. Уйкудан көзүң ачылбайт, Кандай курган баласың («Эр Табылды»). Тур-турдан кабар келсе, уйкунун мазасы кетет (макал).
♦Уйку-соонун ортосунда болуу — чала уйкуда болуу, өтө катуу уктап кетпей, айланадагыларды элес-булас сезип жатуу. Уйку-соонун ортосундагы энесине Татыбектин сөздөрү түшүнүксүз болду (Байтемиров). Куш уйку — узак уктабай, бир аз көз илинтип ала коюу, сергек жаткан кыска уйку. Сүт уйку — мемиреп, көшүлүп тыптынч уктагандык (көбүнчө жаш балдарга карата).
| Негизги мүнөздөмөлөрү | |
|---|---|
| Сөз түркүмү | Зат атооч |
| Жекелик сан | уйку |
| Көптүк сан | уйкулар |
Жөндөлүшү - "уйку"
Жекелик сан
| Жөндөмөлөр | Жекелик сан |
|---|---|
| Атооч Ким? Эмне? | уйку |
| Илик Кимдин? Эмненин? | уйкунун |
| Барыш Кимге? Эмнеге? | уйкуга |
| Табыш Кимди? Эмнени? | уйкуну |
| Жатыш Кимде? Эмнеде? | уйкуда |
| Чыгыш Кимде? Эмнеде? | уйкудан |
Көптүк сан
| Жөндөмөлөр | Көптүк сан |
|---|---|
| Атооч Кимдер? Эмнелер? | уйкулар |
| Илик Кимдердин? Эмнелердин? | уйкулардын |
| Барыш Кимдерге? Эмнелерге? | уйкуларга |
| Табыш Кимдерди? Эмнелерни? | уйкуларды |
| Жатыш Кимдерде? Эмнелерде? | уйкуларда |
| Чыгыш Кимдерден? Эмнелерден? | уйкулардан |
Котормолордун мисалдары: уйку
Кыргызча
Орусча
уйку;
мечта;
уйку бези
поджелудочная железа
Котормолордун мисалдары: уйку
Кыргызча
Англисче
уйку;
dream;
уйку бези
pancreas
Мындан бөлөк Кыргызском тилинде табылган окшош сөздөр:
Можете поискать примеры использование слово Эл-Создук:
уйку