Мобильный режим
|
БААТЫРКАН |
БАБА-ДЫЙКАН — мифологиялык кейипкер Орто Азия элдеринин мифологиясында (өзбектерде — Бобо-Дехкон, түркмөндөрдө — Баба-Дыйхан, казактарда — Дикан-Баба, Дикан-Ата, каракалпактарда — Дийхан-Баба, тажиктерде — Бобо-и-Дехкон) дыйканчылыктын пири. Кыргыз элинин оозеки чыгармаларында Б.-Д. аксакал, кээде куш түрүндө сүрөттөлөт. «Манас» эпосунун бир катар эпизоддорунда колдоочу катары активдүү роль ойнойт. Багыш Сазановдун вариантында кытайлар тарабынан чабылып Алтайга сүрүлүп, анын үстүнө атасынан жаш калып жетинбеген турмушта жашап, агасы Байга көз каранды жүргөн Жакыпка жайдак кызыл өгүз минген селдечен аксакал киши жолугуп, Айкөл деген жерге эгин эк деп кеңеш берет. Анын кеңеши боюнча Жакып агасы Байдан куржун көзү буудай алып, айтылган жерге барат. Б.-Д-дын касиети менен Жакып эккен эгининен мол түшүм алат. Ошол жылы кара чегиртке каптап, башкалардын эгини апатка учурайт. Жакып эгинин элге сатып байый баштайт. Саякбай Каралаевдин варианты нда болсо малымды элге таратып, байлыгымды түгөтүп жатасың деп ачууланган атасына тарынып кеткен Манаска аксакалчан думана жолугуп, ортоктош болуп эгин эгели деп сунуш кылат. Манас макул болуп, абышка кайыптан пайда кылган кош өгүздү буурусун кармап, аксакал жетелеп кош айдап, урук себишет. Эгин бышканда Манас уктап кетсе эгин орулуп бастырылып, кызылы тоодой болуп жыйылып калат. Бул иштин баарын карыя керемет менен бүтүрөт, ал Манаска жоого минүүгө тулпар сатып ал деп кеңеш айтып, көздөн кайым болот. Манас чоңдугу тоодой болгон эгинин бүт берип Карача кандан Кула Тайды, келечектеги Аккуланы сатып алат. Саякбай Каралаевдин варианты нда бул кейипкердин аты Баабедин деп берилет. Элдик уламышта, оозеки адабиятта Баабединдин аткарган милдети башка (к. Баабедин). Сыягы айтуучу Б.-Д. менен Баабединдин аттарын алмаштырып, чаташууга жол берген. Р. Сарыпбеков |
Найти все переводы слова "БААТЫРКАН" на Кыргызском языке из всех словарей в системе - Эл-Сөздүк
Хотите добавить свой перевод для слово: "БААТЫРКАН"?
Ввойти
=