Mobile view
|
ум |
1. (способность мыслить) акыл, эс, акыл-эс; человек с умом акылдуу (эстүү) киши; 2. перен. (мыслитель) акылман, акылдуу киши; лучшие умы человечества адамзаттын акылмандары; быть в здравом уме акыл-эси ордунда болуу; быть без ума аябай жакшы көрүү, аябай сүйүү; сходить с ума перен. акылдан адашуу, жинди болуу; сходить с ума по ком-л. бирөөнү өтө жакшы көрүп, акылынан адашуу; браться (взяться) за ум акыл токтотуу; туу; акылга келүү; он себе на уме ал кыйды неме; в своём уме разг. акылы ордунда; он не в своём уме разг. анын акылы ордунда эмес; выжить из ума разг. алжуу, алжып калуу (картайгандыктан); и в уме не было разг. оюма да (оюна да) келген жок; из ума вон разг. эстен чыгып кетиптир; таптакыр унутулуптур; прийти на ум разг. бир нерсени иштегиси келе калуу; свести с ума 1) (довести до сумасшествия) жинди кылып салуу; 2) (пленить) башын айландыруу, башын тегеретүү; сойти с ума жинди болуу; ума не приложу разг. акылым жетпейт, түшүнүп болбойт, эмне кыларды билбейм; уму непостижимо разг. акыл жеткис, акылга сыйбайт; считать в уме көңүлдөн эсептөө (кагазга жазбай көңүлдөн эсептөө); два в уме (при вычислении) эки көңүлдө; от большого ума ирон. акылынын чоңдугунан, акмактыгынан; на уме (в уме) оюнда; я не знаю, что у него на уме анын оюнда эмне бар экенин мен билбеймин; ум хорошо, а два лучше посл. кеңешип кескен бармак оорубайт; ума палата см. палата; ум за разум заходит см. разум; задним умом крепок разг. көсөөнүн акылы түштөн кийин; ты в уме? разг. дениң сообу?, жинди болдуңбу?; на ум наставить разг. акыл уйрөтүү; не твоего ума дело разг. сенин акылың жетер иш эмес, сенин ишиң эмес; уму-разуму учить разг. акыл айтуу; с умом (делать что-л.) бир нерсени түшүнүп, эстуу-баштуулук менен иштөө. |
=